Warszawska Jesień - od piątku w stolicy

Na piątkowym koncercie inaugurującym 55. Warszawską Jesień zostaną zaprezentowane m.in. "Speakings" Jonathana Harveya i Uwertura pittsburska Krzysztofa Pendereckiego. W tym roku motywem przewodnim festiwalu są muzyczne eksperymenty z ludzkim głosem.

W tym roku na koncercie inaugurującym w Filharmonii Narodowej jeden z najważniejszych festiwali muzyki współczesnej na świecie będzie można usłyszeć m.in. list miłosny bez słów, muzykę "mówiącą ludzkim głosem" i wokalną rekonstrukcję mowy pierwszych ludzi. Te muzyczne eksperymenty z ludzkim głosem nawiążą do hasła 55. edycji festiwalu, które brzmi: "Warszawska Jesień... z głosem".

Obok utworów Pendereckiego i Harveya w piątek zostaną wykonane utwory "Roseherte" Rozalie Hirs, "Zverohra" Krystofa Maratki i "Ein Brief" Mauricio Kagela.

Zamierzeniem Harveya, autora "Speakings", było, aby instrumenty muzyczne przy pomocy dźwięków generowanych przez komputer "zaczęły mówić ludzkim głosem". Partie elektroniczne kompozycji "Speakings" odtworzą Gilbert Nouno i Arshia Cont.

Kompozytor uważał, że mowa i muzyka są sobie bardzo bliskie. O swoim utworze pisał: "To tak, jakby orkiestra uczyła się mówić niczym dziecko od swej matki, jak pierwszy człowiek, albo jakbyśmy słuchali silnie ekspresyjnego języka, którego nie rozumiemy".

Na inauguracyjnym koncercie sopran Elena Vassilieva i mezzosopran Lilianna Zalesińska wykonają utwór "Zverohra" ("Gra zwierząt") Maratki, który nawiązuje do prymitywnych odgłosów, jakie mogli wydawać przodkowie człowieka odkrywający nowe sposoby porozumiewania się.

Z kolei słowa "Meine Liebe" ("Moje kochanie"), które wypowiada solistka na początku utworu "Ein Brief", sugerują, że tytułowy list ma charakter miłosny. Dalej treść korespondencji zostaje przedstawiona w postaci ekspresyjnego wokalu bez słów.

Dyrektor Warszawskiej Jesieni Tadeusz Wielecki wyjaśnia, że główną ideą tegorocznego festiwalu jest zaprezentowanie nowych możliwości zastosowania głosu. Muzyczne eksperymenty z głosem umożliwia nowoczesna technologia, która - zdaniem dyrektora - stała się nowym środkiem wyrazu w muzyce.

W programie tegorocznej "Warszawskiej Jesieni" znalazło się kilkadziesiąt utworów współczesnych skomponowanych dla dorosłych i najmłodszych słuchaczy. Po raz pierwszy w Polsce zostanie zaprezentowanych 20 nowych kompozycji, 10 utworów powstało na zamówienie festiwalu.

Na koncertach zostaną wykonane utwory m.in.: Arnolda Schoenberga, Johna Cage'a, Pawła Szymańskiego, Georgesa Aperghisa, Pierre'a Schaeffera.

Organizatorem "Warszawskiej Jesieni" od 1956 r., czyli od pierwszej edycji festiwalu, jest Związek Kompozytorów Polskich.