1 stycznia - Światowy Dzień Pokoju

Od 1968 r. Kościół katolicki wita kolejny rok 1 stycznia Światowym Dniem Pokoju - ogłaszane jest wówczas okolicznościowe orędzie, jakie z tej okazji przygotowuje wcześniej papież. W 2013 r. będzie on już obchodzony po raz 46. i przebiegać będzie pod hasłem "Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój". Pomysłodawcą Dnia był w 1967 r. Paweł VI.

Był to kolejny rok wielkich napięć międzynarodowych, spowodowanych głównie nasilającą się konfrontacją w Wietnamie, "wojną sześciodniową" między Izraelem a krajami arabskimi na Bliskim Wschodzie w czerwcu i trwającą przez cały okres po 1945 r. "zimną wojną" między Wschodem a Zachodem. W tych okolicznościach Ojciec Święty, który już wcześniej wielokrotnie dawał wyraz zatroskaniu o losy ludzkości, zaproponował, aby cały świat powitał Nowy Rok jako dzień pokoju.

W ogłoszonym w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny - 8 grudnia 1967 roku orędziu do szefów państw i rządów, organizacji międzynarodowych, biskupów, duchowieństwa i wiernych oraz do wszystkich ludzi dobrej woli Paweł VI zaproponował, aby na całym świecie początek nowego roku kalendarzowego uczczono jako "Dzień Pokoju". "Pragnęlibyśmy, by na początku rachuby kalendarzowej, która mierzy i opisuje wędrówkę życia ludzkiego w czasie, obchody te powtarzały się co roku jako życzenie i obietnica, że pokój ze swą słuszną i dobroczynną równowagą będzie panował nad rozwojem nadchodzących dziejów" - napisał w swym przesłaniu papież.

Nie była to zresztą pierwsza inicjatywa pokojowa Kościoła katolickiego i papieży w dziejach. Z bardzo długiej listy tego rodzaju dokonań można wymienić np. ustanowienie w 1095 r. przez Urbana II (1088-99) tzw. Pokoju Bożego (Treuga Dei), mającego na celu powstrzymanie się ówczesnych władców i rycerstwa, choćby na kilka dni czy tygodni, od nieustannego wojowania. Papież zażądał wówczas, aby nie walczyć w niektóre okresy roku kościelnego (w czasie Adwentu, Wielkiego Postu i wielkanocnym) oraz w niektóre dni tygodnia (od środy do poniedziałku). Rozporządzenie to, bardzo wówczas aktualne i potrzebne, nie było niestety w stanie powstrzymać chrześcijan tamtych czasów od walk, często bratobójczych, pokazywało jednak, jak bardzo sprawa pokoju leżała na sercu ludziom Kościoła.

Z bliższej nam przeszłości należy przypomnieć usilne działania papieży św. Piusa X (1903-14) i Benedykta XV (1914-22), aby nie dopuścić do wybuchu I wojny światowej w 1914 r., a gdy już do tego doszło, apele tego drugiego o jak najszybsze jej zakończenie i o ulżenie doli ofiar.

Doniosłym wydarzeniem było ogłoszenie przez bł. Jan XXIII 11 kwietnia 1963 r. encykliki "Pacem in terris" (Pokój na ziemi) - był to pierwszy oficjalny dokument papieski, skierowany do wszystkich ludzi dobrej woli, niezależnie od ich światopoglądu.

Wracając do inicjatywy Pawła VI, trzeba zaznaczyć, że chociaż poparło ją wielu polityków, działaczy społecznych, intelektualistów, nie mówiąc o hierarchii i wiernych Kościoła katolickiego, to jednak nie udało się nadać jej charakteru ponadreligjnego i pozostała ona przede wszystkim działaniem wewnątrzkatolickim. Inna sprawa, że od początku cieszyła się dużym zainteresowaniem i spotykała się zawsze z życzliwym przyjęciem na całym świecie.

Paweł VI przygotował i ogłosił 11 orędzi na Światowy Dzień Pokoju oraz przygotował temat kolejnego Dnia (na rok 1979), ale nie zdążył już napisać okolicznościowego dokumentu. Inicjatywę tę podjął i rozwinął Jan Paweł II, który przygotował 27 orędzi na ten Dzień, w tym także do tematu, ogłoszonego przez swego poprzednika. Począwszy od r. 2006, hasła na kolejne lata ogłasza i odpowiednie przesłania podpisuje Benedykt XVI. Zazwyczaj hasło kolejnego Dnia Ojciec Święty ogłasza mniej więcej w połowie roku, a rozwijające je orędzie nosi najczęściej datę 8 grudnia.

Oto tematy kolejnych Dni:

1968 - O uroczystym obchodzeniu "Dnia Pokoju" (był to właściwie dokument programowy, a nie orędzie we właściwym znaczeniu; I Światowy Dzień Pokoju)

1969 - Obrona praw człowieka - drogą do pokoju (II)

1970 - Pojednanie wychowuje do pokoju (III)

1971 - Każdy człowiek jest moim bratem (IV)

1972 - Jeśli pragniesz pokoju, pracuj na rzecz sprawiedliwości (V)

1973 - Pokój jest możliwy (VI)

1974 - Pokój zależy również od ciebie (VII)

1975 - Pojednanie drogą do pokoju (VIII)

1976 - Prawdziwy oręż pokoju (IX)

1977 - Jeśli chcesz pokoju, broń życia (X)

1978 - Odrzucamy przemoc, popieramy pokój (XI)

1979 - Osiągniemy pokój, wychowując do pokoju (było to ostatnie hasło, przygotowane przez Pawła VI, orędzie napisał już Jan Paweł II) (XII)

1980 - Prawda siłą pokoju (XIII)

1981 - Chcesz służyć pokojowi - szanuj wolność (XIV)

1982 - Pokój - dar Boga powierzony ludziom (XV)

1983 - Dialog na rzecz pokoju wyzwaniem dla naszych czasów (XVI)

1984 - Pokój rodzi się z serca nowego (XVII)

1985 - Pokój i młodzi idą razem (XVIII)

1986 - Pokój jest wartością, która nie zna podziałów na Północ-Południe, Wschód-Zachód: jest tylko jeden pokój (XIX)

1987 - Rozwój i solidarność: dwie drogi wiodące do pokoju (XX)

1988 - Wolność religijna warunkiem pokojowego współżycia (XXI)

1989 - Poszanowanie mniejszości warunkiem pokoju (XXII)

1990 - Pokój z Bogiem Stwórcą, pokój z całym stworzeniem (XXIII)

1991 - Poszanowanie sumienia każdego człowieka warunkiem pokoju (XXIV)

1992 - Wierzący zjednoczeni w budowaniu pokoju (XXV)

1993 - Jeśli pragniesz pokoju, wyjdź naprzeciw ubogim (XXVI)

1994 - Rodzina źródłem pokoju dla ludzkości (XXVII)

1995 - Kobieta wychowawczynią do życia w pokoju (XXVIII)

1996 - Zapewnijmy dzieciom przyszłość w pokoju (XXIX)

1997 - Przebacz, a zaznasz pokoju (XXX)

1998 - Sprawiedliwość każdego człowieka źródłem pokoju dla wszystkich (XXXI)

1999 - Poszanowanie praw człowieka warunkiem prawdziwego pokoju (XXXII)

2000 - Na ziemi pokój ludziom, których Bóg miłuje (XXXIII)

2001 - Dialog między kulturami drogą do cywilizacji miłości i pokoju (XXXIV)

2002 - Nie ma pokoju bez sprawiedliwości, nie ma sprawiedliwości bez przebaczenia (XXXV)

2003 - "Pacem in terris": nieustanne zobowiązanie (XXXVI)

2004 - Zawsze aktualne zadanie: wychowywać do pokoju (XXXVII)

2005 - "Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj" (Rz 12,21) (XXXVIII)

2006 - Pokój w prawdzie (XXXIX) (pierwszy Dzień z tematem i orędziem przygotowanym przez Benedykta XVI)

2007 - Osoba ludzka sercem pokoju (XL)

2008 - Rodzina wspólnotą pokoju (XLI)

2009 - Zwalczanie ubóstwa drogą do pokoju (XLII)

2010 - Jeśli chcesz krzewić pokój, strzeż dzieła stworzenia (XLIII)

2011 - Wolność religijna drogą do pokoju (XLIV)

2012 - Wychowanie młodzieży do sprawiedliwości i pokoju (XLV)

2013 - Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój (XLVI)