Eleonora (Elinora)

Jest to imię semickie z grupy imion teoforycznych. Zawiera element el- 'Bóg, Pan' - podobnie jak wiele imion semickich. Całość interpretować można jako 'Bóg jest moją światłością'. Imię to występuje też w postaciach: Ellinor, Alinor.

W Polsce jest to niezbyt popularne imię żeńskie. Nosiła je żona króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Eleonora Maria, córka cesarza Ferdynanda. W nowszych czasach imię częściej spotykane. Skrócenia i spieszczenia tego imienia to Ela, Elka, Elunia, Nora.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Eleonora, ang. Eleonor, Eleanor, Alénor, fr. Éléonore, Aliénor, niem. Eleonora, Nora, wł. Eleonora.

Hagiograficzne odniesienia tego imienia nie są jednoznaczne. W rachubę wchodzić mogą dwie postacie, ale pierwsza zwała się może zrazu Eiu lub Heiu, a to pierwotne imię z czasem zmodyfikowano i uczyniono je bardziej -europejskim- czy bardziej -chrześcijańskim-. Przekształcono je więc na Eleonorę, Elinorę, Elenorę, a nawet Helenę. Druga tymczasem, jedna z licznych królowych noszących to imię, nigdy nie została kanonizowana, a jej kult, względnie słaby, nie przystaje harmonijnie do opinii, jaką o niej miano w Anglii. Mimo to przedstawimy tu krótko obydwie postacie:

Eleonora, ksieni z Tadcaster. Wspomnienie o świętej zachował nam w swej Historii Beda. Wiemy tedy, że była pierwszą mniszką z Nortumbrii. Habit otrzymała z rąk św. Aidana. Przez czas jakiś przebywała w klasztorze w Herthepool, potem zaś w Tadcaster, gdzie zmarła około r. 657. Niedaleko tej miejscowości położona jest osada o nazwie Healangh, w której odkryto rzekomo kamień grobowy z imieniem Eleonora. Zresztą sama nazwa osady wydaje się być spokrewniona z jej pierwotnym imieniem. Ale kult zaświadczony jest ponadto pomnikami ikonografii z XVI stulecia. Pamiątka Eleonory przypada 19 grudnia.

Eleonora (Alénor, Elinor, Eleanor), królowa Anglii. Była córką Berengariusza IV, hrabiego Prowansji, oraz jego żony Beatrycze, siostry Amadeusza III Sabaudzkiego. Nie miała jeszcze czternastu lat, gdy w r. 1236 poślubiono ją Henrykowi III, królowi Anglii, i wkrótce koronowano ją na królową. Był to związek zawarty ze względów politycznych, zwłaszcza że jej starsza siostra, Małgorzata, poślubiła św. Ludwika, króla Francji, a z Francją należało jakoś uładzić stosunki. Mimo tych okoliczności związek okazał się szczęśliwy i trwały, nacechowany wzajemnym zaufaniem. Mniej szczęśliwe były inicjatywy królowej w obsadzaniu stanowisk kościelnych. W r. 1242 towarzyszyła mężowi w czasie jego wyprawy do Poitou, a w sprawie Gaskonii okazała dużą dalekowzroczność. Potem razem z bratem królewskim, Ryszardem Kornwalijskim, sprawowała regencję. W r. 1254 asystowała przy zaślubinach syna Edwarda z Eleonorą Kastylijską. Odbyła następnie z mężem pielgrzymkę do grobu św. Edwarda w Pontigny oraz do Chartres. Z tej okazji uroczyście podejmował ich w Paryżu św. Ludwik. Niebawem Henryk III przyjął dla Edmunda, swego drugiego syna, koronę sycylijską, ale naraziło go to na poważne wydatki, a w konsekwencji także na zatargi z baronami. W r. 1258 musiał z zaszczytu zrezygnować, ale nie uspokoiło to umysłów. Napięcia były tak duże, że w r. 1263 londyńczycy zmusili królową do zamknięcia się w Wieży Londyńskiej; kiedy zaś udawała się przez Tamizę do Westminsteru, zaczęli na nią plwać i zmusili do powrotu. Potem znów spotkała się w Boulogne ze św. Ludwikiem, a zajęta gromadzeniem floty i armii lądowej dla męża, na terenie Francji pozostawała do r. 1265. Potem już w sprawach publicznych nie występowała, ale syn Edward I, który w r. 1272 wstąpił na tron, stale okazywał jej swe przywiązanie. W r. 1286 przyjęła w Amesbury welon zakonny. Zmarła 25 czerwca 1291 r. Chwalono jej pobożność, ale zarzucano, że przez nią wielkie sumy poszły na podtrzymanie domu hrabiów prowansalskich. Pozostawiła też długi, które pokrywał jej syn. Córka Małgorzata została królową szkocką; druga córka, Beatrycze, księżną Bretanii; Edward, efemeryczny król Sycylii, hrabią Leicesteru, Durham i Lancasteru; natomiast córka Katarzyna i czterech synów zmarło w młodym wieku. Wydaje się, że jej kult nigdy nie przekraczał murów klasztorów, które obdarowywała. Wspomnienie obchodzono tam 21 lutego.