Witalian

Imię pochodzenia łacińskiego, genetycznie cognomen utworzone sufiksem -anus od Vitalis. Vitalianus to 'adoptowany lub wyzwolony przez Vitalisa'.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. ang., niem. Vitalianus, fr. Vitalien, wł. Vitaliano.

Witalian, papież. Pochodził z Segni. Na tron św. Piotra wstąpił 30 lipca 657 r. Zaraz potem o wyborze i przyjęciu sakry powiadomił cesarza Konstansa II, dążąc w ten sposób do złagodzenia napięcia między Rzymem i Konstantynopolem na tle doktrynalnym i jurysdykcyjnym. W 663 r. Konstans II przybył do Rzymu, gdzie go uroczyście powitano. Mimo to cesarz, dążący do dominacji nad całym Kościołem, odłączył Rawennę od patriarchatu rzymskiego i ogłosił autokefalię. Witalian jednoznacznie przeciw temu zaprotestował. Dobre natomiast wiadomości docierały z Anglii. Na synodzie w Whitby umocniono więź z Rzymem. W 668 r. Witalian wyświęcił na stolicę metropolitalną w Canterbury Teodora. Zmarł 27 stycznia 672 r.

Witalian, biskup Capui. Analiza zapisów martyrologicznych nasuwa przypuszczenie, że jest to postać z późnej legendy i że legenda zrodziła się na podłożu czci oddawanej jakiemuś męczennikowi z pierwszych stuleci, noszącemu imię podobnie brzmiące. Potem jednak Witaliana (lub Witaliena) uważano za dwudziestego piątego biskupa Capui. Legendę na piśmie ułożono dopiero pod koniec XII w. Jeden z historyków włoskich nazwał ją un pessimo documento. Wedle niej, Witaliana obrano biskupem przez aklamację zebranego ludu. Potem oskarżono go o nieczystość, ale okazało się, że dla upozorowania schadzek z kobietą jego wrogowie w niewieście szaty przebierali jednego ze swoich. Długie były pośmiertne dzieje Witaliana, z licznymi translacjami, w których występują takie miejscowości, jak: Montevergine, Benewent, Catanzaro, Osimo. Z tą ostatnią miejscowością łączyć się mogło powstanie odrębnego kultu, o którym wspominaliśmy we wstępie. W rzeczy samej nic pewnego o Witalianie nie wiemy. Niektórzy przyjmują, że zmarł w 699 r. W Martyrologium Rzymskim widniał pod 16 lipca.