Berta

Imię to należy do kręgu germańskich imion kobiecych. Może to być imię proste lub skrócona forma dwuczłonowych imion germańskich z pierwszym członem berth- (beraht) 'sławny, znakomity, wspaniały'. W piśmiennictwie występuje w formach: Berta, Bertha, Berhta i Bercta. Formy te są wynikiem niejednolitego zapisywania imienia germańskiego w tekstach łacińskich (chodzi o spółgłoskę t).

W Polsce poświadczone jest w zabytkach od XIII w. w formach: Berta i Berchta. Częściej imię to występuje na Śląsku.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Berta, Bertha, ang. Bertha, fr. Berthe, niem. Berta.

Święte lub błogosławione, które w historii kościelnej pojawiają się pod tym imieniem, nie są liczne. Bibliotheca Sanctorum wymienia pięć. Z tych największej czci doznawały niewątpliwie dwie, które tutaj krótko przedstawiamy.

Berta z Avenay (niedaleko Reims, Francja) była drugą żoną niejakiego Gumberta, dobroczyńcy kościoła w Reims. Gdy ten w czasie podróży zginął, zamordowany przez opryszków, Berta zdecydowała się założyć klasztor, w którym pragnęła osiąść. Zaginiona legenda, znana i ostrożnie relacjonowana przez Flodoarda z Reims (- 966), opowiadała o cudownościach, jakie miały miejsce przy tej okazji. Mimo to Berta dzieła dokończyć nie zdołała; zamordowali ją krewni pierwszej żony Gumberta. Miało się to stać około r. 660. Bertę czczono jako męczennicę w dniu 1 maja lub (razem z Gumbertem) 11. tego miesiąca.

Źródła w BHL 1264-1265. Inne w Catholicisme 1 (1948), 1498 n. lub w LThK 2 (1958), 263. - Ikonografia w LCI 5 (1973), 394.

Berta z Blangy (Blangiacum, niedaleko Arras, Francja) była fundatorką i pierwszą ksienią klasztoru w tej miejscowości. Późny Żywot (ale sprzed X w.) opowiada, że jej ojcem był jakiś hrabia Rygobart, a mężem Zygfryd. Gdy owdowiała, około r. 686 założyła klasztor, do którego schroniła się razem z dwoma najstarszymi córkami. Pod koniec życia miała zrezygnować z przełożeństwa i przez jakiś czas przebywać w rekluzji. Zmarła około r. 725. W czasie najazdów normandzkich relikwie przeniesiono do Erstein pod Strasburgiem, ale później przywrócono je opactwu w Blangy. W diecezji Arras wspomnienie świętej obchodzono zawsze 4 lipca.

Źródła w BHL 1266-1270. Inne w Catholicisme 1 (1948), 1499, lub w LThK 2 (1958), 263. - Ikonografia w LCI (1973), 394.