Arseniusz

Imię pochodzenia greckiego: Arsénios, od przymiotnika pospolitego arsénios lub ars-n 'mężny, silny'. Bliskim mu treściowo jest imię Andrzej.

W Polsce imię rzadko używane. Mogło występować na ziemiach wschodnich, ponieważ jest to imię dość częste w chrześcijaństwie wschodnim. W dokumentach polskich poświadczone są formy Arszyn, Harszyn, Herszyn, które mogą być uznane za polskie odpowiedniki imienia Arseniusz, Arsen.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Arsenius; fr. Arsene, ros. Arsenij; wł. Arsenio.

Repertoria wyliczają dziesięciu świętych tego imienia. Nie wszyscy zasługują tu na swe miejsce, bo albo znani są z ułamkowych wzmianek, albo też wymieniani w martyrologiach w sposób nasuwający wątpliwości co do identyczności lub pomieszania rozmaitych postaci. Dla tych zwłaszcza przyczyn ograniczamy się do przedstawienia trzech sylwetek:

Arseniusz Pustelnik, nazywany również Wielkim, znany jest przede wszystkim z Historia Lausiaca Palladiusza oraz ze zbioru zatytułowanego Apothegmata Patrum. Pochodził z rzymskiej rodziny senatorskiej. Papież Damazy wyświęcił go na diakona. Sądzą niektórzy, że cesarz powołał go na wychowawcę swych synów. W każdym razie około r. 385 schronił się na pustyni w pobliżu Sketis. Gdy pojawili się tam rozbójnicy libijscy, przeniósł się w pobliże Aleksandrii. Stało się to zapewne około r. 411, bo sam miał, płacząc, powtarzać: -Świat utracił (po najeździe Alaryka) Rzym, a mnisi utracili Sketis-. Potem przebywał w Troe, w pobliżu Memfis. Pod koniec życia przeniósł się w okolice Morza Czerwonego. Zmarł około r. 445, mając jakieś 90 lat. Martyrologia wspominały go 17 lipca lub 8 maja.

Arseniusz, arcybiskup Serbii. Najpierw był mnichem klasztoru, w którym przebywał św. Saba. On to, rozeznawszy się w jego zaletach, wprowadził go na drogę godności kościelnych. Sakrę biskupią otrzymał Arseniusz w r. 1221. W gorliwości i podtrzymywaniu łączności z Rzymem naśladował poprzednika. Po trzynastu latach biskupich rządów zapadł na zdrowiu i długo jeszcze chorował. Zmarł 28 października 1251 r.

Arseniusz, biskup Tweru. Przez dłuższy czas przebywał w jakimś klasztorze. Potem sam założył monaster w Dielticzowie. Jego ihumenem był aż do r. 1390, kiedy to wyniesiono go na stolicę biskupią w Twerze. Dokonał wówczas wiele. Zasłynął zwłaszcza jako budowniczy licznych cerkwi. On też miał zebrać w jedno żywoty Ojców Ławry Pieczerskiej. Zmarł 2 marca 1409 r.