Rozpoczynamy sezon pielgrzymkowy w Polsce: Tradycja i Współczesność

Wraz z wakacjami w Polsce  rozkwita ruch pielgrzymkowy. Jego szczyt co roku przypada w sierpniu, kiedy przypadają dwie duże uroczystości maryjne - 15 sierpnia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i 26 sierpnia - Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej. Większość pielgrzymów uda się na Jasną Górę, która od XVII w. pozostaje centrum duchowym Kościoła katolickiego w Polsce.

Zapisy na pielgrzymki od pierwszych dni lipca. Chętni mogą to zrobić online, wchodząc na stronę internetową poszczególnych pielgrzymek. W 2023 roku do sanktuarium Jasnej Góry przybyło łącznie 3,6 miliona pielgrzymów. To o 1,1 miliona więcej niż w 2022 roku, ale mniej niż przed pandemią. W 2019 roku liczba nawiedzających wyniosła prawie 4,4 miliona osób. Pielgrzymowanie piesze w Polsce nadal cieszy się dużą popularnością, przyciągając 77,5 tysiąca pątników w 228 grupach w 2023 roku.

Pielgrzymka to więcej niż kroki

Coraz większą popularność zdobywają także pielgrzymki rowerowe, biegowe, rolkowe oraz indywidualne. W 2023 roku na Jasną Górę przyjechało 8,6 tysiąca osób w 200 grupach rowerowych, oraz 475 osób w 17 pielgrzymkach biegowych.

W tym roku na Jasną Górę wyruszą także pątnicy rolkowi z Wrocławia, rozpoczynając podróż 6 lipca. Planują pokonać 221 km w 4 dni, codziennie przejeżdżając 4-6 odcinków po 10-15 km. Z kolei z Warszawy rolkarze wyruszą 22 sierpnia i w 5 dni przejadą 270 km, pokonując dziennie 50-75 km.

Rowerowa Pielgrzymka Tarnowska na Jasną Górę rozpocznie się 18 lipca mszą w sanktuarium Błogosławionej Karoliny w Zabawie, a pielgrzymi dotrą na miejsce 21 lipca. Natomiast ze stolicy, pielgrzymi rowerowi wyjadą 22 sierpnia w święto Matki Bożej Królowej Świata z parafii św. Łukasza Ewangelisty na warszawskich Jelonkach. 

Pielgrzymi z północy 

Najwięcej, bo aż 645,6 km do pokonania będą mieli w Polsce uczestnicy 40. Szczecińskiej Pieszej Pielgrzymki, którzy wychodzą z nadmorskiego Pustkowia od Bałtyckiego Krzyża Nadziei. Ci, którzy wyjdą ze Świnoujścia w 18 dni pokonają 633,5 km, a idący ze Szczecina przez 16 dni przemierzą 525 km. 25 lipca na Jasną Górę wyjdzie także 43. Piesza Pielgrzymka Kaszubska z Helu. W 19 dni wierni będę mieli do pokonania 638 km. Następnego dnia na pątniczy szlak wyjdzie 40. Gdyńska Piesza Pielgrzymka na Jasną Górę, a 28 lipca 42. Gdańska Piesza Pielgrzymka. 

Długowieczna tradycja

Ze stolicy pierwsza w historii wyszła w 1657 r. Praska Pielgrzymka Piesza, jako dziękczynienie za śluby króla Jana Kazimierza. Wznowiona w 1984 r. po 67 latach przerwy, idzie inną trasą niż pozostałe pielgrzymki z Warszawy i nazywa się Praską Pielgrzymką Pieszą Pomocników Maryi Matki Kościoła. Pątnicy wychodzą z konkatedry Matki Bożej Zwycięskiej na stołecznym Kamionku 16 sierpnia, zmierzając na Jasną Górę na przypadającą 26 sierpnia uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej.

Ze stolicy na Jasną Górę

Najdłużej - bez żadnej przerwy - ze stolicy wychodzi Warszawska Pielgrzymka Piesza, nazywana paulińską. Po raz pierwszy w 1717 r. w pielgrzymce pokutnej poszło 20 mężczyzn pod kierunkiem Antoniego Gromadzkiego, aby prosić Boga o zatrzymanie epidemii dżumy. W tym roku jej uczestnicy wyjdą na Jasną Górę 6 sierpnia. Pielgrzymkę zainauguruje msza w stołecznym sanktuarium Jasnogórskiej Matki Życia w Warszawie. Z Warszawy wychodzi także Pielgrzymka Osób Niepełnosprawnych i Rodzin. W tym roku po raz 33. wyruszy 5 sierpnia o godz. 6.00 z sanktuarium św. Józefa Oblubieńca NMP na Kole. Jej trasa dostosowana jest do wózków inwalidzkich i dziecięcych.

Wśród młodzieży najbardziej znana jest jednak Warszawska Akademicka Pielgrzymka Metropolitalna. Jej trasa liczy niemal 300 km i biegnie historycznym szlakiem sanktuariów maryjnych. Idei jej powstania patronował prymas Polski kard. Stefan Wyszyński. 

W mundurze na pielgrzymkę

Na Jasną Górę idą także przedstawiciele służb mundurowych. Wraz z Warszawską Akademicką Pielgrzymką Metropolitarną wojskowi idą w pełnym umundurowaniu. Będzie ich obowiązywał regulamin wojskowy. Od wielu lat obok Polaków idą także żołnierze z krajów NATO, m.in z armii Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Litwy, Słowacji, a przed 24 lutego 2022 r. także z Ukrainy. Z kolei Ogólnopolska Piesza Pielgrzymka Strażaków i ich Rodzin na Jasną Górę wychodzi ze stołecznego sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej. W tym roku 5 sierpnia po raz 18. pójdzie razem z Warszawsko-Praską Pielgrzymką Pieszą.

Rekordowe liczby pielgrzymów - radość i zjednoczenie

Do najliczniejszych grup pątników w 2023 r. na Jasną Górę należały Piesza Pielgrzymka Tarnowska (5 tys. 497 osób), której uczestnicy wychodzą 17 sierpnia i w dziewięć dni mają do pokonania ponad 200 km. Na drugim miejscu była 44. Radomska Pielgrzymka Piesza (5 tys. 215), która idzie na Jasną Górę na uroczystość 15 sierpnia. Jako trzecia uplasowała się 42. Krakowska Pielgrzymka Piesza (4,5 tys.). 312. Warszawska Pielgrzymka Piesza w ubiegłym roku liczyła 4,3 tys. pątników.

Poza jasnogórskim sanktuarium Polacy chętnie pielgrzymują także do sanktuariów lokalnych, np. do sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu, sanktuarium na Górze św. Anny, sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej Wszechpośredniczki Łask i św. Maksymiliana Marii Kolbego w Niepokalanowie, sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich czy do sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej.

Matka Boża Ostrobramska w centrum pielgrzymek do Wilna

Obraz Matki Bożej Ostrobramskiej w Wilnie jest drugim wśród Polaków - po częstochowskim - najbardziej znanym i cenionym wizerunkiem Maryi. Umieszczony jest w kaplicy w części muru obronnego Wilna wzniesionego na początku XVI w. Do Ostrej Bramy w Wilnie zmierzają pątnicy Międzynarodowej Pieszej Pielgrzymki z Suwałk, którzy wychodzą 15 lipca. W 10 dni mają do pokonania około 270 km. Suwalska pielgrzymka po raz pierwszy wyruszyła do Ostrej Bramy w 1991 r. po odzyskaniu przez Litwę niepodległości. Miała być dziękczynieniem za wolność narodów Europy Środkowo-Wschodniej i upadek reżimów komunistycznych w tej części świata. 

Manifestacja religijno-narodowa

Od XVIII wieku pielgrzymka do Częstochowy stała się nie tylko wyrazem głębokiej wiary, ale także manifestacją religijno-narodową, mimo okresu rozbiorów Polski. Pielgrzymi nieśli sztandary z polskim orłem i innymi narodowymi symbolami, śpiewając pieśni patriotyczne jako akt symbolicznego oporu i utrzymania ducha narodowego. Te wydarzenia odgrywały istotną rolę w umacnianiu tożsamości narodowej i jedności społecznej w czasach braku niepodległego państwa polskiego.

Źródło: PAP / jh