Gowin: co z izolacją groźnych przestępców?

Lider Polski Razem Jarosław Gowin chce, aby rząd przedstawił w Sejmie informację na temat zaniedbań, jakich - jego zdaniem - dopuściła się kancelaria premiera w sprawie działań dotyczących izolacji najgroźniejszych przestępców.

"W lutym 2014 roku ma opuścić więzienie pierwsza z osób skazanych w czasach PRL na karę śmierci za serię zabójstw na dzieciach, zabójstw o podłożu seksualnym, osoba, której potem karę śmierci zamieniono na 25 lat więzienia. Przez te 25 lat nie działo się nic, by zapewnić bezpieczeństwo polskim dzieciom, by zapewnić bezpieczeństwo potencjalnym ofiarom tych zbrodniarzy" - powiedział Gowin w środę na konferencji prasowej w Sejmie.

Jak zauważył, Sejm uchwalił, a prezydent podpisał ustawę o leczeniu w ośrodku zamkniętym sprawców najgroźniejszych zbrodni po odbyciu przez nich kar.

"Wtedy jednak wydarzyła się rzecz bez precedensu, wymagająca natychmiastowego wyjaśnienia ze strony premiera Donalda Tuska - przez trzy tygodnie ustawa podpisana przez prezydenta przeleżała w kancelarii premiera, nie została opublikowana, w efekcie Mariusz Trynkiewicz, sprawca serii okrutnych mordów (skazany w 1989 r. za morderstwo czterech chłopców) opuści więzienie" - zaznaczył polityk Polski Razem.

Gowin powiedział, że Polska Razem domaga się, aby premier bezzwłocznie przedstawił w Sejmie informację o działaniach dotyczących izolacji najgroźniejszych przestępców. "Nie ustaniemy w tym, aby domagać się wyjaśnienia, jak doszło do tego skandalicznego zaniedbania w kancelarii premiera, a którego konsekwencje mogą być tragiczne, dzisiaj wszyscy rodzice powinni się od pana premiera doczekać wyjaśnienia" - podkreślił.

Jak dodał, obowiązkiem służb jest "otoczenie Trynkiewicza ścisłą kontrolą, a plan takich działań powinien być bezzwłocznie przygotowany".

Ustawę o leczeniu w ośrodku zamkniętym sprawców najgroźniejszych zbrodni po odbyciu przez nich kar prezydent podpisał w grudniu, jednocześnie zapowiadając skierowanie jej do Trybunału Konstytucyjnego.

Ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób dotyczy m.in. postępowania wobec sprawców zabójstw i gwałtów, skazanych w czasach PRL na karę śmierci. Na mocy amnestii w 1989 r. zamieniono tym osobom wyroki śmierci na 25 lat (w kodeksie karnym nie funkcjonowała wówczas kara dożywocia). W 2014 r. pierwsze z tych osób zakończą wykonywanie wyroków.

Nowa ustawa ma dotyczyć jednak także innych wyjątkowo groźnych przestępców, jeśli odbywają kary w systemie terapeutycznym i dodatkowo występowały u nich zaburzenia psychiczne bądź preferencji seksualnych, które mają taki charakter, że "zachodzi co najmniej wysokie prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego z użyciem przemocy" zagrożonego karą przynajmniej 10 lat więzienia.

Resort sprawiedliwości informował w listopadzie, że według szacunków, ustawa ta potencjalnie będzie dotyczyła maksymalnie 18 osób, w tym dwóch skazanych niegdyś na kary śmierci.

Aby uniknąć zarzutu niekonstytucyjności (podwójnego karania za ten sam czyn), decyzję o skierowaniu do ośrodka zamkniętego powiązano nie z kończącym się wyrokiem, ale z aktualnymi cechami osobowości sprawcy.

Decyzja o zastosowaniu nadzoru prewencyjnego albo o umieszczeniu w specjalnym Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym podejmowana byłaby przez sąd okręgowy (w składzie 3 sędziów) orzekający na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Postępowanie byłoby wszczynane na wniosek dyrektora zakładu karnego, gdy konieczność taką wskażą opinie psychiatryczne i psychologiczne. Przed wydaniem decyzji sąd musiałby poznać opinię o sprawcy dwóch biegłych psychiatrów, a w niektórych wypadkach także psychologa i seksuologa. Ustawa daje też możliwość oddania sprawcy pod dozór policji. W ustawie zapisano, że warunkiem opuszczenia ośrodka zamkniętego byłaby skuteczna terapia. Ośrodek co pół roku miałby obowiązek przesyłać sądowi opinię o stanie zdrowia sprawcy i postępach w terapii.