Bractwo św. Piusa X ma prawie 600 księży

Bractwo Kapłańskie św. Piusa X, założone w 1970 przez abp. Marcela Lefebvre’a i skupiające księży sprawujących liturgię według rytu św. Piusa V (przedsoborową), liczy 589 kapłanów, 187 seminarzystów i 32 tzw. preseminarzystów. Prowadzi ono 6 seminariów duchownych, ma 1 dom generalny (w Menzingen w Szwajcarii) i 2 domy autonomiczne oraz dzieli się na 14 dystryktów i 163 przeoraty, w tym jeden w Polsce.

Z tych i innych najnowszych danych, ogłoszonych na stronie internetowej Bractwa wynika ponadto, że prowadzi ono 2 instytuty studiów wyższych typu uniwersyteckiego, ponad sto szkół różnych typów, z tego jedną szkołę podstawową oraz gimnazjum i liceum w Polsce, a także 7 domów opieki dla osób w starszym wieku.

Do Bractwa należy również 103 braci zakonnych (nie będących kapłanami) oraz jest z nim związanych 186 sióstr w 25 domach. Działają też 4 klasztory karmelitańskie, stosujące na co dzień życie i reguły zakonne bez zmian, wprowadzonych przez Sobór Watykański II.

Wspólnota, zwana na co dzień "lefebvrystami", jest obecna w 37 krajach a dalsze 33 kraje są obsługiwane przez księży urzędujących na co dzień w innych - oznacza to, że swój apostolat sprawują oni łącznie w 70 państwach. Poza tym na całym świecie w takiej czy innej formie związanych jest z lefebvrystami szereg dalszych zakonów męskich i żeńskich zarówno łacińskich, jak i tradycji wschodniej, pielęgnujących życie konsekrowane według przepisów i wzorów, niezmienionych po Vaticanum II.

Od wielu lat utrzymuje się mniej więcej stała liczba wstąpień do 6 seminariów duchownych Bractwa na całym świecie (Niemcy, Argentyna, Francja, Włochy, Szwajcaria i Stany Zjednoczone, ponadto w Australii istnieje niższe seminarium duchowne a na Filipinach preseminarium): między 40 a niespełna 60 rocznie.

W ubiegłym roku (2013) przyjęto 43 kandydatów do kapłaństwa, rok wcześniej - 51, w 2011 - 55 i w 2010 - 47. Najwięcej chętnych w ostatnim 15-leciu rozpoczęło naukę w seminariach w 2003: 60.

Liczba święceń nowych kapłanów również jest stała i waha się między 20 a 30. W 2013 Bractwo otrzymało 29 księży i była to najwyższa liczba od 1999. W 2012 święcenia przyjęło 21 prezbiterów, w 2011 - 20 a w 21010 - 25.

Bractwo Kapłańskie św. Piusa X (FSSPX) założył 1 listopada 1970 w miejscowości Ecône w szwajcarii miejscowy biskup François Charrière. W rzeczywistości jednak jego twórcą był francuski arcybiskup ze Zgromadzenia Ducha Świętego (duchaczy) Marcel Lefebvre (29 XI 1905-25 III 1991), w latach 1955-62 arcybiskup stolicy Senegalu - Dakaru. Nie zgadzał się on ze zmianami wprowadzonymi przez Sobór Watykański II, chociaż sam podpisał wszystkie jego dokumenty. Nowe stowarzyszenie stawiało sobie za zadanie pielęgnowanie dotychczasowej liturgii mszalnej, tzw. trydenckiej oraz kształcenie w tym duchu nowych księży.

Jego sprzeciw dotyczył zresztą nie tylko Mszy, ale także m.in. ekumenizmu, dialogu z innymi religiami, zasady wolności religijnej czy soborowej zachęty do tworzenia krajowych konferencji biskupich. Wszystkie te zjawiska świadczyły - zdaniem arcybiskupa - o wyrzekaniu się przez Kościół katolicki dotychczasowej zasady jedynozbawczości i o słabnięciu jego posłannictwa w świecie.

Działalność Bractwa szybko spotkała się z ostrą krytyką ze strony zarówno Kościoła w Szwajcarii, jak i Stolicy Apostolskiej i osobiście Pawła VI. Po całej serii ostrzeżeń i upomnień ze strony Watykanu, 22 lipca 1976 papież zawiesił arcybiskupa w czynnościach kapłańskich, co jednak nie powstrzymało tego ostatniego od dalszej działalności duszpasterskiej.

Po śmierci Pawła VI i wyborze Jana Pawła II wydawało się, że stosunki Bractwa z Watykanem poprawią się, m.in. dlatego, że nowy papież uchodził w oczach wielu środowisk kościelnych za konserwatystę i przybywał z kraju, w którym seminaria duchowne były pełne, a Kościół katolicki nie przeżywał takiego kryzysu, jak na Zachodzie. W grudniu 1978 spotkał się nawet z arcybiskupem.

Tymczasem 30 czerwca 1988 abp Lefebvre udzielił sakry biskupiej czterem kapłanom swego Bractwa bez zgody i upoważnienia Stolicy Apostolskiej. Byli to Francuzi: Bernard Fellay i Bernard Tessier de Mallerais, Amerykanin Richard Williamson i Argentyńczyk Alfonso de Galarreta. Ściągnęło to automatycznie karę ekskomuniki na samego arcybiskupa, pozostałych konsekratorów, nowych biskupów i wszystkich uczestników tej ceremonii i oznaczało akt schizmy.

W odpowiedzi na to grupa kapłanów i seminarzystów Bractwa z rektorem seminarium w Ecône ks. Josefem Bisigiem na czele opuściła arcybiskupa, aby zachować jedność ze Stolicą Apostolską a zarazem wierność tradycji trydenckiej.

2 lipca 1988, a więc w dwa dni po wspomnianej sakrze, Jan Paweł II ogłosił list apostolski motu proprio "Ecclesia Dei adflicta" (Kościół Boży zasmucony), w którym wyrażał głęboki ból całego Kościoła z powodu tego wydarzenia, wzywał osoby związane "z ruchem arcybiskupa Lefebvre’a" do pozostania "w jedności z Zastępcą Chrystusa w zjednoczeniu z Kościołem katolickim i by w żaden sposób nie wspierali już tego ruchu". Wreszcie powoływał Komisję "Ecclesia Dei" w łonie Kurii Rzymskiej, aby ułatwić pozostanie w Kościele dotychczasowych zwolenników arcybiskupa i ewentualnie nowych zwolenników tego ruchu.

18 lipca 1988 w Hauterive (Szwajcaria) grupa byłych seminarzystów "od św. Piusa X" powołała podobne, ale pozostające w jedności ze Stolicą Apostolską, Bractwo Kapłańskie św. Piotra (FSSP), zatwierdzone przez Watykan 18 października tegoż roku. Później, również chcąc ułatwić pojednanie z lefebvrystami, Benedykt XVI wydał 7 lipca 2007 motu proprio "Summorum pontificum" zezwalające na odprawianie "przedsoborowych" Mszy św. bez konieczności uzyskiwania zezwoleń na to od miejscowych biskupów, a 21 stycznia 2009 zdjął z 4 biskupów, konsekrowanych przez abp. Lefebvre’a ciążącą na nich od tamtego czasu ekskomunikę.

Mimo to podział w Kościele na tle stosunku do liturgii, ekumenizmu, zasady wolności religijnej, dialogu z innymi religiami i kilku innych spraw spornych nadal istnieje. Powolny, ale stały rozwój Bractwa św. Piusa X wskazuje zaś, że ma się ono dobrze i nieprędko pojedna się z Watykanem.