Zrozumieć mechanizmy natury

Laureatka pracuje w Zakładzie Biofizyki na Wydziale Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ. Kończy studia doktoranckie na kierunku biofizyka i przygotowuje się do obrony doktoratu. Mimo młodego wieku, ma już na koncie kilka sukcesów naukowych, jest m.in. laureatką programu START dla młodych naukowców Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

- Na studiach magisterskich nie wiedziałam jeszcze, jak będzie wyglądać moje życie zawodowe; czy zostanę na uczelni, czy będę szukać pracy w jakiejś firmie. Trafiłam jednak do bardzo ciekawego, a zarazem młodego zespołu badawczego, gdzie miałam okazję wziąć udział w interesującym projekcie badawczym - mówi laureatka, pracująca w laboratorium bioenergetyki molekularnej kierowanym przez dr hab. Artura Osyczkę. Tutaj prowadzi badania naukowe, które zostały docenione przez III Europejski Kongres Kobiet.

- Celem naszej grupy jest poznanie mechanizmu działania oraz zaburzeń w funkcjonowaniu cytochromu bc1 zwanego też mitochondrialnym kompleksem III, czyli białka, które jest ważnym ogniwem w procesie przekazywania energii w układach biologicznych - opowiada Monika Czapla. Wysiłek przyniósł efekty - w ubiegłym roku wyniki pracy grupy badawczej (w skład której wchodzi Monika Czapla), dotyczące mechanizmu działania białka w kontekście jego skomplikowanej struktury, uznano za niezwykle znaczące, o czym świadczy fakt opublikowania ich na łamach prestiżowego czasopisma "Science".

- Prowadzę badania podstawowe, które na razie nie znajdują bezpośredniego zastosowania w praktyce. Niemniej jednak dokładne poznanie i zrozumienie mechanizmu funkcjonowania i zaburzeń w działaniu cytochromu bc1 jest niezwykle istotne ze względu na to, iż w pewnych warunkach enzym ten przyczynia się do generacji szkodliwych dla organizmu wolnych rodników - tłumaczy Monika Czapla. - Ponadto niektóre mutacje w obrębie mitochondrialnego kompleksu III zostały zidentyfikowane jako przyczyny występowania niektórych chorób genetycznych. Wiedza zdobyta przez nas może w kolejnych etapach przyczynić się do rozwoju nauk aplikacyjnych zajmujących się na przykład opracowywaniem nowych terapii leczenia.

Laureatka nagrody przyznaje, że pracy badawczej poświęca mnóstwo czasu. To wiele żmudnych, wymagających cierpliwości długich godzin spędzonych w laboratorium.

- Czasem pracuje się w święta, czasem w weekendy. Nie jest to praca jak w biurze, od 8 do 16. Trzeba się dostosować do badań. Gdy zaczynają się doświadczenia, pomiary, nie powiem przecież bakteriom: nie rośnijcie, bo chcę mieć weekend - uśmiecha się doktorantka. - Ale życie nie toczy się tylko wokół badań.