Czy można zostać kamedułą na jeden dzień? Warszawskie Bielany zapraszają

W sobotę na warszawskich Bielanach będzie można pospacerować po pokamedulskim eremie. Uczestnicy odwiedzą niedostępną na co dzień kamedulską izbę pamięci, eremitorium królewskie oraz kościół wraz z kapitularzem, zakrystią, skarbczykiem i podziemiami. Spacer rozpocznie się o godz. 13. przed pokamedulskim kościołem pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny.

Jeszcze do niedawna niewiele wiedzieliśmy o kamedułach z warszawskich Bielan, którzy zamieszkiwali ten erem do początku XX wieku. Nie były znane ani ich imiona, ani wizerunki. Przełom nastąpił w lutym tego roku wraz z sensacyjnym odkryciem w Muzeum Fotografii w Krakowie. Okazało się bowiem, że kolekcja Leona Barszczewskiego, oficera armii carskiej i badacza kultur Azji Środkowej, zawiera oprócz zdjęć wykonanych w Bucharze i Samarkandzie również fotografie z terenu Mazowsza, w tym i te z klasztoru kamedulskiego na Bielanach. Zdjęcia datowane na ok. 1900 r. ukazują najprawdopodobniej ostatnich zakonników, których władze rosyjskie usunęły z tego miejsca w 1904 r. a także wnętrze eremu oraz kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, św. Józefa i św. Ambrożego.

Historia obecności kamedulskich mnichów sięga 1639 r., kiedy król Władysław IV Waza dokonał pierwszej fundacji na rzecz powstania pustelni położonej na skraju dawnej Puszczy Mazowieckiej. Drewniany kościół oraz domki pustelnicze zostały wybudowane jako wotum za zwycięstwo w kampanii smoleńskiej. Z czasem drewniane domki zamieniano na murowane eremy. Równocześnie rozpoczęto budowę murowanego kościoła, która zakończyła się w 1758 r.

W pierwszej połowie XIX w. w lesie bielańskim utworzono m.in. zakonny nowicjat, który został zlikwidowany przez władze carskie po powstaniu styczniowym, gdy nastąpiła kasata klasztorów w Królestwie Polskim. W praktyce oznaczało to powolną agonię dla zakonu. Ostatni mnich opuścił Bielany w 1904 r.

Przez wiele lat kościołem zarządzali księża marianie, a po 1949 r. świątynia przeszła pod zarząd archidiecezji warszawskiej. W 1954 r. w obiektach przyklasztornych siedzibę swoją znalazła Akademia Teologii Katolickiej, a od 1999 r. mieści się tu Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.