Tacjana (Tatiana)

Jest to forma żeńska imienia TACJAN.

Puszkin w poemacie Eugeniusz Oniegin wyraźnie mówi, że -na imię było jej Tatiana, co u nas niezwykłością jest, w powieściach dotąd rzecz nieznana, dostaje tutaj pierwszy chrzest-. Popularność tego imienia szybko wzrosła nie tylko w Rosji, ale i w innych krajach Europy.

W Polsce występuje niezbyt często.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Tatiana, ang. Tatiana, fr. Tatienne, niem. Tatiana, ros. Tatjana, Tania, Taniuszka, wł. Taziana, Tatiana, Tania.

W martyrologiach pojawiają się dwie męczennice tego imienia. Nie są jednak postaciami dostatecznie jasno rozpoznanymi w dziejach. Istnieje nawet domniemanie, że należy je utożsamiać. Z tego też względu omówimy je pod jednym hasłem:

Tacjana, męczennica. Za rzymską bohaterkę wiary uznało ją Martyrologium Rzymskie, które wspomina ją pod dniem 12 stycznia i głosi, że śmierć poniosła za cesarza Aleksandra. Ale martyrologium poszło za późnym pismem (VII w.), a to zostało niemal zupełnie skopiowane z pasji męczennicy Martyny oraz z pasji Pryski. Zresztą wspomniane pasje także nie wzbudzają jakiegokolwiek zaufania i trudno byłoby je uznać za historyczne źródło. Trudno także na podstawie tych literackich pokrewieństw wspomniane męczennice utożsamiać; tak chcieli niektórzy badacze. Nie do odrzucenia jest natomiast hipoteza wybitnego znawcy Franchiego de'Cavalieri, który przypuszcza, że Tacjana rzymska jest identyczna z Tacjaną z Amasei, którą Breviarium Syriacum wspomina pod dniem 18 sierpnia. Tę ostatnią wymienia się wśród innych męczennic: Filancji, Eliany i Marcjany. Są to niemal pura nomina, imiona, które być może zostały przypadkowo zgrupowane w jedno, a wcześniej sygnalizowały wspomnienia odrębne, może nawet inaczej lokalizowane. Zaznaczmy w końcu, że stosunkowo wczesny kult Tacjany w Rzymie dobrze został zaświadczony. Poza omówioną wersją łacińską istniały także wersje greckie i starosłowiańskie. Ten ostatni fakt zadecydował może o popularności imienia na Rusi.