Bp Milewski: liturgia nie jest naszą własnością

Liturgia nie jest naszą własnością, nie my jesteśmy jej kreatorami. Mamy być jej wiernymi uczestnikami - powiedział dziś bp Mirosław Milewski w płockiej katedrze, podczas Mszy św. w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego ku czci św. Cecylii.

Mszy św. w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego przewodniczył ks. dr Wojciech Kućko, opiekun Koła Naukowego WSD w Płocku. Każdy jej uczestnik otrzymał modlitewnik, który umożliwiał aktywne włączenie się w liturgię. Msza była sprawowana "coram episcopo" - zgodnie z ceremonialnymi zasadami obecności biskupa.

Hekatomba ludzkich istnień

Homilię podczas Mszy św. wygłosił bp Mirosław Milewski, biskup pomocniczy diecezji płockiej. Zaznaczył, że obchodzona w tym roku 80. rocznica wybuchu II wojny światowej jest stosowną okazją do modlitwy za ofiary tamtego okrutnego konfliktu i wdzięczności za złożone przez nich życie. Wydarzenia lat 1939-1945 na ziemiach polskich były okresem ogromnej hekatomby ludzkich istnień, ale także znaczących zniszczeń dzieł kultury i sztuki, rabunku mienia, grabieży tego, co przez wieki było obrazem ducha polskiego.

Przypomniał również, że w czasie II wojny światowej niemieccy naziści podjęli tzw. „porządkowanie bibliotek w Południowych Prusach”, a Płock uznali za „miejsce odkrycia starych dokumentów kultury niemieckiej”. Wielka grabież dotknęła bezcennych zbiorów biblioteki seminaryjnej, kapituły katedralnej i archiwum diecezjalnego. Niemcy palili i kradli to, co przez wieki przechowywano jako dziedzictwo wiary i ducha.

Hierarcha zaznaczył, że Pontyfikał Płocki I, skradziony z biblioteki seminaryjnej w pierwszych miesiącach wojny, wystawiony na licytacji w 1973 r., przechowywany w Bawarskiej Bibliotece Państwowej w Monachium, dzięki staraniom władz polskich i kolejnych biskupów płockich wrócił w 2015 r. do diecezji płockiej.

Podkreślił, że Pontyfikał Płocki prowadzi do początku dziejów chrześcijaństwa na Mazowszu, które stało się faktem między innymi dzięki działalności pobożnych mnichów benedyktyńskich. Liturgia sprawowana w katedrze według księgi Pontyfikału Płockiego, była wyrazem troski, aby wszystko, co ważne dla sprawy Bożej, przebiegało w sposób godziwy, piękny i podniosły.

Świadectwo synergii 

„Liturgia nie jest naszą własnością, nie my jesteśmy jej kreatorami. Mamy być wiernymi uczestnikami i wykonawcami wielkiego śpiewu nieba, który rozbrzmiewa przed Bogiem Wszechmogącym i Wiecznym. Płocka bazylika katedralna, jak wszystkie katedry świata, jest świadectwem takiej synergii, współdziałania łaski Bożej z aktywnością ludzi, jego wiernych sług” – zaakcentował bp Milewski.

Odwołując się do przypowieści z Ewangelii o pannach mądrych i głupich powiedział, że udział w liturgii ziemskiej jest „czasem napełniania lampy na spotkanie z Panem”. Liturgia będzie piękna, serca wypełnią się olejem Bożym, jeśli „zniknie z nich grzech, zazdrość, niezdrowa rywalizacja a zamieszka wybaczenie, pokój i szacunek dla drugiego, niezależnie od wieku i sprawowanej funkcji”.

Podcazs Mszy św. śpiewy wykonywała Schola Gregoriana Silesiensis, pod dyrekcją Roberta Pożarskiego.

Wieczorne misterium 

W programie 42. Sympozjum Koła Naukowego Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku pt. „Światła Pontyfikału – święte płockie średniowiecze” znajdują się referaty dotyczące m.in. powstania pontyfikałów, okresu średniowiecza w Płocku, zabytkowych ksiąg z tego okresu, śpiewów katedralnych, treści zawartych w Pontyfikale Płockim I oraz jego stanie technicznym. Była też modlitwa południowa tekstami Pontyfikału Płockiego. Chętni mogą również zwiedzić średniowieczne zabytki miasta.

Zwieńczeniem sympozjum będzie bazylice katedralnej w Płocku wieczorne misterium: „Mundi conditor, luminis auctor, sýderum fabricator…Dramat liturgiczny w Pontificale Plocense I”, w wykonaniu artystów Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku, w reżyserii dyrektora Marka Mokrowieckiego. Śpiewy wykona Schola Gregoriana Silesiensis.

***

Pontyfikał Płocki I, to prawdopodobnie najstarsza księga liturgiczna, jaka zachowała się na terytorium Polski. Zawiera teksty liturgiczne, przeznaczone wyłącznie dla biskupa. Pontyfikał pochodzi z XII wieku, był księgą liturgiczną na potrzeby miejscowej katedry. Cenny średniowieczny manuskrypt został zrabowany przez Niemców w 1940 roku. Strona polska przez wiele lat starała się o odzyskanie dzieła, które znajdowało się w Bawarskiej Bibliotece Publicznej w Monachium. Jej przekazanie Polakom odbyło się to 15 kwietnia 2015 roku w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Warszawie. Pontyfikał Płocki przekazał bp. Piotrowi Liberze minister edukacji i wyznań, kultury i sztuki Bawarii Ludwig Spaenle. Jego powrót do Płocka uzupełnia lukę w najstarszych diecezjalnych księgach rękopiśmiennych z XII w.