"Prawosławie jest Kościołem soborowości"

W dniach 18-27 czerwca odbędzie się na Krecie Sobór Wszechprawosławny - stwierdza encyklika patriarsza i synodalna wydana dziś przez patriarchę Konstantynopola Bartłomieja.

W ten sposób duchowy zwierzchnik światowego prawosławia potwierdził i oficjalnie ogłosił decyzję, podjętą 28 stycznia na spotkaniu głów lokalnych Kościołów prawosławnych w Chambésy koło Genewy.

Dokument Bartłomieja I, pod którym podpisało się jeszcze 12 metropolitów - członków Świętego Synodu Patriarchatu - wymienia główne cele przyszłego zgromadzenia, przypomina rolę, miejsce i znaczenie soboru w tym wyznaniu oraz podejmuje niektóre wyzwania stojące przed współczesnym prawosławiem.

Święty i Wielki Sobór całego Kościoła prawosławnego zbierze się po ponad 50 latach od rozpoczęcia przygotowań i będzie poświęcony zagadnieniom "związanym ze strukturą i zewnętrznym życiem Kościoła, wymagającym natychmiastowego zajęcia stanowiska" - napisał Bartłomiej. Wymienił w tym kontekście stosunek prawosławia do pozostałych chrześcijan i misję Kościoła w naszych czasach.

Encyklika (czyli pismo okólne) podkreśla znaczenie i wartość soborowości dla prawosławia, szczególnie w świetle trudności w znalezieniu porozumienia wśród patriarchatów co do zwołania i treści przyszłego Soboru Wszechprawosławnego. Kościół od początku swego istnienia kroczy "drogą wprowadzenia prawdy w obliczu kłamstwa" i to jest właśnie droga soborowości - podkreślił patriarcha. Zaznaczył, że nie zawsze jest łatwo odróżnić prawdę od kłamstwa czy prawowierność od herezji, bo i heretycy wierzyli i wierzą, że idą drogą prawdy i "zawsze znajdą się tacy, których określimy mianem «heretyków», z których punktem widzenia nie zgadzamy się".

Bartłomiej I zapewnił, że Kościół prawosławny uznaje w tym wypadku za jedyną i wyłączną prawdziwość Synod swych biskupów kanonicznych, a bez decyzji synodalnej niemożliwe jest odróżnienie prawowierności od herezji. Encyklika przypomina ponadto, że wszystkie dogmaty i święte kanony kościelne mają na sobie pieczęć soborowości. "Prawosławie jest Kościołem soborowości" - podkreślił z mocą patriarcha. Dodał, że tak było zawsze i dotyczy to także płaszczyzny ekumenicznej i wszechprawosławnej.

Patriarcha zaznaczył, że głównym celem i wartością Soboru jest "pokazanie, że Kościół prawosławny jest jeden, święty, powszechny i apostolski, zjednoczony w misteriach oraz oczywiście w Bożej Eucharystii i w wierze prawosławnej, a także w soborowości".

Zdaniem Bartłomieja I świat chce usłyszeć głos prawosławia na temat wielu palących problemów, dotyczących dzisiejszego człowieka. - Przede wszystkim jednak Kościół prawosławny musi zrobić porządek na swoim podwórku, zanim zabierze głos przed światem, co nieustannie uważa za swój obowiązek - zaznaczył hierarcha.

Podkreślił, że "fakt, iż prawosławie po tylu wiekach wyraża swą soborowość w wymiarze światowym, stanowi pierwszy i decydujący krok, po którym należy oczekiwać, że dzięki łasce Bożej przyjadą dalsze, przez zwołanie, jeśli Bóg pozwoli, następnych soborów wszechprawosławnych".

Encyklika Bartłomieja nosi datę 20 marca - w Kościele prawosławnym będzie to pierwsza niedziela Wielkiego Postu, zwana Niedzielą Triumfu Prawosławia (lub Prawowierności), ustanowiona w VIII wieku, na pamiątkę zwycięstwa nad herezją obrazoburstwa i przywrócenia kultu obrazów.