Ruchu Palikota ws. kościelnych baz danych

Sejmowa Komisja sprawiedliwości i praw człowieka negatywnie zaopiniowała 7 lutego, jako niezgodny z Konstytucją RP, projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych. Nowela, zaproponowana przez Ruch Palikota, przewiduje poddanie zbiorów danych Kościołów i związków wyznaniowych kontroli Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Opinia została przygotowana dla Komisji spraw wewnętrznych.

W imieniu wnioskodawców na posiedzeniu komisji głos zabrał poseł Robert Biedroń z Ruchu Palikota, który podkreślił, że nowelizacja ta upoważnia Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych do wykonywania "określonych kompetencji w odniesieniu do zbiorów danych dotyczących osób należących do Kościołów lub innych związków wyznaniowych o uregulowanej sytuacji prawnej, przetwarzanych na potrzeby tego Kościoła lub innego związku". Jak mówił Biedroń obecne uprawnienia GIODO "są dość ograniczone", bowiem inspektorat nie ma np. wstępu do pomieszczeń, w których przetrzymywane są tego typu zbiory, nie może przeprowadzać niezbędnych badań lub innych czynności kontrolnych, ani wydawać decyzji administracyjnych, czy żądać wszczęcia postępowania dyscyplinarnego. W opinii posła Ruchu Palikota tego typu ograniczenie jest niezgodne nie tylko z Konstytucją RP, ale również dyrektywą unijną dotyczącą danych osobowych.

Na krótko przed posiedzeniem członkom komisji dostarczona została obszerna opinia Biura Analiz Sejmowych, dotycząca projektu nowelizacji. W związku z tym poseł Jerzy Kozdroń z PO wnioskował, by przełożyć głosowanie nad opinią komisji, bowiem - jak przekonywał - posłowie nie mieli czasu zapoznać się z dokumentem przygotowanym przez Biuro Analiz Sejmowych.

W odpowiedzi prowadzący obrady zastępca przewodniczącego komisji poseł Stanisław Piotrowicz z PiS podkreślił, iż rzadko się zdarza, by opinia Biura Analiz Sejmowych, była tak jednoznaczna. Poseł przytoczył również fragment dostarczonego dokumentu. Czytamy w nim: "Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych jest sprzeczny z Konstytucją RP i jego wejście w życie spowoduje niezgodność nowelizowanej ustawy o ochronie danych osobowych z art. 25 ust. 3 Konstytucji. Nie będzie ona bowiem uwzględniać w pełni zasady poszanowania autonomii Kościołów i związków wyznaniowych, oraz niezależności od państwa w ich zakresie".

W dalszej części opinii cytuje się orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, które wskazują, że tego rodzaju projekt byłby niezgodny z Konstytucją. "Konstytucyjny rozdział między państwem a Kościołami i związkami wyznaniowymi uzasadnia zatem niedopuszczalność ingerencji organów władzy publicznej w kwestie wewnętrznych relacji danego Kościoła z jego wyznawcami, co oznacza, że w sprawie niniejszej organ danych osobowych nie ma prawnej możliwości ingerowania w proces przetwarzania danych osobowych" - głosi fragment opinii Biura Analiz Sejmowych napisanej na podstawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Poseł Piotrowicz dodał, że równie negatywnie tę nowelizację zaopiniował Konferencja Episkopatu Polski, czy Kościół Ewangelicko-augsburski. "Dysponujemy wystarczającą wiedzą, by w moim przekonaniu negatywnie zaopiniować ten projekt" - przekonywał wiceprzewodniczący sejmowej Komisji sprawiedliwości i praw człowieka.

Z opinią taką zgodził się poseł Łukasz Zbonikowski z Prawa i Sprawiedliwości. Jak powiedział, posłowie mają możliwość i obowiązek samemu wyrabiać sobie zdanie. Przypomniał, że opinia Biura Analiz Sejmowych jest istotna, ale ma charakter pomocniczy. "Nie jest tak, że jako komisja, czy poszczególni posłowie, nie jesteśmy w stanie podjąć własnych, samodzielnych decyzji, bez wytycznej opinii z Biura Analiz Sejmowych" - mówił poseł Zbonikowski. Dodał, że głosowanie nie rozstrzyga ostatecznie o losach procedowanej nowelizacji.

Poproszony o wyrażenie swojej opinii, Wojciech Rafał Wiewiórowski, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych podkreślił, że rola GIODO nie może się sprowadzać do interpretowania Konstytucji. Stwierdził jednak, że osobiście nie widzi sprzeczności noweli z Konstytucją RP. Dodał, że od przywołanych w opinii Biura Analiz Sejmowych orzeczeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego została złożona kasacja - jeszcze nie rozpatrzona. "Ewentualna zmiana proponowana przez posłów, moim zdaniem, nie jest sprzeczna z Konstytucją" - przekonywał Generalny Inspektor.

Ostatecznie posłowie odrzucili wniosek o przełożenie głosowania, po czym większością głosów wydali negatywną opinię o projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie danych osobowych, uznając iż nowela jest niezgodna z Konstytucją. Teraz opinia trafi do Komisji spraw wewnętrznych.