Asyryjski Kościół Wschodu wybiera patriarchę

Z udziałem 14 hierarchów w mieście Dahuk w Kurdystanie Irackim obraduje Synod Biskupów Asyryjskiego Kościoła Wschodu, liczącego ok. 450 tys. wiernych.

Główne cele posiedzenia to wybór nowego zwierzchnika - następcy zmarłego ponad dwa miesiące temu katolikosa-patriarchy Mara Dinkhy IV i ewentualne przeniesienie siedziby patriarszej z USA z powrotem do Iraku. Wiele miejsca w dyskusjach zajmują też prześladowania chrześcijan na Bliskim Wschodzie. Obradom przewodniczy tymczasowy zwierzchnik Kościoła metropolita Indii Mar Aprem Mooken.

Wikariusz patriarszy dla Australii i Nowej Zelandii i metropolita Libanu Mar Meelis Zaia oświadczył dziennikarzom, że pierwszym punktem porządku dziennego jest wybór nowego katolikosa-patriarchy. Dotychczasowy zwierzchnik Kościoła Mar Dinkha IV zmarł 26 marca br. w Rochester w stanie Minnesota w USA w wieku prawie 80 lat. Jego tymczasowym następcą, do czasu powołania nowego przywódcy Kościoła, został wybrany w dwa dni później metropolita Thrissuru i całych Indii 75-letni (urodziny będzie miał za tydzień, 13 bm.) Mar Efrem (Aprem; Mooken).

Drugim ważnym punktem obrad jest, według wikariusza patriarszego, przeniesienie stolicy patriarszej z Chicago do Iraku, a dokładniej do Irbilu - stolicy Kurdystanu Irackiego, gdzie mieściła się ona dawniej, do 1933. Wtedy to, w okresie powtarzających się masakr dokonywanych na chrześcijanach, ówczesny katolikos patriarcha Mar Eszai Szimun XXIII został wygnany przez rząd iracki na Cypr, skąd w 1940 przeniósł się do USA i tam do dzisiaj znajduje się katedra patriarsza.

Zdaniem metropolity Libanu powrót siedziby patriarchy do Iraku ma wielkie znaczenie nie tylko symboliczne, ale również praktyczne, gdyż pozwoliłoby umocnić więzi z innymi patriarchami wschodnimi, co z kolei mogłoby przyczynić się do zbliżenia wewnątrzasyryjskiego. Kościół ten jest bowiem od wielu dziesięcioleci głęboko podzielony na dwa niezależne od siebie patriarchaty: Asyryjski Kościół Wschodu i Starożytny Kościół Wschodu, przy czym różnice między nimi mają charakter głównie organizacyjny i ambicjonalny, a nie doktrynalny.

Metropolita Mar Meelis Zaia poinformował również, że intronizacja nowego patriarchy odbędzie się we wrześniu br., gdy zostanie ukończona budowa nowej jego siedziby w Dahuku. Zaraz potem nowy zwierzchnik odwiedzi władze innych Kościołów w kraju i za granicą.

Asyryjski Kościół Wschodu ma korzenie apostolskie, za swego założyciela uważa św. Tomasza, zwanego Niewiernym. W przeszłości nazywany był nestoriańskim, gdyż opowiedział się za nauką byłego patriarchy Konstantynopola Nestoriusza (†450), który głosił m.in. całkowitą odrębność boskiej i ludzkiej natury w Jezusie. Pogląd ten potępił sobór powszechny w Efezie w 431 i od tamtego czasu Kościół nestoriański stanowi oddzielny odłam w chrześcijaństwie. Nie przeszkodziło mu to później rozwijać bardzo ożywionej działalności misyjnej i to głównie on zaniósł wiarę Chrystusową (oczywiście w wersji nestoriańskiej) w pierwszym tysiącleciu daleko na wschód: do Iranu, Indii, Tybetu, Chin i w inne regiony.

W późniejszych wiekach, głównie w wyniku ekspansji islamu, Kościół bardzo zmniejszył swój zasięg oddziaływania i spadła liczba jego wiernych, przeżywał poza tym liczne spory i podziały wewnętrzne, które go jeszcze bardziej osłabiły. W połowie XIX wieku, pod wpływem misjonarzy zagranicznych, zmienił nazwę na obecną - Asyryjski Kościół Wschodu. Ponadto w ciągu wieków znacznie straciły na ostrości dawne spory teologiczne. 11 listopada katolikos-patriarcha Mar Dinkha IV i Jan Paweł II podpisali w Watykanie Wspólną Deklarację Chrystologiczną, która wyjaśniała podstawowe różnice teologiczne między tym Kościołem a katolicyzmem. W rok później rozpoczął się oficjalny dialog teologiczny katolicko-asyryjski.