Watykan pyta wiernych. Początek reform?

Sekretariat Synodu Biskupów rozesłał do episkopatów całego świata kwestionariusz przed przyszłorocznym zgromadzeniem nadzwyczajnym na temat rodziny. Swe opinie mogą wyrazić wszyscy katolicy. Ta szeroka konsultacja dotyczyć będzie m.in. takich kwestii jak: antykoncepcja, związki homoseksualne i udzielanie Komunii św. osobom rozwiedzionym, które zawarły ponowne związki cywilne.

Aby ją umożliwić, Konferencja Biskupia Anglii i Walii zamieściła kwestionariusz w internecie. Celem jest przedyskutowanie zawartych w nim pytań we wszystkich parafiach.

>>Nasz komentarz: Kościół nie może się bać trudnych pytań

Episkopaty mają nadesłać odpowiedzi, których analiza posłuży do przygotowania zgromadzenia synodalnego.

Dokument w pierwszej części wyjaśnia, że podczas nadzwyczajnego zgromadzenia Synodu w dniach 5-19 października 2014 r. przedstawiona zostanie diagnoza sytuacji rodzin, wysłuchane będą świadectwa i propozycje biskupów. Rok później, podczas zgromadzenia zwyczajnego, wyznaczone będą kierunki działania duszpasterstwa rodzin.

Temu nowemu sposobowi przebiegu prac synodalnych towarzyszyć będą tematy, nad którymi mają się pochylić biskupi z całego świata, a które stały się w ostatnim czasie kontekstem funkcjonowania rodzin. Są to m.in. upowszechnienie wolnych związków, które nie zmierzają do zawarcia małżeństwa, a czasem nawet wykluczają taką możliwość; związki osób tej samej płci, którym nierzadko przyznaje się prawo do adopcji dzieci; małżeństwa mieszane i międzyreligijne; rodziny z jednym rodzicem; formy feminizmu wrogie Kościołowi; zjawisko matek surogatek; przede wszystkim jednak - "na płaszczyźnie ściśle kościelnej" - osłabienie lub odrzucenie wiary w sakrament małżeństwa i uzdrawiającą moc spowiedzi.

- Jeśli pomyśli się np. o tym, że w obecnym kontekście liczne dzieci i ludzie młodzi, urodzeni w małżeństwach nieuregulowanych [z kościelnego punktu widzenia - KAI], mogą nigdy nie widzieć swych rodziców przystępujących do sakramentów, to zrozumie się jak pilne są wyzwania stojące obecnie przed ewangelizacją - czytamy w dokumencie. Zwraca on uwagę na zbieżność tej rzeczywistości i przyjmowania nauczania o Bożym miłosierdziu i czułości wobec "osób poranionych", których oczekiwania co do duszpasterstwa rodzin są olbrzymie.

Druga część dokumentu przypomina na trzech stronach nauczanie Kościoła na temat małżeństwa i rodziny oraz jego podstawy biblijne. W końcu następuje 38 pytań dotyczących recepcji tego nauczania, trudności we wprowadzaniu go w życie i uwzględniania go w programach duszpasterskich.

Sekretariat Synodu chce wiedzieć np. czy o kościelne małżeństwo proszą katolicy niepraktykujący lub ludzie niewierzący i jak podejmuje się związane z tym wyzwania duszpasterskie. Większość pytań dotyczy "trudnych sytuacji małżeńskich": wolnych związków, separacji, ponownych małżeństw po rozwodzie itp. i programów duszpasterskich dostosowanych do sytuacji tych osób.

- Jak ochrzczeni przeżywają swą nieuregulowaną sytuację? Czy są jej świadomi? Czy okazują po prostu obojętność? Czy rozwiedzeni, którzy zawarli ponowne związki cywilne są świadomi swej nieuregulowanej sytuacji? Czy czują się zmarginalizowani i cierpią z powodu niemożności przyjmowania sakramentów? - pyta Sekretariat Synodu. Zastanawia się też "jakie prośby kierują pod adresem Kościoła w kwestii sakramentu Eucharystii i pojednania osoby rozwiedzione, które zawarły ponowny związek" i ile spośród nich prosi o te sakramenty.

Kilka pytań dotyczy osób wnoszących o stwierdzenie nieważności małżeństwa: "Czy usprawnienie praktyki kanonicznej stwierdzania nieważności węzła małżeńskiego może wnieść pozytywny wkład w rozwiązanie problemów osób, których to dotyczy? Jeśli tak, to w jaki sposób?"; "Czy istnieje duszpasterstwo wychodzące naprzeciw takim przypadkom? Jak głosi się miłosierdzie Boże osobom żyjącym w separacji i rozwiedzionym i jak wprowadza się w czyn wsparcie Kościoła na ich drodze wiary?".

Odnośnie do związków jednopłciowych, kwestionariusz pyta o "wrażliwość duszpasterską" wobec osób, które wybrały taki sposób życia i o to, "jak podchodzić duszpastersko, mając na względzie przekazywanie wiary, do związków osób tej samej płci, które adoptowały dzieci".

Są też pytania o nauczanie z encykliki Pawła VI "Humanae vitae", dotyczące m.in. antykoncepcji - czy jest ono znane i przyjmowane, a także "jak promować mentalność bardziej otwartą na dzietność".

Ostatnia prośba dotyczy sygnalizowania innych wyzwań i propozycji tematów uznanych za pilne przez odpowiadających na kwestionariusz, a w nim nie zawartych.