Ordery dla Buzka, Daviesa i Strzembosza

Prof. Jerzy Buzek, prof. Norman Davis oraz b. pierwszy prezes Sądu Najwyższego Adam Strzembosz zostali odznaczeni w niedzielę, w Święto Niepodległości, najwyższym polskim odznaczeniem Orderem Orła Białego.

Podczas porannej uroczystości w Pałacu Prezydenckim były premier oraz były szef Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek uhonorowany został w uznaniu zasług dla przemian demokratycznych w Polsce, za działalność naukową i państwową oraz za wybitne osiągnięcia w działalności politycznej na arenie międzynarodowej.

Brytyjskiego historyka, propagatora polskiej historii Normana Daviesa odznaczono za upowszechnianie wiedzy o Polsce i jej kulturze, za kształtowanie pozytywnego wizerunku Polski w Europie i świecie oraz za wspieranie przemian demokratycznych w Polsce.

Prawnik, sędzia, wiceminister sprawiedliwości w latach 1989-1990 oraz pierwszy prezes Sądu Najwyższego w latach 1990-1998 prof. Adam Strzembosz otrzymał Order Orła Białego w uznaniu zasług dla przemian demokratycznych w Polsce, za obronę zasad praworządności, godności i niezależności sędziowskiej w czasach PRL-u oraz za tworzenie państwa prawa w wolnej Polsce.

Prezydent Bronisław Komorowski podkreślił, że "Święto Niepodległości jest świętem radosnym, jeśli można cieszyć się niepodległością". "Nam przyszło żyć w czasach, kiedy jeszcze świeża jest pamięć braku niepodległości i ponownego jej odzyskania" - powiedział Komorowski.

"W imieniu całej Polski" prezydent dziękował "wielu wybitnym osobom, które wniosły swój wielki wkład, zarówno w to, o czym opowiada nasz hymn (...) ale i za to, co kryje się za całą pracą, za mądre zagospodarowywanie odzyskanej wolności i niepodległości".

Uhonorowanym Orderem Orła Białego Komorowski podziękował "za to, że potrafili nie tylko działać na rzecz wolności w czasach trudnych, ale także i mądrze zagospodarowywać wolność w dniu dzisiejszym, budując nasze dalsze ambicje i umiejętności odnajdywania się w świecie, w którym żyjemy". Buzkowi dziękował za to, że "umacniał nasze marzenia o odgrywaniu jak najlepszej, najmądrzejszej i jak największej roli w integrującej się Europie".

"Chcę podziękować prof. Normanowi Davisowi - nie tylko za to, że w sposób wyjątkowy opowiadał o niełatwej historii Polski, o niełatwej Polsce ludziom z innych krajów, ale także uczył nas doceniać własną wolność, demokrację i to, co nam przyszło z woli Najwyższego, jako udział narodu polskiego, w wiekach minionych i współcześnie. Chciałem podziękować za umiejętność pokazywania naszej polskiej rzeczywistości i historii oczami człowieka patrzącego z zewnątrz" - powiedział prezydent.

"Nic tak dobrze nie robi nam Polakom, jak to, jak inni na nas patrzą, oceniają, bo jesteśmy narodem ambitnym i chcemy wypaść jak najlepiej - we własnych oczach i w oczach innych, życzliwie patrzących na nasz kraj" - dodał Komorowski.

Prof. Strzemboszowi podziękował za "wielkie chwile, które przeżywaliśmy w walce o zrealizowanie testamentu Polski Podziemnej, poprzez wielki obóz Solidarności, jak i za wspólne chwile w czasach, kiedy przyszło nam razem zagospodarowywać rzeczywistość Polski poprzez trudne reformy, także w obszarze wymiaru sprawiedliwości".

"Chciałbym każdego z państwa z osobna wymienić" - zwrócił się prezydent do odznaczonych. Wspomniał też pisarkę Wandę Chotomską, odznaczoną w niedzielę Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. "Dzisiaj wiem, że tak samo pięknym źródłem wzruszenia i umiejętności kochania Polski są pani książki w stosunku już do pokolenia naszych dzieci i wnuków, i niech to trwa przez następne pokolenia" - dodał.
   
Jak zaznaczył, w Święto Niepodległości trzeba dostrzec też "to, co dzisiaj stanowi istotę polskiego patriotyzmu - patriotyzm pracy, działania na rzecz innego człowieka". "Patriotyzm, który jest silnie zakorzeniony w tradycjach, ale jest wymierzony w przyszłość, w wymiarze kultury, nauki i każdego obszaru, który składa się razem na rzeczywistość i na przyszłość narodu polskiego" - mówił Komorowski. 

Krzyżem Komandorskim z gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali: aktor Jan Kobuszewski (za osiągnięcia w pracy artystycznej), powieściopisarz Wiesław Myśliwski (za osiągnięcia w twórczości literackiej), kompozytor Edward Pałłasz (za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej), specjalistka w dziedzinie psychiatrii prof. Wanda Półtawska (za zasługi w upamiętnianiu prawdy o wojennych losach Polaków i osiągnięcia w pracy naukowej), prezes Społecznego Stowarzyszenia Prasoznawczego "Stopka" Stanisław Zagórski (za działalność oświatową i kulturalną) i historyk literatury Janusz Odrowąż-Pieniążek (za zasługi dla kultury narodowej).

Pisarka Wanda Chotomska i poetka Joanna Kulma - za zasługi dla kultury polskiej, szef Krajowego Biura Wyborczego Kazimierz Czaplicki - za zasługi w działalności na rzecz umacniania demokratycznego prawa wyborczego, prof. medycyny Maria Dąbska i prof. Leszek Dobrzański - za osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i działalność dydaktyczną, wicepremier w rządzie Tadeusza Mazowieckiego Czesław Janicki - za zasługi na rzecz budowania demokratycznego państwa, kompozytor Zygmunt Konieczny - za zasługi dla polskiej kultury muzycznej uhonorowani zostali Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski otrzymali: historyk teatru Marek Chimiak (za zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych), kustosz jasnogórskich zbiorów sztuki ojciec Jan Golonka (za zasługi w upowszechnianiu historii sztuki sakralnej), dziennikarz programu III Polskiego Radia Piotr Kaczkowski (za wybitne zasługi dla radia), prezes Krajowego Stowarzyszenia na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych "Pomoc Dzieciom" Stanisław Lewandowski (za zasługi w działalności społecznej), historyk i krytyk sztuki Agnieszka Morawińska (za wybitne zasługi dla kultury polskiej), gen. brygady, prof. nauk medycznych Jan Podgórski (za zasługi w pracy naukowo-dydaktycznej), b. ambasador, uczestnik negocjacji akcesyjnych Polski do UE Maciej Popowski (za zasługi w rozwijaniu międzynarodowej współpracy i osiągnięcia w działalności dyplomatycznej), architekt Jerzy Szczepanik-Dzikowski (za zasługi na rzecz architektury polskiej).

Amerykańska dziennikarka i pisarka, żona ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego, Anne Applebaum-Sikorska, za osiągnięcia w pracy dziennikarskiej i publicystycznej odznaczona została Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla kultury polskiej uhonorowany został krytyk literacki i wydawca Jerzy Illg. Krzyżem Kawalerskim Orderu Krzyża Wojskowego za wybitne czyny bojowe i męstwo odznaczeni zostali: ppor. Paweł Baron, st. szer. Jarosław Latała i st. szer. Marcin Pikula.

W dniu Święta Niepodległości odznaczeni zostali:

ORDEREM ORŁA BIAŁEGO:

JERZY BUZEK - w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności dla przemian demokratycznych w Polsce, za działalność naukową i państwową, za wybitne osiągnięcia w działalności politycznej na arenie międzynarodowej.

Profesor nauk technicznych, poseł na Sejm III kadencji oraz premier rządu RP w latach 1997-2001, od 2004 poseł do Parlamentu Europejskiego, w latach 2009-2012 jego przewodniczący.

Pracownik Instytutu Inżynierii Chemicznej Polskiej Akademii Nauk w Gliwicach, wykładowca na Politechnice Śląskiej i Politechnice Opolskiej. Członek "Solidarności". Współtworzył Komisję Porozumiewawczą Nauki przy NSZZ "S". W 1981 przewodniczący I Krajowego Zjazdu Delegatów w Gdańsku. Po wprowadzeniu stanu wojennego działał w podziemiu, przewodniczył niejawnej Regionalnej Komisji Konsultacyjnej, na bazie której powstały struktury nielegalnej "Solidarności" śląsko-dąbrowskiej. Działalność związkową kontynuował po 1989. W latach 1997-2001 był premierem rządu koalicji AWS-UW, potem mniejszościowego rządu AWS. W okresie jego rządów Polska przystąpiła do NATO, prowadzono także negocjacje nad członkostwem w Unii Europejskiej. Kierowany przez niego rząd wprowadził tak zwane cztery reformy (emerytalną, zdrowia, administracji i oświaty).

Był pierwszym premierem w III RP rządzącym przez pełną czteroletnią kadencję parlamentu. W 2004 roku został wybrany na posła do Parlamentu Europejskiego z listy Platformy Obywatelskiej. W 2009 roku po raz drugi został eurodeputowanym z okręgu katowickiego, uzyskując najwyższe poparcie w skali kraju. 14 lipca 2009 został wybrany na przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. Funkcję tę pełnił do 17 stycznia 2012.

IVOR NORMAN DAVIES - w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności za upowszechnianie wiedzy o Polsce i jej kulturze, za kształtowanie pozytywnego wizerunku Polski w Europie i świecie, za wspieranie przemian demokratycznych
w Polsce.

Brytyjski historyk walijskiego pochodzenia, profesor Uniwersytetu Londyńskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności i Akademii Brytyjskiej, autor prac dotyczących historii Europy, Polski i Wysp Brytyjskich. Studiował historię w Magdalen College na Uniwersytecie Oksfordzkim, w Grenoble, w Perugii i na University of Sussex. Doktoryzował się w 1973 na Uniwersytecie Jagiellońskim.Od 1971 jest wykładowcą, a od 1985 profesorem zwyczajnym School of Slavonic and East European Studies University College London w Londynie. Jest członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie.

Autor licznych książek - m.in.: Boże igrzysko (Historia Polski w dwóch tomach), Serce Europy (Krótka Historia Polski), Orzeł biały - czerwona gwiazda, Wojna polsko-sowiecka 1919-1920, Europa, Mikrokosmos (historia Wrocławia), Powstanie 44, Dzięki książce Boże igrzysko historia Polski stała się bardziej dostępna czytelnikom na Zachodzie.

ADAM STRZEMBOSZ - w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności dla przemian demokratycznych w Polsce, za obronę zasad praworządności, godności i niezależności sędziowskiej w czasach PRL-u, za tworzenie państwa prawa w wolnej Rzeczypospolitej Polskiej.

Profesor prawa, sędzia, wiceminister sprawiedliwości w latach 1989-1990, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego w latach 1990-1998. Działacz "Solidarności", członek prezydium Komisji Koordynacyjnej NSZZ "Solidarność", przewodniczył Komisji Zakładowej w Ministerstwie Sprawiedliwości, Był też delegatem na I Zjazd NSZZ "Solidarność".

W latach 1982-1989 był wykładowcą Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Jednocześnie współpracował z nielegalnymi strukturami "Solidarności". Podczas obrad Okrągłego Stołu został przewodniczącym podzespołu do spraw prawa i sądów, a następnie pełnił funkcję przewodniczącego komisji prawa i sprawiedliwości Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. We wrześniu 1989 został powołany przez premiera Tadeusza Mazowieckiego na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. W lipcu 1990 został powołany na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego i decyzją Sejmu został wybrany na I Prezesa tego Sądu. Funkcję tę pełnił od 1990 do 1998 roku. Z urzędu pełnił również funkcję przewodniczącego Trybunału Stanu.

Po przejściu w stan spoczynku w Sądzie Najwyższym w 1998, powrócił do pracy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W latach 2002-2004 był członkiem Rady Konsultacyjnej Centrum Monitoringu Wolności Prasy Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

KRZYŻEM KOMANDORSKIM Z GWIAZDĄ ORDERU ODRODZENIA POLSKI:

JAN KOBUSZEWSKI - za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy artystycznej.

Aktor teatralny i filmowy, artysta kabaretowy, wokalista. Studia aktorskie ukończył w 1956 roku. Aktor scen dramatycznych: warszawskiego Teatru Polskiego, Teatru Narodowego i łódzkiego Teatru Nowego.  W 1976 roku związał się - po dziś dzień - z Teatrem Kwadrat w Warszawie. Występował w kabaretach Dudek i Kabarecie Olgi Lipińskiej. W teatrze zaczynał jako odtwórca ról dramatycznych w sztukach klasycznych: Biondello w Poskromieniu złośnicy Williama Szekspira (1957), Pietrowicz w Płaszczu Mikołaja Gogola (1960), Oswald w Królu Learze Williama Szekspira (1962), Doktor w Dziadach Adama Mickiewicza (1964), Lokaj w Kurce wodnej Stanisława Ignacego Witkiewicza (1964), Mefistofeles w Kordianie Juliusza Słowackiego (1965). Współgospodarz (razem z Janem Kociniakiem) pierwszego cyklicznego, satyrycznego programu telewizyjnego Wielokropek (od 1963), narrator popularnego cyklicznego, humorystycznego programu telewizyjnego Bajka dla dorosłych. Dziadek Jacek Maria Poszepszyński ze słuchowiska radiowego Rodzina Poszepszyńskich.

WIESŁAW MYŚLIWSKI - za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości literackiej.

Powieściopisarz. W swoim pisarstwie całościowo ukazuje przemiany, jakie dokonały się w Polsce na przestrzeni minionego półwiecza, szczególnie podkreślając znaczenie chłopskiego systemu wartości w kształtowaniu duchowej kondycji Polaków. Debiutował w 1955 roku recenzją powieści E. de Greff "Noc jest moim światłem". W latach 1975-1999 był redaktorem naczelnym kwartalnika "Regiony", w latach 1993-1999 także dwutygodnika kulturalnego "Sycyna". Od 1997 roku jest przewodniczącym jury konkursu - Ogólnopolskiej Nagrody im. Aleksandra Patkowskiego w Sandomierzu. W latach 1971-1983 był członkiem Związku Literatów Polskich. Na jego twórczość składają się między innymi "Nagi sad", "Kamień na kamieniu", "Widnokrąg" oraz "Traktat o łuskaniu fasoli"  ( za te dwie ostatnie powieści uhonorowany został dwukrotnie nagrodą Nike).

EDWARD PAŁŁASZ - za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej.

Kompozytor muzyki symfonicznej, kameralnej, chóralnej i dla dzieci, jak również muzyki dla teatru, filmu, radia i telewizji. Działacz środowiska artystycznego, dyrektor II Programu Polskiego Radia w latach 1995-1998, oraz prezes Stowarzyszenia Autorów ZAiKS w latach 1988-1993 i 2003-2009.  Był wiceprezesem Związku Kompozytorów Polskich, zasiadał także w Komisji Repertuarowej Festiwalu "Warszawska Jesień",  był członkiem Rady Kultury przy Prezydencie RP (1991-1995). Członek Rady Programowej Warszawskiego Ośrodka TV w latach 1999-2003, członek Kapituły Nagrody imienia Andrzeja Drawicza, oraz Kapituły Nagrody Wielkiej Fundacji Kultury. Czterokrotnie przewodniczył jury Międzynarodowego Konkursu Indywidualności Muzycznych imienia A. Tansmana w Łodzi. Ośmiokrotny laureat pierwszych lub drugich nagród w krajowych konkursach kompozytorskich. W 1999 objął obowiązki wicedyrektora naczelnego i artystycznego Warszawskiej Opery Kameralnej. Talent kompozytorski i wyobraźnię muzyczną zaprezentował instrumentalizując utwór Józefa Kofflera z 1932 r. "Matrimmonio con varizioni" uznany za zaginiony, a odnaleziony w 1993 w Berlinie w postaci wyciągu fortepianowego.

JANUSZ ODROWĄŻ-PIENIĄŻEK - za wybitne zasługi dla kultury narodowej i za osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i działalności publicystycznej w dziedzinie historii literatury, za wspieranie rozwoju muzealnictwa.

Pisarz, historyk literatury, wieloletni dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.

WANDA PÓŁTAWSKA - w uznaniu wybitnych zasług w upamiętnianiu prawdy o wojennych losach Polaków, za ogromny wkład w rozwój katolickiej nauki społecznej i osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej w dziedzinie psychiatrii, za dawanie świadectwa miłości do człowieka i niesienie pomocy osobom potrzebującym.

Doktor nauk medycznych oraz specjalista w dziedzinie psychiatrii, profesor Papieskiej Akademii Teologicznej, harcerka, działaczka pro-life. Podczas II wojny światowej więziona w niemieckim obozie koncentracyjnym w Ravensbrück.  W obozie stała się ofiarą eksperymentów pseudomedycznych (głównie chirurgicznych okaleczeń kończyn) przeprowadzanych przez niemieckich lekarzy. Na krótko przed końcem wojny została przewieziona do obozu w Neustadt-Glewe, gdzie przebywała do 7 maja 1945. Prowadziła badania tzw. dzieci oświęcimskich - ludzi, którzy jako dzieci trafili do obozów koncentracyjnych. Zajmowała się poradnictwem małżeńskim i rodzinnym. Uczestniczyła w pracach Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Jest jednym z redaktorów "Źródła. Tygodnika Rodzin Katolickich". Jest cenionym autorem z zakresu pedagogiki. Przez 10 lat była radną Krakowa.

STANISŁAW ZAGÓRSKI - za wybitne zasługi w działalności oświatowej i kulturalnej, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy społecznej.

Pedagog, inicjator i prezes Społecznego Stowarzyszenia Prasoznawczego "Stopka", przy którym działa Oficyna Wydawnicza. Pod jego kierunkiem Stowarzyszenie prowadzi działalność kulturalną, wydawniczą i oświatową oraz gospodarczą. Zainicjowało ono między innymi konkursy pamiętnikarskie "Polskie przemiany", oraz konkurs i publikację "Wyfrunęli. Nowa emigracja o sobie." w których wzięli udział emigranci z wielkiej fali wyjazdów na Zachód po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Prowadzi Konkurs o Nagrodę i Medal Zygmunta Glogera oraz organizuje towarzyszące rozdaniu nagród sesje naukowe, poświęcone najważniejszym problemom życia społecznego. Z inicjatywy Stanisława Zagórskiego "Stopka" organizuje od 2003 r. coroczne Międzynarodowe Plenery Plastyczne z udziałem artystów z Białorusi, Litwy, Polski, Rosji i Ukrainy.  Stowarzyszenie stworzyło także sieć policealnych szkół farmaceutycznych i ratownictwa medycznego.

KRZYŻEM KOMANDORSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI:

WANDA CHOTOMSKA - za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości literackiej, za działalność społeczną na rzecz dzieci i młodzieży.

Pisarka, autorka wierszy i opowiadań dla dzieci i młodzieży. Debiutowała na łamach "Świata Młodych" w 1949; w 1958 opublikowała pierwszy tomik poezji Tere fere. Wspólnie z Mironem Białoszewskim ogłaszała wiersze w "Świerszczyku", podpisywane pseudonimem "Wanda Miron". Stworzyła popularny cykl programów telewizyjnych dla dzieci Jacek i Agatka. Przez dzieci została odznaczona Orderem Uśmiechu (1969).  Jest autorką ponad 200 książek dla dzieci i młodzieży, audycji radiowych i telewizyjnych, scenariuszy do filmów krótkometrażowych i sztuk teatralnych. Jej książka "Drzewo z czerwonym żaglem" została wpisana na Listę Honorową im. Hansa Christiana Andersena IBBY, a książka "Legendy Polskie" została uznana przez Polską Sekcję IBBY Książką Roku 2000. Popularyzatorka czytelnictwa wśród dzieci i dorosłych. Jako prezes Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży jest zaangażowana w organizację rocznie ok. 150 programów edukacyjnych, adresowanych miedzy innymi do dzieci zamieszkałych na wsi, programów wspierających działalność bibliotek dziecięcych i młodzieżowych. Jako prezes Fundacji im. Mirona Białoszewskiego wspólnie z Fundacją "Sztuka Życia" od 1996 współorganizuje "Mironalia" - projekt popularyzujący dorobek polskich artystów oraz wspierający twórczość artystyczną młodych. W 2009 roku obchodziła jubileusz 60-lecia pracy twórczej.

KAZIMIERZ CZAPLICKI - za wybitne zasługi w działalności na rzecz umacniania demokratycznego prawa wyborczego Rzeczypospolitej Polskiej.

Prawnik, szef Krajowego Biura Wyborczego. Od 1989 do 1991 pełnił funkcję szefa sekretariatu ówczesnej Państwowej Komisji Wyborczej. W 1991 marszałek Sejmu powołał go na stanowisko szefa Krajowego Biura Wyborczego. Od tego czasu nieprzerwanie pełni tę funkcję.  Z urzędu pełni równocześnie funkcję sekretarza PKW. Położył duże zasługi w demokratyzację prawa wyborczego w III Rzeczypospolitej oraz w praktycznym stosowaniu przepisów dotyczących organizacji wyborów powszechnych i referendów ogólnokrajowych. Stworzył od podstaw administrację wyborczą w Polsce. Od 1990 aktywnie uczestniczy w pracach legislacyjnych nad projektami prawa wyborczego, w tym pracach Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektórych projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego - nad projektem Kodeksu wyborczego. Działa w Stowarzyszeniu Urzędników Wyborczych Europy Środkowej i Wschodniej. Przewodniczył tej organizacji, w dalszym ciągu zasiada w jej zarządzie. Autor, współautor i redaktor licznych publikacji a także opracowań wyników wyborów w Polsce.

MARIA DĄBSKA - za wybitne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i działalności dydaktycznej, za zasługi na rzecz rozwoju nauk medycznych w Polsce i na świecie.

Profesor Maria Dąbska jest jedyną żyjącą Polką uhonorowaną eponimem medycznym (od jej nazwiska nazwany został jeden z rodzajów nowotworów spotykanych u dzieci, tzw. guz Dąbskiej). W 1969 opublikowała w Polskiej Akademii Nauk monografię poświęconą badaniom przypadków wcześniej nierozpoznanego i błędnie diagnozowanego tego typu nowotworu. Jest jednym z najbardziej doświadczonym i uznanym na świecie wśród polskich patomorfologów, współtwórczynią powojennej polskiej onkologii.  Po wprowadzeniu stanu wojennego zdecydowała się na emigrację i pozostała w Niemczech, skąd wyjechała do USA. W wieku 85 lat przeprowadziła się z Florydy do Polski. Mimo zaawansowanego wieku nadal żywo interesuje się rozwojem patologii onkologicznej i standardem stołecznych szpitali.

LESZEK DOBRZAŃSKI - za wybitne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i działalności dydaktycznej, za zasługi na rzecz rozwoju nauki.

Profesor zwyczajny Politechniki Śląskiej w Gliwicach Jest twórcą i liderem Szkoły Naukowej - aktywnie tworzonej przez niego specjalności "Komputerowa nauka o materiałach", i technologii procesów materiałowych. Jest akademikiem - członkiem wielu zagranicznych akademii naukowych, komitetów programowych, rad programowych i redakcji pism naukowych.  Wykłada na uniwersytetach na całym świecie.  Jego dorobek naukowy obejmuje ok. 800 publikacji.

CZESŁAW JANICKI - za wybitne zasługi na rzecz budowy demokratycznego państwa polskiego, za osiągnięcia w działalności państwowej, publicznej i naukowo-dydaktycznej.

Minister rolnictwa i wicepremier w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, poseł na Sejm X kadencji. Profesor zootechniki, długoletni kierownik Katedry Genetyki i Podstaw Hodowli Zwierząt Akademii Rolniczej w Poznaniu. Specjalista w dziedzinie hodowli i genetyki zwierząt. W wyborach do Sejmu, w czerwcu 1989, mając poparcie Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" oraz NSZZ RI "Solidarność", uzyskał mandat poselski z ramienia ZSL. 12 września 1989 został wicepremierem oraz ministrem rolnictwa, leśnictwa i gospodarki żywnościowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Był prekursorem reform w polskim rolnictwie. Z funkcji rządowych zrezygnował w lipcu 1990 i przeszedł na emeryturę. Działacz społeczny na rzecz rolnictwa oraz wsi. Pełnił społecznie funkcję Prezesa Wielkopolskiego Katolickiego Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych, organizując szkolenia przystosowujące mieszkańców wsi do działalności rolniczej w warunkach gospodarki rynkowej oraz po akcesji do Unii Europejskiej.

ZYGMUNT KONIECZNY - za wybitne zasługi dla Polskiej kultury muzycznej, za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej.

Kompozytor muzyki teatralnej i filmowej, twórca piosenki literackiej. Zadebiutował w 1959 roku w krakowskim kabarecie Piwnica pod Baranami. Skomponował wiele piosenek dla wykonawców Piwnicy, zwłaszcza dla Ewy Demarczyk.  Od 1963 związany z Teatrem Starym w Krakowie współpracował z wieloma najwybitniejszymi polskimi reżyserami. Komponuje również muzykę do filmów fabularnych, krótkometrażowych i animacji. Jego muzykę można usłyszeć w filmach Jana Jakuba Kolskiego, między innymi Pornografia i Jasminum. Tworzył muzykę do tekstów wybitnych poetów polskich i obcych, interpretowanych przez wielu wykonawców. Wielokrotnie nagradzany w kraju i za granicą, między innymi w 1963 Nagrodą Specjalną za piosenkę "Karuzela z Madonnami" na Festiwalu w Opolu, w 1964 II Nagrodą za piosenkę "Grande Valse Brillante" na Festiwalu w Sopocie, w 1981 I Nagrodą Krzysztofa Komedy za muzykę do filmu "Leśni". W ostatnich latach tworzy duże formy muzyczne- m.in. "Powstanie warszawskie", "Wyspiański Koniecznego", "Serce moje gram" do utworów Wyspiańskiego, czy "Litania Polska" do wierszy ks. J. Twardowskiego.

JOANNA KULMA - za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej.

Poetka, prozaik, autorka utworów scenicznych oraz książek dla dzieci i młodzieży, reżyser. współzałożycielka Warszawskiej Opery Kameralnej. Debiutowała w 1952 r. Ogłosiła kilka tomów wierszy, m.in. Fatum na zakręcie (1957), Boże umieranie (1962), Cykuta i Jonasz, czyli nasza epoka (1967), Trefnisiem będąc (1978), Wiersze wybrane (1988). Jest także autorką utworów scenicznych, librett operowych, cyklu psalmów responsoryjnych, słuchowisk radiowych. Znaczącą część jej twórczości stanowią utwory adresowane do młodych odbiorców. Jest uznawana przez znawców przedmiotu za jedną z największych współczesnych poetek polskich, wysoko cenioną przez krytykę i odbiorców w Polsce i Europie.

KRZYŻEM OFICERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI:

MAREK CHIMIAK - za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej.

Historyk teatru. Ukończył Wydział Wiedzy o Teatrze Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Od 1978 do 1981 sekretarz literacki Teatru Dramatycznego m. st. Warszawy. Od 1978 do 1985 roku pracownik Instytutu Sztuki PAN. Związany z opozycją demokratyczną, najpierw z Biuletynem Informacyjnym KSS KOR (1978-79), a potem od 1978 roku z Niezależną Oficyną Wydawniczą NOWA. W stanie wojennym internowany Współtwórca i prezes Wydawnictwa "Verba". W latach 1990-1996 związany z Społecznym Towarzystwem Oświatowym (STO), przez dwie kadencje członek władz Towarzystwa.

ojciec JAN GOLONKA - za wybitne zasługi w upowszechnianiu historii sztuki sakralnej, za osiągnięcia w pracy naukowo-publicystycznej.

Kustosz jasnogórskich zbiorów sztuki. Paulin, doktor nauk humanistycznych, historyk sztuki, członek Komisji opieki nad Cudownym Obrazem Matki Bożej Jasnogórskiej. Przez wiele lat zaangażowany w opracowywanie naukowe zbiorów sztuki wotywnej na Jasnej Górze. Pomysłodawca i nadzorujący ukonstytuowania "Orderu Jasnogórskiego" i "Medalu Konfederacji Przyjaciół Jasnej Góry". Autor wielu publikacji dotyczących sztuki na Jasnej Górze, redaktor naczelny albumu "Jasnogórski Ołtarz Ojczyzny". Organizator wystaw, zainicjował Jasnogórskie Plenery Malarskie. Prowadził nadzór nad zlecanymi pracami konserwatorskimi, konsultując liczne realizacje artystyczne i budowlano-architektoniczne występował z nowymi pomysłami np.: zorganizowanie Muzeum 600-lecia oraz drugiej części Skarbca-Arsenału, powstanie Kaplicy Pamięci Narodu i dwóch cykli tematycznych witraży.

PIOTR KACZKOWSKI - za wybitne zasługi dla Polskiego Radia.

Dziennikarz i prezenter muzyczny Programu III Polskiego Radia W marcu 1963 rozpoczął współpracę z Programem III PR, z audycją W. Pogranicznego 30 minut rytmu. Samodzielnie zadebiutował prezentując piosenki włoskie w cyklu comiesięcznych audycji PR III Con amore. W 1965 otworzył w Jedynce pierwszą audycję Młodzieżowego Studia "Rytm". Od 1968 przejął prowadzenie audycji Mini-max, czyli minimum słów, maksimum muzyki, którą - z przerwami - prowadzi do dziś. Autor także takich audycji jak W tonacji Trójki, Zapraszamy do Trójki, Muzyczna Poczta UKF, Kanon Muzyki Rockowej Jest autorem licznych rozmów z muzykami światowej klasy, które zaowocowały trzema tomami wywiadów: Przy mikrofonie (1999, 2005), 42 rozmowy (2004) i Rozmowy Trzecie (2008). Przetłumaczył tom wywiadów Według The Rolling Stones (2006). W latach 1998-2000 był dyrektorem Trójki. 

STANISŁAW LEWANDOWSKI - za wybitne zasługi w działalności społecznej na rzecz osób niepełnosprawnych i potrzebujących pomocy.

Prezes Krajowego Stowarzyszenia na Rzecz Dzieci Niepełnosprawnych "Pomoc Dzieciom" w Płocku. Misją Stowarzyszenia jest pomoc dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej ruchowo i psychicznie, a w szczególności dotkniętych porażeniem mózgowym, wadami postawy, cukrzycą, epilepsją, niewidzącym lub niedowidzącym, głuchoniemym, dofinansowywanie remontów i inwestycji takich placówek a także promocja zdrowia, współpraca z placówkami oświatowymi, działania edukacyjne i wychowawcze. Stowarzyszenie udziela pomocy Warsztatom Terapii Zajęciowej, Domom Pomocy Społecznej, i osobom indywidualnym. Kupuje sprzęt medyczny, udziela pożyczek bezzwrotne na leczenie dla najbardziej potrzebujących i ubogich, organizuje festyny i zabawy, na których gromadzone są środki finansowe, a także prowadzi działania w dziedzinie promocji zdrowia. Stanisław Lewandowski organizował spotkania integracyjne - "Mazowieckie Dni Integracyjne", "Wspólnie Możemy Więcej", czy "Uwolnić Motyla".

AGNIESZKA MORAWIŃSKA - za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju muzealnictwa.

Historyk i krytyk sztuki. Autorka i tłumaczka publikacji z zakresu estetyki i historii sztuki. W latach 1976-93 kurator Galerii Sztuki Polskiej w Muzeum Narodowym w Warszawie, gdzie stworzyła nową Galerię Malarstwa Polskiego. W latach 1991-92 pełniła funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury. W latach1993-1997 była ambasadorem RP w Australii, Nowej Zelandii i Papui Nowej Gwinei. Po powrocie do kraju pracowała jako kurator w Zamku Królewskim w Warszawie oraz jako wykładowca w warszawskiej ASP. Autorka wielu wystaw, m.in. "Artystki polskie", "Malarstwo polskie w czasach Fryderyka Chopina", "Przedwiośnie. Polska 1880-1920" czy "Inwazja Dźwięku". 28 października 2010 roku została dyrektorem Muzeum Narodowego w Warszawie

JAN PODGÓRSKI - za wybitne zasługi w pracy naukowo-dydaktycznej w dziedzinie nauk medycznych, za osiągnięcia w działalności na rzecz ochrony zdrowia.

Generał brygady, profesor doktor habilitowany nauk medycznych. Kierownik Kliniki Neurochirurgii Wojskowego Instytutu Medycznego. Wniósł nowe wartości poznawcze i praktyczne do diagnostyki i leczenia operacyjnego między innymi w zakresie dostępu przez klinowego gruczolaków przysadki mózgowej, wdrożenia skojarzeniowego interdyscyplinarnego leczenia nowotworów, modyfikacji postępowania leczniczego krwotoków wewnątrzczaszkowych, leczenia urazów czaszko-mózgowych, postępowania diagnostyczno-leczniczego malformacji naczyniowych mózgowia i rdzenia kręgowego oraz leczenie nieoperacyjnych nowotworów ośrodkowego układu nerwowego. Wyróżniany i nagradzany za działalność naukową. W latach 2005-2007 pełnił obowiązki Dyrektora Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie, a następnie objął stanowisko Szefa Zespołu Konsultantów Wojskowej Służby Zdrowia, na którym przebywał do czasu przejścia do rezerwy w 2009 r. Członek zespołu pracującego nad reformą wojskowej służby zdrowia, wykładowca na szkoleniach dla lekarzy i personelu średniego uczestniczących w misjach i działaniach w ramach NATO.

MACIEJ POPOWSKI - za wybitne zasługi w rozwijaniu międzynarodowej współpracy, za osiągnięcia w działalności dyplomatycznej i promowanie spraw Polski w Unii Europejskiej.

Dyplomata. Uczestnik polskich negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej. Były ambasador przy Komitecie Politycznym i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Odpowiadając za sprawy unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz obrony, zajmował się m.in. udziałem Polski w unijnych misjach wojskowych w Kongo i w Czadzie. Od 2008 roku jest pracownikiem instytucji europejskich.  Był między innymi szefem gabinetu Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Jerzego Buzka. W 2010 roku, objął funkcję zastępcy Sekretarza Generalnego Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych - najwyższe pełnione przez Polaka stanowisko w tej strukturze. W trakcie polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, w szczególny sposób wspierał starania o przyjęcie nowej koncepcji działań w zakresie Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (tzw. inicjatywa chobielińska), współpracując przy przygotowywaniu odpowiednich decyzji Rady Unii Europejskiej. W strukturze Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych zapewniał poparcie dla polskiej inicjatywy utworzenia Europejskiego Funduszu Demokracji, nadzorując prace nad Deklaracją Rady w tej kwestii, a następnie kierując przygotowaniami do przyjęcia statutu.

JERZY SZCZEPANIK-DZIKOWSKI - za wybitne zasługi na rzecz architektury polskiej, za działalność na rzecz powstania samorządu zawodowego architektów.

Architekt. Twórca o szczególnym wkładzie w powstanie wybitnych obiektów polskiej architektury współczesnej. Autor nagradzanych w wielu konkursach krajowych i międzynarodowych projektów- m.in Plac Europejski w Kijowie, Wydział Lingwistyki i Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowe Centrum Sportu, stadion miejski w Łodzi czy Międzynarodowe Centrum Konferencyjne w Katowicach. Jego publikacje mają znaczący wpływ na rozwój architektury w Polsce i za granicą. Jest autorem pierwszych w Polsce i unikalnych na skalę europejską standardów wykonywania zawodu architekta, w świetle przepisów Dyrektyw Unii Europejskiej. Współpracuje jako ekspert w ramach prac legislacyjnych z Ministerstwem Infrastruktury oraz parlamentem.

KRZYŻEM OFICERSKIM ORDERU ZASŁUGI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ:

ANNE APPLEBAUM-SIKORSKA - za wybitne osiągnięcia w pracy dziennikarskiej i publicystycznej oraz upowszechnianie wiedzy o najnowszej historii Europy Środkowo-Wschodniej.

Amerykańska pisarka i dziennikarka. Ukończyła uniwersytet Yale, uczęszczała także
do London School of Economics i Oksfordu. Karierę dziennikarską rozpoczęła w 1988 roku jako warszawska korespondentka "The Economist"; do roku 1991 opublikowała serię artykułów o przemianach społecznych i politycznych w Europie Wschodniej. Pracowała następnie jako redaktor działu zagranicznego a później zastępczyni redaktora naczelnego tygodnika "Spectator" w Londynie. W latach 2002-2006 była członkinią kolegium redakcyjnego "Washington Post", gdzie jako komentatorka polityczna prowadzi tygodniową kolumnę poświęconą sprawom zagranicznym. Za swoją pierwszą książkę Between East & West (Między Wschodem a Zachodem) otrzymała w roku 1996 nagrodę im. Adolpha Bentincka. Za wydaną w 2003 roku książkę Gułag otrzymała w 2004 Nagrodę Pulitzera .

KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI:

JERZY ILLG - za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za szczególne osiągnięcia w działalności oświatowej, wydawniczej i społecznej.

Krytyk literacki i wydawca, doktor nauk humanistycznych. W latach 1974-1983 był pracownikiem naukowym i nauczycielem akademickim na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego. Usunięty stamtąd z przyczyn politycznych w okresie stanu wojennego, publikował w wydawnictwach drugiego obiegu i emigracyjnych. Od 1983 związany z wydawnictwem "Znak" jako redaktor, a od 1992 - redaktor naczelny. Przeprowadził i opublikował w polskich i zagranicznych pismach ("Res Publica", "Tygodnik Powszechny", "NaGłos", "Lettres Internationales", "Corriere della Sera") szereg wywiadów, m.in. z Wisławą Szymborską, Czesławem Miłoszem, Josifem Brodskim, Tomasem Venclovą, Kazimierzem Kutzem, Andriejem Tarkowskim, Zofią Hertz. Trzykrotnie uczestniczył w uroczystościach noblowskich w Sztokholmie (Brodski - 1987, Heaney - 1995, Szymborska - 1996), towarzysząc laureatom, których dzieła wydawał. W latach 1990-1997 był redaktorem pisma literacko-artystycznego "NaGłos". W 1997 i 2000 organizował Krakowskie Spotkania Poetów pod patronatem polskich noblistów. W 1998 roku zorganizował w Honnold Library w Los Angeles wystawę "Miłosz w obiegu niezależnym", towarzyszącą International Czeslaw Milosz Festival w Claremont, a w 2000 zrealizował w USA film dokumentalny "Czarodziejska góra. Amerykański portret Czesława Miłosza"(reż. M. Zmarz-Koczanowicz). W 2002 roku został prezesem Stowarzyszenia Poezja i Muzyka, które w latach 2002, 2003 i 2004 współorganizowało - wraz z University of Houston - Krakow Poetry Seminar z udziałem 15 poetów amerykańskich i 15 polskich.
   

KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU KRZYŻA WOJSKOWEGO:

ppor. PAWEŁ BARON
st. szer. JAROSŁAW LATAŁA
st. szer. MARCIN PIKULA

Za wybitne czyny bojowe oraz osobiste męstwo i odwagę w czasie działań bojowych przeciwko aktom terroryzmu podczas użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa w czasie pokoju.