Białoruś czeka na wizytę papieża Franciszka

Przewodniczący Konferencji Biskupów Austrii przebywał tam jako wysłannik papieski na uroczystości 25-lecia archidiecezji mińsko-mohylewskiej, które odbyły się 1 i 2 lipca w sanktuarium maryjnym w Budsławiu, 150 km na północ od Mińska.

Podczas wszystkich nabożeństw i spotkań arcybiskup Wiednia podkreślał, że jego wizyta jest wyrazem wielkiego szacunku papieża dla Białorusi. Tłumaczył, że Franciszkowi bardzo zależy na tym kraju, który mógłby odegrać ważną rolę mediatora w konflikcie ukraińskim.

Wysłannik papieski spotkał się też z ministrem spraw zagranicznych Białorusi Wladimirem Makejem, wicepremier Natalią Kaczanową oraz z politykami lokalnymi. W spotkaniach zarówno z nimi, jak i z przedstawicielami Kościołów kard. Schönborn podkreślał znaczenie wolności religijnej i dobrze układające się stosunki między państwem i Kościołami. Zwracał uwagę, że polityce przypada odpowiedzialna rola wspierania zarówno wolności religijnej jak i współpracy między religiami. Wszyscy politycy białoruscy zapewniali kard. Schönborna, że państwo białoruskie jest bardzo zainteresowane możliwością wizyty papieża Franciszka i że utrzymuje dobre stosunki z Kościołami.

W sobotę 2 lipca kard. Schönborn jako legat papieski przewodniczył głównej Mszy św. sprawowanej w Budsławiu. W kazaniu przypomniał, że sanktuarium przeżyło okrucieństwa hitleryzmu i komunizmu, a wiara ludzi przetrwała. - Błogosławiony jest kraj, który wierzy - powiedział arcybiskup Wiednia. Mówiąc o znaczeniu rodziny zwrócił uwagę, że reżimy totalitarne, których w przeszłości doświadczyło społeczeństwo Białorusi, ale także i inne ideologie, chciały zniszczyć instytucję rodziny. - Ale my wierzymy w siłę rodziny - stwierdził kaznodzieja.

Podczas Mszy św., z udziałem 30 tys. osób, został odczytany list papieża Franciszka do kard. Schönborna jako jego legata na jubileuszowe uroczystości archidiecezji mińsko-mohylewskiej. Ojciec Święty wyraził uznanie dla niezwykłej żarliwości wiary białoruskich katolików w czasach władzy komunistycznej. W sposób szczególny Franciszek podkreślił osobę kard. Kazimierza Świątka (1914-2011), "niezłomnego obrońcy wiary". Jednocześnie wyraził nadzieję, że białoruscy katolicy w dzisiejszej sytuacji dadzą wyraz "piękna ich powołania" w słowie i w czynach.

Arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz podkreślił, że 25-lecie nie jest okazją tylko do dokonania bilansu. Trzeba z zaangażowaniem iść w przyszłość i działać jako chrześcijanie w społeczeństwie białoruskim, bo tylko w ten sposób można wpływać na dobrą przyszłość kraju. Metropolita mińsko-mohylewski zwrócił uwagę, że Białorusi potrzebna jest poważna odnowa w oparciu o wiarę chrześcijańską i jej głębokie korzenie na tych terenach. Jednocześnie abp Kondrusiewicz przypomniał, że Europa wreszcie powinna stać się unią naprawdę chrześcijańską. A zwracając się do legata papieskiego dodał: "Kościół katolicki na Białorusi jest żywy i czeka na wizytę papieża Franciszka".

Dzień wcześniej, 1 lipca, kard. Schönborn wraz z arcybiskupem mińsko-mohylewskim oraz innymi biskupami uczestniczyli w nocnej liturgii połączonej z procesją ze światłami w Budsławiu . W ramach tej uroczystości arcybiskup Wiednia przekazał niewielkiej wspólnocie greckokatolickiej w darze od ich współwyznawców w Austrii relikwie św. Jozafata Kuncewicza. Jest to cząstka przechowywanego w Wiedniu ornatu tego biskupa-męczennika, zamordowanego właśnie na ziemi białoruskiej. Relikwie te przekazali kardynałowi wikariusz dla grekokatolików w Austrii ks. Jurij Kolasa i greckokatolicki proboszcz w Wiedniu ks. Taras Chagala. Zapewnili oni, że w ten sposób pragną podkreślić łączność Kościoła w Austrii z grekokatolikami na Białorusi.

W czasie swego pobytu na Białorusi kard. Schönborn spotkał się też z przedstawicielami życia politycznego tego kraju oraz odwiedził Mały Trościeniec pod Mińskiem, gdzie w latach II wojny światowej znajdował się niemiecki obóz zagłady. W utworzonym tam przez hitlerowców w lipcu 1941 r. i działający do nadejścia Armii Czerwonej pod koniec czerwca 1944 r. obozie zamordowano, według różnych ocen, od 60 do 200 tys. ludzi, głównie Żydów, jeńców radzieckich, partyzantów i cywilów, w tym wielu Białorusinów i Polaków. Wśród ofiar było też ok. 13 tys. Żydów austriackich. Na terenie byłego obozu stoi dziś obelisk i skromny pomnik. W przyszłości ma powstać monument-memoriał.

Przewodniczący Austriackiej Konferencji Biskupiej odwiedził też kilka parafii oraz prowadzone przez Centrum Caritas św. Łukasza, w którym mogą bezpłatnie mieszkać dzieci chore na raka, leczone w pobliskiej klinice onkologicznej, a także ich matki. Bez takiej pomocy wiele cierpiących na białaczkę dzieci z ubogich rodzin w głębi kraju byłoby pozbawionych możliwości leczenia, ponieważ ich rodziny nie byłyby w stanie opłacać kosztów podróży i zakwaterowania w czasie terapii w mieście. Od chwili otwarcia w 2004 r. przez Centrum, wspierane finansowo przez austriacką Caritas, przewinęło się już ponad 1300 dzieci.

W ostatnim dniu wizyty na Białorusi kard. Schönborn poświęcił w Mińsku nowy kościół katolicki. Była to pierwsza od 105 lat konsekracja kościoła katolickiego w stolicy kraju, ale też i nie ostatnia, bowiem w budowie znajduje się pięć kolejnych świątyń.

Katolicy stanowią obecnie ok. 15 proc. 10-milionowego społeczeństwa Białorusi. Wielu z nich to członkowie mniejszości polskiej. Kościół katolicki jest drugim co do wielkości wyznaniem w kraju, a mniejszość katolicka na Białorusi jest największa spośród wszystkich krajów, w których przeważa rosyjskie prawosławie. Metropolia mińsko-mohylewska obejmuje, oprócz archidiecezji o tej samej nazwie, diecezje: grodzieńską, pińską i witebską. Na terenie archidiecezji żyje ok. 625 tys. katolików, w diecezji grodzieńskiej - 575 tys., pińskiej - 42 tys. i witebskiej - 173 tys.

W Budsławiu, narodowym sanktuarium białoruskich katolików czczony jest wizerunek Matki Bożej uważany przez katolików za patronkę kraju. Cudowna ikona pojawiła się w 1591 r., w 1643 r. został poświęcony pierwszy kościół, a w 1767 r. położono kamień węgielny pod budowę bazyliki. Rokrocznie 1 i 2 lipca do sanktuarium przybywają wielotysięczne pielgrzymki katolików z całej Białorusi.