Historia kościelna Euzebiusza jest pierwszym i najważniejszym dziełem tego typu w Kościele. Dzięki niej nazywano jej autora "Ojcem historiografii chrześcijańskiej". Zdecydowana większość wszystkich informacji jakie posiadamy na temat pierwotnego Kościoła pochodzi właśnie z tego dzieła.
[1] Postanowiłem spisać dla potomnych sukcesje świętych apostołów oraz czasy, które upłynęły od naszego Zbawiciela aż po nasze dni, czyli wszystko, co tylko wielkiego i znakomitego dokonało się w historii kościelnej, jak wielcy ludzie sprawowali rządy w najwybitniejszych Kościołach i nimi kierowali, jakie osobistości, z pokolenia na pokolenie, ustnie i na piśmie sprawowały poselstwo Słowa Bożego oraz jacy ludzie, jak znaczni i kiedy, uwiedzeni czarem nowinek, zabrnęli w najpoważniejsze błędy, sami obwołali się twórcami fałszywej gnozy i bez litości jak "wilki drapieżne" trzebili Chrystusową trzodę.
[2] Ponadto losy, jakich bezpośrednio po zbrodni dokonanej na naszym Zbawicielu doznał cały naród żydowski, a dalej, jak zawzięcie i w jaki sposób oraz za jakich czasów poganie zwalczali Słowo Boże i jacy wielcy ludzie przez krew i męki stawali wówczas do walki w jego obronie, w końcu już współczesne nam męczeństwa oraz ostateczne miłosierdzie i łaskawość naszego Zbawiciela. Zacznę zaś nie od czego innego, lecz najpierw od ekonomii dotyczącej Zbawiciela i Pana naszego Jezusa Chrystusa Bożego Pomazańca.
[3] Dzieło to poleca się pobłażliwości życzliwych czytelników, bo przyznaję, że pełne i wyczerpujące spełnienie złożonego przyrzeczenia przerasta moje siły, ponieważ jako pierwszy przystępuję obecnie do tego zadania i wchodzę niejako na szlak pusty i nieprzetarty. Toteż modlę się, by Bóg był moim przewodnikiem, a moc Pańska moją pomocą. Bowiem nie mogę odnaleźć wyraźnych śladów takich ludzi, którzy chodziliby już tą samą drogą co ja. Są tylko pewne poszlaki, w których każdy inaczej pozostawił nam niekompletną relację o czasach, w których ją odbyli. Gdzieś z daleka, jak znaki błędnych ogników, podnoszą oni głosy i gdzieś z zamierzchłych czasów wołają jak z oddali i z wysokości strażnicy, i wskazują, którędy pójść i jak wytyczyć prostą i bezpieczną drogę opowiadania.
[4] Zatem wszystko, co uznałem za korzystne dla podjętego obecnie dzieła, zebrałem z porozsiewanych przez nich tu i tam wiadomości i jak z łąk ducha zerwałem kwiaty trafnych spostrzeżeń tych dawnych pisarzy. Zaś przez historyczne ujęcie tematu będę usiłował stworzyć zwartą całość, szczęśliwy, że wydobędę z zapomnienia sukcesje apostołów naszego Zbawiciela, jeśli już nie wszystkich to przynajmniej tych Kościołów, które są najbardziej znane i do obecnych czasów cieszą się sławą.
[5] Tym samym praca moja będzie odpowiedzią na palącą potrzebę, jako że nie znam aż do tej chwili żadnego pisarza kościelnego, który podjąłby kiedyś wysiłek takiego dzieła. Mam również nadzieję, że będzie ono bardzo pożyteczne dla miłośników wiedzy historycznej.
[6] Dlatego chociaż już wcześniej naszkicowałem krótkie zestawienie najważniejszych wydarzeń w Kanonach mojej Kroniki, jednak teraz zamierzam rozwinąć je w wyczerpującym opowiadaniu.
[7] Rozpocznę zatem moje dzieło, jak powiedziałem, od sprawy niewątpliwie wznioślejszej i potężniejszej niż wszystko co ludzkie, od ekonomii i teologii Chrystusa.
[8] Kto bowiem chce pisać dzieje nauki kościelnej, musi zacząć przede wszystkim od ekonomii samego Chrystusa, ponieważ z Niego wywodzimy nasze zaszczytne imię, od ekonomii, która zawiera w sobie więcej boskości, niż się wydaje wielu ludziom.
Skomentuj artykuł