Instytuty świeckie - jak wyglądają statystyki

Na świecie jest obecnie 214 instytutów świeckich zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską - poinformowano podczas odbywającego się w Asyżu IX Międzynarodowego Kongresu Instytutów Świeckich. Większość z nich to wspólnoty żeńskie, choć procentowo znacznie więcej powołań mają instytuty męskie. Łącznie na całym świecie jest ponad 32,3 tys. świeckich konsekrowanych.

Instytuty świeckie to jedna z najmłodszych zaaprobowanych przez Stolicę Apostolską form życia konsekrowanego. Ich członkowie składają śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, ale swoją konsekrację realizują w świecie. Swoje apostolstwo - jak to wyraża adhortacja o życiu konsekrowanym "Vita consecrata" - pełnią "w świecie i za pomocą środków tego świata", czyli przez pracę zawodową i różne formy świeckiej działalności.

Choć świeccy konsekrowani obecni są na wszystkich kontynentach, to najwięcej, bo aż 74 instytuty świeckie powstały we Włoszech, 23 - w Hiszpanii, 22 - we Francji, 13 - w Niemczech. Również w Polsce powstało 13 instytutów świeckich. Pozostałe obecne w naszym kraju są pochodzenia zagranicznego.

Ogólna liczba świeckich konsekrowanych to 32 tys. 353 osoby, w tym 28 tys. 580 kobiet, 569 mężczyzn oraz 3 tys. 987 kapłanów, którzy składając śluby w instytucie kapłańskim nadal pozostają inkardynowani do diecezji, do której przynależą od święceń (w odróżnieniu od kapłanów zakonnych, którzy są inkardynowani do zakonu). Ponadto 1 tys. 216 osób należy do instytutów świeckich, które mają zarówno gałąź żeńską, jak i męską.

Spośród 214 instytutów, 210 z nich zatwierdziła Kongregacja Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego a 4 - Kongregacja ds. Kościołów Wschodnich. 73 uzyskały zatwierdzenie na prawie papieskim (czyli podlegają papieżowi) a 137 zostały zatwierdzone na prawie diecezjalnym (czyli podlegają biskupowi diecezjalnemu najczęściej macierzystej diecezji, gdzie instytut powstał).

W sumie 180 to instytuty żeńskie, 8 - męskich, 10 - kapłańskich oraz 8 posiadających różne gałęzie. Najwięcej młodych osób - w formacji oraz w trakcie ślubów czasowych - mają instytuty męskie - 20,87 proc. i kapłańskie - 18,75 proc., a w instytutach żeńskich - najmłodsze pokolenie stanowi 6,67 proc. ogólnej liczby członkiń.

Większość instytutów świeckich zrzesza od 20 do 200 osób, ale jest też 21 instytutów o liczbie członków od 200 do 500. Do najliczniejszych należą te instytuty, które mają powyżej 500 członków (6), oraz powyżej 1 tys. członków (4). Dwa najliczniejsze skupiają każdy ponad 2 tys. świeckich konsekrowanych.

W trwającym w Asyżu IX Światowym Kongresie Instytutów Świeckich uczestniczy ok. 400 osób z całego świata. Kongres obywa się pod hasłem: "Słuchając Boga ‘między bruzdami historii’: co świeckość ma do powiedzenia konsekracji?".

- Będziemy podejmować wiele aktualnych tematów - mówi uczestnicząca w spotkaniu Stanisława Grochowska, odpowiedzialna generalna Instytutu Prymasa Wyszyńskiego. - Refleksja skupi się m. inn wokół takich kwestii: «Konsekracja Jezusa w świecie i dla świata»; «Świeccy służą Kościołowi, czy są mu przydatni?»; «Nowe modele świętości jako wierność Bogu w sercu świata». Będziemy też rozważać temat nowego sposobu komunikowania się w Kościele i dla Kościoła oraz odpowiadać na pytanie, jak zmienia się powołanie, czy zmienia się świat i zmieniamy się my sami.

Odpowiedzialna generalna Instytutu Prymasa Wyszyńskiego przypomina, że Światowe Kongresy Instytutów Świeckich odbywają się co cztery lata w różnych krajach i na różnych kontynentach. - Ostatnie takie spotkanie miało miejsce w Meksyku, a wcześniejsze w Polsce. Podczas tego kongresu świeccy konsekrowani zawierzali swoje życie, powołanie i swoje rodziny instytutowe Matce Bożej na Jasnej Górze - wspomina Stanisława Grochowska.

Po zakończeniu kongresu w Asyżu rozpocznie się Zgromadzenie Generalne Światowej Konferencji Instytutów Świeckich. Zrzesza ona 185 instytutów świeckich z całego świata i koordynuje współpracę pomiędzy nimi. Należy do nich ok. 33 tys. kobiet i mężczyzn.

- W instytutach świeckich życia konsekrowanego łączone są dwa aspekty. Konsekracja rad ewangelicznych czystości, ubóstwa i posłuszeństwa łączona jest ze świeckością - podkreśla Stanisława Grochowska. - Członkowie instytutów starają się przepajać świat duchem Ewangelii w środowiskach, w których żyją. Jakby na sposób zaczynu. Istotą instytutów świeckich jest przemiana świata od wewnątrz. Mamy być źródłami światła Chrystusa wszędzie tam, gdzie żyjemy i pracujemy.

Światowy Kongres Instytutów Świeckich w Asyżu wpisuje się w przygotowania do Roku Wiary. Jak podkreśla Ewa Kusz, przewodnicząca Światowej Konferencji Instytutów Świeckich (CMIS), ten kontekst zaprasza członków instytutów do zatrzymania się nad pytaniem o stan wiary i o to, jak dziś być przekonującym świadkiem Ewangelii.

W Polsce działa ok. 40 instytutów świeckich, do których należy ok. 1,2 tys. osób.