Teodozja

Jest to żeńska forma imienia TEODOZJUSZ, TEODOZY.

Imię to w Polce występuje do dziś, ale bardzo rzadko. Forma spieszczona to Todzia.

Odpowiedniki obcojęz.: łac., ang. Theodosia, fr. Théodosie, Théodose, ros. Fieodosija, Fiedosija, wł. Teodosia.

W synaksariach i martyrologiach święte, które nosiły to imię, spotkać można około pięciu razy. Wzmianki o nich są najczęściej powtórzeniami lub pustymi imionami, bez dodatkowych określeń. O jednej tak -powtórzonej- Teodozji wspominaliśmy już pod hasłem Prokop, męczennik z Cezarei Palestyńskiej. Tu wystarczy kilka słów poświęcić innemu wspomnieniu Teodozji z Cezarei oraz męczennicy z czasów ikonoklazmu.

Teodozja z Cezarei. Opowiada nam o niej Euzebiusz z Cezarei w swej relacji O męczennikach palestyńskich (7, 1 nn). Urodziła się około r. 290 w Tyrze. Zgodnie ze zwyczajem gmin starochrześcijańskich zwróciła się do skazanych na śmierć, aby pamiętali o niej po przyjściu do Pana. Za ten akt żywej wiary sama została w okrutny sposób okaleczona, a potem wrzucona do morza. Stało się to 2 kwietnia, prawdopodobnie w r. 307. W datach, podawanych przez dawne kalendarze chrześcijańskie, nastąpiło potem pewne zamieszanie. Zaczęto też naszą męczennicę mylić z rzekomą Teodozją, matką św. Prokopa.

Teodozja, męczennica konstantynopolitańska. Za panowania Leona III pewien urzędnik usiłował z bramy pałacu cesarskiego usunąć wizerunek Chrystusa. Teodozja, panna, czynnie zaprotestowała i strąciła urzędnika z podwyższenia. Skazano ją za to na ścięcie. Wyrok wykonano w 726 r. Lud uznał w niej męczennicę, która poniosła śmierć w obronie świętych obrazów. Ciało złożono później w klasztorze, który nazwano jej imieniem. W 1453 r. klasztor zamieniono na arsenał, a w latach 1566-1574 wybudowano na tym miejscu meczet. Wspomnienie męczennicy przypadało zrazu 18 lub 17 lipca, potem przeniesiono je na 29 maja W Martyrologium Rzymskim wspomina się ją obecnie 18 lipca.