Adalbert

Imię pochodzenia germańskiego z grupy imion dwuczłonowych, złożone z elementów: adal- / adel- / edel- 'sławny, znakomity, szlachetny' i -bert / -berht / -brecht 'jaśniejący, wspaniały, błyszczący'.

W Polsce imię znane od średniowiecza. W dokumentach notowane w postaciach: Adalbert (1194), Adalpert, Adelbertus (w Kronice Thietmara), Etelbert (1159). Formą skróconą imienia jest Albert, która występuje jako samodzielne imię, np. Albert Wielki. Dokumenty notują też żeńską formę imienia: Adalberta (1255). Imię to jest czasem interpretowane jako łaciński odpowiednik słowiańskiego Wojciecha, ale nie ma to uzasadnienia. Przyczynę identyfikacji obu imion podaje się pod hasłem WOJCIECH.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Adalbertus, ang. Ethelbert, fr. Albert, Aubert, hiszp., wł. Adalberto, niem. Adalbert, Adalbrecht.

Święci, którzy pośród długiego pocztu średniowiecznych biskupów pojawiają się w literaturze historycznej pod tym imieniem, zaskakująco nie są liczni. Prezentujemy tu trzech:

Adalbert, diakon z Egmond, pochodził jak wielu innych misjonarzy tej epoki z Wielkiej Brytanii. Jako diakon współpracował przy nawracaniu Fryzów ze św. Wilibrordem. Wysłany przezeń do północnych okręgów Holandii, w Egmond wybudował kościół. Tam też zmarł, rzekomo 25 czerwca 705 r. Czczono go wcześnie, ale Vitae oraz Miracula zaczęto redagować dopiero w w. X.

Pomniki tej późnej hagiografii w BHL 33-36 e. Inne w LThK 1 (1957), 121. - Ikonografia w LCI 5 (1973), 25.

Adalbert Alzacki był synem i następcą hrabiego Attycha, ojcem św. Attali i bratem św. Odylii. Założył opactwo w Honau oraz klasztor Św. Szczepana w Strasburgu. Gdy w r. 722 zmarł, tam też go pochowano.

Adalbert, arcybiskup Magdeburga. Pochodził z Lotaryngii. Około r. 950 jest już zatrudniony w kancelarii arcybiskupiej w Kolonii. W latach 953-958 podobne funkcje spełnia u boku Ottona I. Potem przebywa jako mnich w zreformowanym klasztorze w Trewirze. Za radą Wilhelma, arcybiskupa Moguncji, Otto I wysyła go w r. 961 jako biskupa misyjnego na Ruś. Jest to odpowiedź na zaproszenie księżny Olgi, ale realizowana wbrew zdaniu Adalberta. Misja niczego też nie osiąga. W r. 966 cesarz mianuje go opatem w Weissenburgu, gdzie pisze dalszy ciąg Kroniki Reginalda z Prüm. W roku następnym towarzyszy cesarzowi w drodze do Italii. Na synodzie w Rawennie (968) wyniesiony zostaje na nowe arcybiskupstwo w Magdeburgu. Organizuje teraz nową prowincję kościelną i działa na rzecz nawrócenia Łużyczan. Umiera 20 czerwca 981 r. w Zscherben pod Merseburgiem. Ciało złożono w katedrze magdeburskiej.