Regina

Imię pochodzenia łacińskiego, genetycznie cognomen od wyrazu pospolitego regina 'królowa'. Na gruncie chrześcijańskim odnosi się do tytułu Matki Bożej Królowej Nieba (Regina Coeli).

W Polsce poświadczone od XIV w. w postaci Regina i w zdrobnieniu Regnoszka, Regnuszka. Natomiast pojawiająca się w czasach późniejszych forma Rejna może również być spieszczeniem jakiegoś germańskiego imienia z pierwszym członem ragin- / regin- / rejn- 'rada'.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Regina, ang. Queena, Queenie, Reyna, fr. Reine, Regina, Régine, niem. Regina, Regine, wł. Regina.

Dwie święte od wieków czczone były w chrześcijaństwie pod tym imieniem. Omawiamy poniżej obydwie oraz beatyfikowaną przez Jana Pawła II.

Regina, męczennica z Alise (Alesia). Wedle legendy miała być osierocona przez matkę, a potem dla swego wyznania prześladowana przez ojca, Olibriusza. On to w końcu z nienawiści do wiary kazał ją ściąć. Autor tej opowieści, skopiowanej z legendy o Małgorzacie Antiocheńskiej, utrzymywał, że był współczesnym męczennicy. Zasłużył sobie na nazwę kłamcy. Niemniej już przed 628 r. Reginę czczono w historycznej Alesii, a około 750 r. wybudowano tam ku jej czci bazylikę, której ruiny przebadano w 1923 r. W 854 r. relikwie przeniesiono do pobliskiego opactwa benedyktyńskiego we Flavigny. Nowego rozgłosu kult nabrał w XVII stuleciu. Z okazji następnego przeniesienia relikwii Anna Austriaczka ufundowała dla nich drogocenny relikwiarz. Mała miejscowość Alise-Sainte-Reine jest po dziś dzień celem pielgrzymek. Wspomnienie tej świętej obchodzi się w dniu 7 września.

Regina, wdowa. Miała być matką pięciu córek, z których jedna, Ragenfryda, także czczona była jako święta. Tę ostatnią uważano nieraz za fundatorkę klasztoru w Denain nad Skaldą, ale inni uważają, że swe powstanie zawdzięczał raczej Reginie i że ona to zarządzała nim do śmierci. Dopiero potem rządy po matce objęła córka. Początki klasztoru datuje się na końcowe lata VIII stulecia. Regina wywodziła się podobno z rodziny Pepina z Heristalu, a wydana została za hrabiego Alberta z Ostrevant. W IX w. jej kult był już bardzo żywy. Potem Normanowie zniszczyli klasztor, ale go odbudowano. Świętą wspominano tam 1 lipca oraz 17 marca, w dniu podniesienia jej relikwii.

Regina Protmann. Urodziła się w 1552 r. w Braniewie, w bardzo wpływowej i zamożnej rodzinie kupieckiej. W tym czasie w środowisku braniewskiego patrycjatu swe wpływy rozszerzał luteranizm, ale Protmannowie pozostali nadal wierni Kościołowi katolickiemu. W 1571 r. na Warmii wybuchła epidemia dżumy. Regina opuszcza wtedy dom rodzinny, by oddać się na służbę chorym i umierającym. Stopniowo przyłączały się do niej inne braniewskie dziewczyny, i tak formowała się nowa wspólnota zakonna pod patronatem św. Katarzyny Aleksandryjskiej (pod jej wezwaniem był kościół w Braniewie). Regina napisała dla niej regułę, którą w 1583 r. zatwierdził biskup warmiński Marcin Kromer. Warmia pozostała zresztą macierzystą ziemią katarzynek, choć od końca 19 w. zakładają placówki w wielu krajach. Podstawą duchowości tej wspólnoty Regina uczyniła osobistą żywą więź z Chrystusem w Eucharystii, a jako właściwe jej powołanie widziała opiekę nad chorymi, wspomaganie duszpasterstwa, kształcenie dziewcząt. Zmarła 18 stycznia 1613 r. w Braniewie. Pamięć o niej przetrwała przez wieki. W 1964 r. podjęto w diecezji warmińskiej proces informacyjny z myślą o beatyfikacji. Dokonał jej Jan Paweł II 13 czerwca 1999 r. w Warszawie.

Źródła i starsze opracowania podaje R. Gustaw: Hagiografia Polska, t. II, 256 n. Z nowszych zwłaszcza Żywot sługi Bożej Reginy Protmann, założycielki Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy. napisany przez wiarygodnego kapłana, Grottaferrata-Roma 1979; M. Olczyk, Głębia wiary i miłości, Olsztyn 1991. Ponadto -Studia Warmińskie- t. 22-23, 7-134; t. 27, 291-327; t. 29, 197-206. Dokumentacja papieska AAS 89 (1997), 698-701; 91 (1999), 291-293.