Protazy
Jest to imię pochodzenia greckiego, genetycznie forma spieszczona imion dwuczłonowych typu Pr-tarchos. Po grecku zapisywano je Pr-t-s, po łacinie Protasius.
W Polsce jest to imię rzadkie. Najlepiej znane z Pana Tadeusza Mickiewicza, gdzie woźny nosi imię Protazy.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Protasius, fr. Protais, Prex, Protat, Prothais, Prouteau, niem. Protasius, ros., ukr. Protasij, Protas, wł. Protasio, Trovasio.
Martyrologium Rzymskie wymienia trzech Protazych. Nikt jednak nie omawia rzekomego męczennika z Kolonii, wspominanego w dniu 4 sierpnia, bo wedle wszelkiego prawdopodobieństwa jest on identyczny z męczennikiem, o którym mówiliśmy już pod hasłem Gerwazy (por. Com. mart. rom. 322 n.). Tak więc pozostaje nam do omówienia jedynie
Protazy, biskup Mediolanu. Na liście biskupów tego miasta zajął miejsce ósme. Przypuszcza się, że diecezją zarządzał między 314 a 355 r. Św. Atanazy świadczy o tym, że spotkał go około 342 r. w Mediolanie, potem zaś na synodzie w Sardyce (343-344). Nie wiemy natomiast, czy uczestniczył w synodach mediolańskich z 345 i 347-348 r. Wspominano go w dniu 24 października, ale Liber notitiae sanctorum Mediolanensium obstaje przy 27. tegoż miesiąca.