Pomiędzy dziełami św. Alfonsa znajdują się też wprost poświęcone przepowiadaniu. Trudno dopatrywać się w nich teologii Vaticanum II. Dzieła Świętego zachwycają jednak po dziś dzień swymi ponadczasowymi wartościami, takimi jak bezkompromisowa wierność słowu Bożemu, Tradycji Kościoła czy powołaniu do pełnienia zaszczytnej posługi głosiciela słowa Bożego. Przede wszystkim walczy on o zachowanie zagrożonej przez oświeceniowe idee godności ambony. Przepowiadanie traktuje jako naśladowanie Chrystusa, wręcz utożsamianie się z Nim w wypełnianiu posłannictwa do głoszenia słowa Bożego. „Proszę was – to jego słowa - byście zechcieli zrozumieć, że głoszę wam kazanie nie ja, lecz Jezus Chrystus”.
Wstęp (fragment)
Zamieszczony w niniejszej publikacji wybór dzieł św. Alfonsa o głoszeniu słowa Bożego ukazuje się w tej formie w Polsce po raz pierwszy. W pierwszej części zawiera on dzieła Świętego dotyczące głoszenia słowa Bożego w ogólności, w drugiej zaś – dzieła o głoszeniu słowa Bożego w misjach ludowych. Dokonany podział, aczkolwiek merytorycznie uzasadniony, jest jednak nieco sztuczny, gdyż Święty, który uważał się za misjonarza, wszystkie swoje homiletyczne refleksje kierował głównie do misjonarzy, zwłaszcza ze swego misjonarskiego zgromadzenia.
W części pierwszej zamieszczono wszystkie dzieła Świętego dotyczące głoszenia słowa Bożego. W drugiej natomiast pominięto liczne jego wypowiedzi o misjach adresowane wprost do redemptorystów. Pominięto także długi tekst dotyczący misji ludowych O ćwiczeniach misyjnych (Degli esercizj di missione), drukowany zwykle jako trzecia część jego obszernego dzieła pt. Zbiór materiałów do przepowiadania i pouczania. Aby wygłosić rekolekcje dla księży, ale także do prywatnego czytania dla osobistego pożytku (Selva di materie predicabili ed istruttive. Per dare gli esercizj ed anche per uso di lezione privata a proprio profitto), opublikowany w tym samym roku 1760 w Neapolu również osobno jako Krótkie pouczenie o prowadzeniu misji z jej regułami i praktykami (Breve istruzione degli esercizj di missione colle sue regole e pratiche). Zawarty w owym Pouczeniu szczegółowy opis poszczególnych ćwiczeń misyjnych, przykłady egzort (sentimenti) na kanwie śpiewanych wówczas pieśni, wykaz katechez (istruzioni) wydają się mieć znaczenie raczej historyczne.
Z tego też względu pomięto umieszczony w Zbiorze (Selva) skrót zasad klasycznej retoryki wedle partes artis (inwencja, kompozycja, język, zapamiętywanie i wygłaszanie). Wydawało się bowiem sensowniejsze udostępnienie polskiemu Czytelnikowi w nowym tłumaczeniu pełnych tekstów tych wypowiedzi Świętego, które mają charakter ogólniejszy i mimo że noszą znamiona minionej epoki, w swej zasadniczej wymowie nie straciły całkowicie na znaczeniu. Teksty, na podstawie których dokonano niniejszego tłumaczenia, wskazywane są we wprowadzeniu do każdego dzieła. Dla uwydatnienia myśli Autora zachowano pojawiające się często powtórzenia wielu kwestii, gdyż podkreślają one zagadnienia, które były dla niego szczególnie ważne, ukazują, jak rozwija on skrótowo wypowiedziane myśli, wzbogacając je nowymi.
Dla ułatwienia lektury cytaty łacińskie przeniesiono do przypisów, zachowując w tekście ich parafrazę dokonaną przez Świętego lub dokładny przekład.
Podobnie jak większość pisarzy owego czasu, Alfons stara się wprawdzie wiernie przytaczać myśli przywoływanych autorów, ale stosowanie przez niego przypisów znacznie odbiega od współczesnych standardów. Wypowiedzi pisarzy, które pilnie notuje, często przeplatane jego osobistymi refleksjami, stają się niekiedy trudne do rozszyfrowania. W większości przypadków zostały one zatem, bez uszczerbku dla treści samego dzieła, pominięte, z zaznaczeniem jedynie autora cytowanej myśli. Teksty poszczególnych dzieł mają krótkie wprowadzenie mające ułatwić ich lekturę.
Spis treści
Wstęp
CZĘŚĆ PIERWSZA
O głoszeniu słowa Bożego w ogólności
CZĘŚĆ DRUGA
O głoszeniu słowa Bożego w misjach ludowych
Refleksje o misjach użyteczne dla biskupów
List do nowo wyświęconego biskupa
Niektóre uwarunkowania skuteczności misji
Pięć spraw, na które podczas misji należy zwracać szczególną uwagę ludowi
Aneks. Maksymy głosicieli słowa Bożego
św. Alfons Liguori
O głoszeniu słowa Bożego
Wydawnictwo Homo Dei
Kraków 2010
Skomentuj artykuł