"Chrześcijaństwo i islam mogą współistnieć"

Nadzieję na pokojowe i harmonijne współistnienie chrześcijaństwa i islamu na naszym kontynencie wyraził w piątek w Lublinie kard. Gianfranco Ravasi.

Przewodniczący Papieskiej Rady Kultury przyznał jednocześnie, że współczesnej Europie brakuje duchowej tożsamości.

- Chciałbym nade wszystko aby w świadomości Europy powrócono do antycznej tradycji kulturowej, wychodząc poza horyzont finansów i ekonomii - mówił gość z Watykanu. Przypomniał, że tożsamość Starego Kontynentu stanowią trzy elementy: filozofia grecka, prawo rzymskie oraz chrześcijańska koncepcja rzeczywistości, która niejako przefiltrowała całe dziedzictwo grecko-rzymskie.

Do tego głównego nurtu, wyznaczającego tożsamość Europy wpływają inne rzeki: protestantyzm, renesans, Oświecenie, XIX-wieczny idealizm, spuścizna Hegla i Marksa a potem modernizm i zerwanie relacji filozofii i nauki z teologią - wskazywał kard. Ravasi.

Purpurat spróbował odpowiedzieć na pytanie, czy Europa nie przeżywa dziś procesu "wymiany kultur". Przyznał iż zdaje sobie sprawę, że antyczne "matryce" z czasem pobladły, a sekularyzacja spowodowała utratę poczucia europejskiej tożsamości. Dziś komponentem dominującym są ekonomia i finanse.

- Drugim wyzwaniem jest fala migracyjna, która przynosi ze sobą model kulturowy odmienny od naszego, i z którym oczywiście musimy się zmierzyć - zaznaczył kard. Ravasi. Jednocześnie podkreślił, że wbrew populistycznym opiniom, owa fala migracyjna jest jeszcze stosunkowo słaba: rocznie napływa około 300 tysięcy osób, podczas gdy cały kontynent liczy 350 milionów osób.

- Może zaistnieć sytuacja podobna do tej, która miała miejsce w średniowieczu, kiedy musieliśmy mierzyć się z najazdami barbarzyńców - przyznał hierarcha. Dodał, że dzięki silnej tożsamości i wyraźnemu obliczu, chrześcijaństwo doprowadziło do procesu osmozy, spotkania i współistnienia kultur.

- Z jednej strony mamy silną tożsamość islamską a z drugiej pozbawioną wyrazistości Europę - mówił przewodniczący Papieskiej Rady Kultury. Jego zdaniem możliwe są więc dwa scenariusze: brutalne starcie albo dialog - rozwiązanie typowe dla prawdziwych religii. Kardynał wyraził nadzieję, że w Europie dokona się to drugie rozwiązanie, a więc model harmonijnego współistnienia różnych religii, zwłaszcza chrześcijaństwa i islamu.

V Kongres Kultury Chrześcijańskiej rozpoczął się w czwartek i potrwa do niedzieli. W wydarzeniu uczestniczą wybitni ludzie kultury i nauki, m.in. Krzysztof Penderecki, ks. prof. Michał Heller, prof. Adam Daniel Rotfeld, czy Adam Zagajewski.