Pielgrzymka na Słowację, Bańska Bystrzyca- 12 września 2003

1. «Moje serce raduje się w Panu» (Psalm responsoryjny). Z sercem pełnym radości i głębokiej wdzięczności względem Boga staję dziś wraz z wami, drodzy bracia i siostry, na tym placu, aby uczcić wspomnienie Najświętszego Imienia Maryi. Miejsce, na którym się znajdujemy, ma szczególne znaczenie w dziejach waszego miasta; przypomina ono bowiem o szacunku i nabożeństwie, jakimi wasi przodkowie darzyli Wszechmocnego Boga i Najświętszą Maryję Pannę, a zarazem przywołuje na pamięć niedawne lata, kiedy okrutny reżim usiłował sprofanować to cenne dziedzictwo. O tym wszystkim kolumna z figurą Najświętszej Maryi Panny daje ciche świadectwo. Z serca pozdrawiam was wszystkich, a szczególnie waszego biskupa Rudolfa Baláa, któremu dziękuję za serdeczne słowa, jakimi mnie przywitał, i biskupa pomocniczego Tomáša Gálisa. Pozdrawiam też kardynałów, biskupów, kapłanów, zakonników, zakonnice, seminarzystów, a także świeckich, którzy w różnych dziedzinach są żywą siłą tego Kościoła diecezjalnego, i wreszcie wszystkich, którzy przybyli z sąsiednich diecezji i krajów. Pełne szacunku pozdrowienia kieruję do pana prezydenta Republiki Słowackiej, do obecnych tu przedstawicieli władz publicznych i wojskowych. Wszystkim dziękuję za cenną pomoc w przygotowaniu tej mojej wizyty. Serdecznie pozdrawiam całą tak bardzo mi bliską Słowację.

2. «Oto ja służebnica Pańska» (Łk 1, 38), mówi Maryja we fragmencie Ewangelii, którego przed chwilą wysłuchaliśmy. Zwraca się Ona do anioła Gabriela, który Jej oznajmił, że Bóg Ją powołał, aby stała się matką Jego Syna. Wcielenie Słowa jest decydującym wydarzeniem w «planie», jaki Bóg objawił na początku historii człowieka, po grzechu pierworodnym. On chce przekazywać ludziom swe własne życie, wzywając ich, aby stawali się Jego dziećmi. To wezwanie wymaga odpowiedzi każdego człowieka. Bóg nie narzuca zbawienia; proponuje je, wychodzi z inicjatywą miłości, na którą trzeba odpowiedzieć dokonując, również z miłości, wolnego wyboru.

Dialog między aniołem i Maryją, między niebem i ziemią jest pod tym względem wzorcowy: starajmy się zaczerpnąć z niego pewne wskazówki również dla nas.

3. Anioł przedstawia Boże plany dotyczące przyszłości ludzkości, Maryja reaguje w sposób odpowiedzialny, zwracając uwagę na swą aktualną sytuację: jest zaręczona z Józefem i zgodnie z obietnicą ma zostać jego żoną (por. Łk 1, 34). Maryja nie zgłasza zastrzeżeń co do Bożych planów na przyszłość, ale prosi o wyjaśnienie aktualnej sytuacji, w jakiej jako człowiek się znajduje. Bóg w odpowiedzi na Jej prośbę nawiązuje z Nią dialog. Chce On współpracować z osobami odpowiedzialnymi i wolnymi. Jaką naukę możemy z tego zaczerpnąć dla siebie? Maryja wskazuje nam drogę do dojrzałej wolności. W naszych czasach jeszcze wielu ochrzczonych nie przyswoiło sobie w sposób dojrzały i świadomy swej wiary. Mówią o sobie, że są chrześcijanami, ale nie odpowiadają w sposób w pełni odpowiedzialny na otrzymaną łaskę; nie wiedzą jeszcze, czego chcą i dlaczego. Oto czego powinniśmy się dzisiaj nauczyć: dojrzewania do wolności. Potrzeba zwłaszcza, aby w rodzinach rodzice wychowywali swe dzieci do należytej wolności, przygotowując je do udzielenia właściwej odpowiedzi na Boże powołanie. Rodziny są niczym szkółka, w której wzrastają sadzonki nowych pokoleń. W rodzinach kształtuje się przyszłość narodu. W związku z tym ufam, że synod diecezjalny, który zwołaliście, stanie się dogodną okazją do ożywienia duszpasterstwa rodziny i wypracowania nowych sposobów głoszenia Ewangelii młodym pokoleniom tej szlachetnej ziemi słowackiej.

4. «Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego» (Łk 1, 38). Maryja wierzy i dlatego mówi «tak». Jest to wiara, która staje się życiem — staje się zobowiązaniem wobec Boga, a On wypełnia Ją swoją obecnością, obdarzając Bożym macierzyństwem, a także zobowiązaniem względem bliźniego, który oczekuje Jej pomocy — jak Jej krewna Elżbieta (por. Łk 1, 39-56). Maryja otwiera się w sposób wolny i świadomy na inicjatywę Boga, który dokona w Niej «wielkich rzeczy»: mirabilia Dei. Postawa Maryi Panny każdego z nas pobudza do refleksji. W stosunku do każdego z nas Bóg ma swój plan, do każdego z nas kieruje swoje «wezwanie». Musimy umieć je rozpoznać, przyjąć i być mu wierni.

5. Drodzy bracia i siostry, zróbmy miejsce Bogu! Istnieje wielkie bogactwo i różnorodność powołań i każdy jest wezwany, aby za przykładem Maryi przyjął Boga w swoim życiu i szedł z Nim po drogach świata, głosząc Jego Ewangelię i dając świadectwo o Jego miłości. Podejmijmy dzisiaj wszyscy razem to zobowiązanie, składając je z ufnością w matczyne ręce Maryi. Niech przez swe wstawiennictwo wyjedna nam dar silnej wiary, dzięki której rozjaśnia się horyzont życia, a umysł, duch i serce stają się przejrzyste. Najświętszej Maryi Pannie zawierzam waszą diecezję Bańską Bystrzycę, waszego biskupa, kapłanów, zakonników i zakonnice, i was wszystkich. Amen!