Przesłanie Benedykta XVI do Teodora II

Do pogłębienia współpracy i dialogu teologicznego zachęcił nowego patriarchę Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego Teodora II Benedykt XVI. Zaznaczył, że dzięki temu będzie możliwa coraz większa jedność i wspólne świadectwo o zbawczej prawdzie Ewangelii.

Depeszę z życzeniami i pozdrowieniami papieskimi przedstawił 18 listopada podczas ingresu 118. "papieża Aleksandrii i patriarchy Stolicy św. Marka" do katedry św. Marka w Kairze przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan kard. Kurt Koch.

W swoim przesłaniu Ojciec Święty życzył nowemu zwierzchnikowi koptów obfitych Bożych darów w prowadzeniu powierzonej mu owczarni drogą świętości, dla dobra ludu chrześcijańskiego oraz pokoju i zgody całego społeczeństwa. Podkreślił troskę i wkład jego poprzednika, zmarłego 17 marca patriarchy Szenudy III w poprawę stosunków z innymi Kościołami chrześcijańskimi.

Papież wyraził pragnienie, aby relacje między Kościołem katolickim a Kościołem koptyjskim stawały się coraz bliższe nie tylko w braterskiej wspólnocie, lecz także przez pogłębianie dialogu teologicznego, który umożliwi im wzrastanie w jedności i dawanie świadectwa przed światem o zbawczej prawdzie Ewangelii. Zapewnił też o swoich modlitwach w intencji posługi, jaką rozpoczyna dzisiaj 60-letni obecnie nowy zwierzchnik Stolicy św. Marka.

Według kairskiego dziennika " al-Ahram Online" w uroczystości w stołecznej katedrze koptyjskiej wzięły udział setki osób z kraju i zagranicy. Zgodnie z zapowiedzą sprzed dwóch dni nie przybył na nią prezydent Egiptu Mohammed Mursi, obecny był natomiast premier Hiszam Kandil, a także laureat Pokojowej Nagrody Nobla, polityk znany ze swych reformatorskich poglądów - Muhammad El-Baradei. Kościół katolicki reprezentowali - obok kard. Kocha - także m.in. biskup pomocniczy archidiecezji wiedeńskiej Franz Scharl i przewodniczący ekumenicznej fundacji "Pro Oriente" (również w stolicy Austrii) Hans Marte.

Podczas ceremonii nowy papież-patriarcha nie mógł powstrzymać łez. Obok radości powitania nowego patriarchy była też modlitwa za zmarłych: w sobotę 17 bm. w południowej prowincji Asjut uległ wypadkowi autobus, a w wyniku katastrofy zginęło 50 dzieci.

Patriarcha Teodor urodził się 4 listopada 1952 w mieście Mansura jako Wagih Sobhy Baky Soliman. Studiował w Aleksandrii farmację, o czym został szefem Państwowych Zakładów Farmaceutycznych w Damanhur. W 1986 wstąpił do klasztoru Anba-Bishoy, gdzie 31 lipca 1988 złożył śluby wieczyste, a 23 grudnia następnego roku przyjął święcenia kapłańskie. 15 czerwca 1997 ówczesny patriarcha Szenuda III mianował go biskupem generalnym (pomocniczym) diecezji Damanhur przy 62-letnim wówczas metropolicie Beheiry - Pachomiuszu. A gdy Szenuda III zmarł 17 marca, bp Teodor należał do grona najbliższych współpracowników kierującego tymczasowo Kościołem koptyjskim tegoż metropolity Pachomiusza.

Nowy patriarcha został wybrany 4 listopada spośród trzech kandydatów. Obejmuje on urząd w niezwykle ważnym okresie dla przyszłości chrześcijan w Egipcie. Media podkreślają, że opowiada się za pozytywnym rozwojem stosunków z islamem, również gdy chodzi o obecny rząd, w którym większość stanowią członkowie Bractwa Muzułmańskiego.

Głównym tematem troski koptów jest obecnie miejsce mniejszości chrześcijańskiej w nowej konstytucji kraju, której projekt jest właśnie przygotowywany. W sobotę 17 bm. przedstawiciele wszystkich wyznań chrześcijańskich wystąpili z zespołu przygotowującego nową konstytucję. Patriarcha Teodor zapowiedział to już 5 dni wcześniej, jeśli siły islamskie przeforsują swoje interesy. Podkreślił jednocześnie, że chrześcijanie konsultują się z uczonymi z sunnickiego Uniwersytetu Al-Ahram, by wspólnie uzgodnić sformułowania wyznaniowe. Ostateczny tekst nowej konstytucji Egiptu ma być przedstawiony 12 grudnia.

Koptowie są największą wspólnotą chrześcijańską w Egipcie. Stanowią odrębną wspólnotę kulturową, wyraźnie podkreślając swą egipską tożsamość, zaś Kościół Koptyjski zachowuje charakter ściśle narodowy, praktycznie zamknięty na inne wspólnoty chrześcijańskie. Jego początki sięgają pierwotnego Kościoła egipskiego, którego założycielem, według prastarej tradycji, jest św. Marek Ewangelista. Jako Kościół samodzielny istnieje on od połowy V w., gdy po zakończeniu Soboru Chalcedońskiego (451), który potępił monofizytyzm, nie przyjął doktryny chrystologicznej o dwóch naturach Jezusa Chrystusa w formie zatwierdzonej przez ten Sobór. Opowiedział się wówczas za ujęciem chrystologicznym tradycji aleksandryjskiej. Należy zatem do tzw. Kościołów przedchalcedońskich, a więc nie jest ani prawosławnym, ani tym bardziej katolickim.

Od XVII wieku istnieje natomiast katolicki Kościół koptyjski, powstały w wyniku uznania przez część duchowieństwa i wiernych zwierzchnictwa papieskiego. Obecnie w blisko 80-milionowym Egipcie żyje ok. 70 mln muzułmanów, 8-10 mln koptów i ok. 260 tys. koptów-katoliów. Według różnych danych co najmniej milion koptów mieszka w diasporze, m.in. w Niemczech i Austrii, USA i innych krajach, a liczba ta niestety wzrasta w ostatnich latach w związku z nasilającymi się prześladowaniami i dyskryminacją chrześcijan w ich ojczyźnie.