Jak wygląda zdrowie psychiczne Polaków podczas pandemii?

Ponad 0,5 mln zwolnień lekarskich z powodu ciężkiej reakcji na stres w 2020 r. i ponad 5 mln dni absencji chorobowej z powodu epizodów depresyjnych. Jak wygląda zdrowie psychiczne Polaków podczas pandemii?

Z danych ZUS wynika, że w 2020 roku lekarze wystawili ponad pół miliona zwolnień lekarskich z powodu ciężkiej reakcji na stres i zaburzeń adaptacyjnych. W porównaniu do lat ubiegłych jest to rekordowa liczba – w 2018 r. było to niemal 340 tys. zwolnień, a w 2019 r. 380 tys. Jednocześnie zanotowano ponad 5 milionów dni absencji chorobowej wśród Polaków. To również wyraźny wzrost w porównaniu z wcześniejszymi latami. W 2018 r. było to 3,67 mln dni absencji, a w 2019 r. 3,93 mln dni.

Według psycholog i psychoterapeuta Anna Kossowska Gabinet Psychoterapii i Rozwoju w Warszawie, cytowana w informacji prasowej przesłanej PAP, konieczne jest edukowanie społeczeństwa w kontekście możliwości poprawy kondycji psychicznej.

„Choć stres jest zjawiskiem towarzyszącym nam praktycznie od zawsze, w dzisiejszych czasach nie radzimy sobie z nim wystarczająco dobrze. (…) W obliczu pandemii do dotychczasowych stresorów doszły nowe: lęk o zdrowie i życie, obawy dotyczące pracy i finansów, trudności wynikające ze zmian w funkcjonowaniu rodziny” – tłumaczy Kossowska.

Ponadto, że problemem jest to, że musieliśmy zrezygnować z niektórych sposobów na odreagowanie stresu, jak wydarzenia kulturalne, różne formy aktywności sportowej czy bezpośredni kontakt z bliskimi.

„W związku z tym bardziej niż kiedykolwiek istotne są samoświadomość i reagowanie na wczesne sygnały pogarszającej się kondycji psychicznej” – podkreśla. Psycholog twierdzi, że objawy świadczące o pogorszeniu kondycji psychicznej, na które szczególnie należy zwrócić uwagę, to: zaburzenia snu, częste uczucie zmęczenia, dominujące uczucie smutku, nasilenie obaw związanych z codziennym życiem i przyszłością, zmiany apetytu i wagi ciała, osłabiona koncentracja, trudności w podejmowaniu decyzji, odczuwanie napięcia, obojętność, a także brak radości z czynności, które do tej pory były przyjemnością.

Z danych Europejskiej Fundacji na Rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy wynika, że w okresie pandemii 21 proc. mieszkańców Polski ma trudności w radzeniu sobie z problemami. Z kolei 15 proc. Polaków przez większość czasu odczuwa napięcie, 13 proc. przygnębienie, a co czwarty przyznaje, że nie patrzy w przyszłość z optymizmem. Badania Uniwersytetu Warszawskiego wskazują, że w maju i grudniu 2020 r. Polacy odczuli znaczące nasilenie m.in. lęku. W grudniu aż 29 proc. kobiet i 24 proc. mężczyzn znalazło się w grupie ryzyka nasilenia klinicznych objawów depresji. Dodatkowo 31 proc. kobiet oraz 26 proc. mężczyzn było zagrożonych nasileniem objawów zespołu lęku uogólnionego.

Kossowska zwraca także uwagę, że dobrym sposobem na dbanie o zdrowie psychiczne jest aktywność fizyczna, z której warto korzystać podczas pandemii.

„Kiedy nasze ciało zaczyna się ruszać rozpoczynamy reakcję łańcuchową, pobudzającą mózg do większej aktywności, wydzielania określonych hormonów oraz wytwarzania komórek nerwowych. Nasz organizm produkuje dopaminę, hormon wpływający na motywację oraz serotoninę, poprawiającą nastrój. Po skończonym wysiłku uwalniają się endorfiny zmniejszające stres” – przypomina Kossowska.

Nawet gdy obiekty sportowe pozostają wciąż zamknięte, ćwiczyć można samemu w domu czy na świeżym powietrzu, albo korzystać z platform treningowych, które umożliwiają brać udział w zajęciach fizycznych zdalnie, jednak pod kierunkiem trenera.

„Dodatkowo, warto wziąć pod uwagę, że ćwicząc, dostarczamy sobie dowodów na to, że jesteśmy zdolni do realizowania postawionych sobie celów, przez co budujemy poczucie sprawczości oraz kontroli, tak istotne w dzisiejszych okolicznościach – podsumowuje psycholog.