Onkolog: mamy kolejne przełomowe terapie dla chorych na raka płuca

Mamy kolejne przełomowe metody leczenia chorych na raka płuca, dzięki którym staje się on chorobą przewlekłą - powiedział PAP onkolog prof. Dariusz M. Kowalski. Wyniki badań nad nimi przedstawiono na początku czerwca na największym kongresie onkologicznym ASCO w Chicago.

Jeden z sukcesów dotyczy leku lorlatynib, przeznaczonego dla chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca z zaburzeniem molekularnym określanym jako rearanżacja w genie ALK. Zaburzenie to dotyczy około 5 proc. wszystkich pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca.

- Populacja chorych z rearanżacją ALK jest bardzo specyficzna. Są to z reguły ludzie młodzi, częściej kobiety i dużo częściej ludzie niepalący. Co więcej, mają oni skłonność do rozwoju przerzutów do centralnego układu nerwowego - występują one u niemal 70 proc. z nich na jakimś etapie rozwoju nowotworu - tłumaczył PAP kierownik Oddziału Zachowawczego Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Narodowego Instytutu Onkologii - Państwowego Instytutu Badawczego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, sekretarz generalny Polskiej Grupy Raka Płuca prof. Dariusz M. Kowalski.

Dodał, że ze wszystkich lokalizacji przerzutów te są najtrudniejsze w leczeniu i rokują najgorzej.

Ich występowanie znacznie pogarsza też jakość życia chorych - zależnie od lokalizacji mogą im towarzyszyć bóle i zawroty głowy, niedowłady, zaburzenia słuchu, widzenia, pamięci i koncentracji uwagi, zaburzenia mowy oraz ataki padaczki.

Na kongresie Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO) zaprezentowano wyniki badania o akronimie CROWN, które dotyczyły leku o nazwie lorlatynib (wyniki opublikowano także na łamach pisma „Journal of Clinical Oncology”). Jest to inhibitor kinazy tyrozynowej ALK najnowszej, trzeciej generacji.

Badanie przeprowadzono w grupie 296 pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca z rearanżacją ALK, którzy wcześniej nigdy nie byli leczeni. Losowo przydzielano ich do grupy, która otrzymywała lorlatynib lub do grupy leczonej kryzotynibem, inhibitorem kinazy tyrozynowej ALK pierwszej generacji.

- Okazało się, że po pięciu latach terapii u 60 proc. chorych otrzymujących lorlatynib nadal nie było progresji choroby nowotworowej. W grupie stosującej kryzotynib odsetek ten wynosił 8 proc. To jest coś niesamowitego, bo mówimy o niedrobnokomórkowym raku płuca w stadium rozsiewu, z przerzutami odległymi - ocenił prof. Kowalski.

Autorzy badania wyliczyli, że pacjenci otrzymujący lorlatynib mieli o 81 proc. niższe ryzyko progresji choroby lub zgonu. Co więcej, lek skutecznie zapobiegał powstawaniu przerzutów do ośrodkowego układu nerwowego - ryzyko ich rozwoju było o 94 proc. mniejsze niż w grupie otrzymującej kryzotynib. Zdaniem prof. Kowalskiego wyniki te są przełomowe dla pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca z rearanżacją ALK.

Onkolog zaznaczył, że lorlatynib jest obecnie stosowany w Polsce w ramach programu lekowego w pierwszej i kolejnych liniach leczenia. Jako jedyny może być stosowany po niepowodzeniu leczenia inhibitorami kinazy ALK 2. generacji.

- Dotychczas często stosowaliśmy leczenie sekwencyjne, ale teraz należy rozważyć lorlatynib jako lek pierwszego wyboru, czyli leczenie pierwszej linii - wyjaśnił. Ocenił, że wiedzę na ten temat trzeba popularyzować wśród lekarzy.

Kolejny przełom przyniosło prezentowane na ASCO badanie ADRIATIC dotyczące leku immunokompetentnego - durwalumabu. Prowadzono je w grupie chorych na drobnokomórkowego raka płuca w stadium zaawansowania miejscowego. Stosuje się u nich leczenie radykalne (tj. takie, którego intencją jest wyleczenie z choroby) w postaci radiochemioterapii.

Jak wyjaśnił prof. Kowalski, chorym po przebytej radiochemioterapii podawano durwalumab, czyli immunoterapię lub placebo.

- Okazało się, że leczenie durwalumabem przez dwa lata dało bardzo dobre efekty, ponieważ całkowity czas przeżycia wyniósł niemal 60 miesięcy wobec ok. 33 miesięcy w grupie kontrolnej. Mediana przeżycia została więc praktycznie podwojona, a mówimy tu o wyjątkowo źle rokującym nowotworze - powiedział prof. Kowalski.

Dodał, że po rejestracji tego schematu terapii, specjaliści będą chcieli jak najszybciej implementować je do leczenia pacjentów.

Trzecim, przełomowym dla pacjentów z rakiem płuca, badaniem prezentowanym na ASCO było badanie o akronimie LAURA. Objęto nim chorych z niedrobnokomókowym (niepłaskonabłonkowym) rakiem płuca w stopniu zaawansowania miejscowego, którzy nie kwalifikowali się do leczenia operacyjnego lecz do radiochemioterapii. Dodatkowym warunkiem było posiadanie przez nich mutacji w genie EGFR.

Po przebytej radiochemioterapii, jedna grupa otrzymywała inhibitor kinazy tyrozynowej EGFR trzeciej generacji o nazwie ozymertynib, a druga placebo.

- Wyniki tego badania są spektakularne. Lek spowodował ponad ośmiokrotne wydłużenie mediany czasu wolnego od progresji choroby. W grupie otrzymującej ozymertynib wyniosła ona 39 miesięcy, a w grupie otrzymującej placebo 5,6 miesięcy - wyjaśnił prof. Kowalski.

Dodał, że jest to leczenie istotnie wpływające na losy chorych, dlatego powinno się dążyć, aby po rejestracji w Europie jak najszybciej weszło do leczenia chorych w Polsce.

Specjalista ocenił, że postęp w leczeniu nowotworów w obrębie klatki piersiowej jest największym, jaki się dokonał w onkologii. Przypomniał, że w erze stosowania chemioterapii odsetek chorych na raka płuca przeżywających jeden rok wynosił 10 proc. Pierwszym przełomem były leki ukierunkowane molekularnie, następnie pojawiła się immunoterapia.

- Obecnie bardzo wielu chorych leczymy całymi latami. U dużej populacji tych pacjentów rak płuca stał się chorobą przewlekłą. Na przykład pacjenci z badania CROWN, zażywający lorlatynib, to są chorzy z rozsianym nowotworem, którzy przyjmują doustnie tabletkę, a rano normalnie wstają i idą do pracy, podobnie jak chorzy na nadciśnienie czy cukrzycę - podsumował onkolog.

PAP/dm