Śląskie: 200 uwag do projektu uchwały antysmogowej

Ok. 200 uwag wpłynęło do czwartku w toku konsultacji projektu uchwały antysmogowej dla woj. śląskiego. Uchwała ma m.in. zakazać używania paliw, których spalanie powoduje znaczną emisję trujących substancji do atmosfery i prowadzić do stopniowego wycofania "brudnych" kotłów.

Przygotowany w ostatnich miesiącach projekt uchwały antysmogowej dla woj. śląskiego przyjął 12 stycznia br. zarząd regionu. Podczas styczniowej sesji Sejmiku Woj. Śląskiego rozmawiali o nim wojewódzcy radni, zaplanowano też m.in. rozmowy z samorządami lokalnymi. Od 16 stycznia do 6 lutego br. do zawartych w projekcie regulacji mogli odnieść się mieszkańcy województwa.

Uwagi można było zgłaszać osobiście w wydziale ochrony środowiska urzędu marszałkowskiego, albo pocztą elektroniczną lub tradycyjną. Z powodu tej ostatniej (o zamknięciu terminu decyduje data stempla pocztowego) głosy ws. projektu wciąż spływają. Jak przekazało PAP biuro prasowe urzędu, do czwartkowego popołudnia było ich ok. 200.

"To uwagi od mieszkańców województwa, firm i instytucji. Oprócz tego wpłynęły petycje (dotyczące potrzeby przyjęcia uchwały - PAP) od przedstawicieli tzw. alarmów smogowych i naukowców Uniwersytetu Śląskiego. Uwagi są na bieżąco rozpatrywane. Po ustosunkowaniu się zarządu województwa do uwag, zostaną one opublikowane" - powiedział PAP Witold Trólka z urzędu marszałkowskiego.

Niezależnie od konsultacji społecznych trwa opiniowanie projektu w gminach i powiatach. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska samorządy mają na wyrażenie opinii 30 dni. Większość z nich odebrało korespondencję około 24-26 stycznia; wydział ochrony środowiska czeka teraz na te (nieobowiązkowe) opinie.

Równolegle marszałek woj. śląskiego zorganizował cykl spotkań informacyjnych dla samorządowców z poszczególnych subregionów województwa; w czwartek takie spotkanie odbyło się w Bielsku-Białej. Ponadto, samorząd wojewódzki planuje konsultacje z organizacjami pozarządowymi i Radą Działalności Pożytku Publicznego.

Władze województwa zakładają, że projekt uchwały znajdzie się w porządku marcowej sesji Sejmiku Woj. Śląskiego. Akcentują, że projekt nie eliminuje całkowicie możliwości opalania węglem czy drewnem, wskazuje natomiast, że "pożądanym sposobem" ogrzewania budynków w woj. śląskim ma być ciepło systemowe oraz ogrzewanie gazowe.

Jeżeli "występują bariery techniczne lub ekonomiczne związane z podłączeniem do sieci", możliwe ma być ogrzewanie węglem lub drewnem, ale tylko przy użyciu kotłów klasy 5 (projekt określa przy tym graniczne daty wymiany urządzeń niższych klas).

Samorząd szacuje, że działania przewidziane projektem, czyli przede wszystkim wymiana kotłów, oznaczałyby koszt rzędu 6-7 mld zł. Wynika to z szacunków, zgodnie z którymi pieców i kotłów typu "domowego" (o mocy do 1 MW) w całym regionie jest ok. 700 tys., a średni koszt wymiany jednej takiej instalacji na spełniającą klasę 5 wynosi 10 tys. zł.

Wymiana kotłów rozłożona na 10 lat - według samorządu - będzie możliwa po pozyskaniu pieniędzy z Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, UE i budżetu państwa i samorządów, a także - zapewne - samych mieszkańców.

Zgodnie z zapisami projektu wprowadzane ograniczenia lub zakazy mają objąć woj. śląskie przez cały rok. Zakaz stosowania najbardziej emisyjnych paliw stałych ma zacząć obowiązywać z początkiem września br.

Projekt przekonuje, że proponowane zakazy lub ograniczenia mają spowodować "cywilizowane spalanie". Ma to oznaczać stosowanie odpowiednich jakościowo paliw stałych (węgla, drewna, paliw na ich bazie) w odpowiednich urządzeniach grzewczych.

W projekcie założono, że uchwała obejmie wszystkie kotły i piece na paliwo stałe niezależnie od ich przeznaczenia, czyli do ogrzewania budynków, ogrzewania wody czy przygotowania posiłków. Uchwała ma dotyczyć całego sektora mieszkaniowego oraz działalności gospodarczej, gdzie stosowane są kotły typu "domowego".

Według projektu "pożądanym sposobem ogrzewania budynków w woj. śląskim jest ciepło systemowe oraz ogrzewanie gazowe". W razie barier technicznych lub ekonomicznych związanych z podłączeniem do sieci, dopuszczone ma być ogrzewanie paliwami stałymi, ale wyłącznie przy użyciu kotłów 5 klasy.

Projekt proponuje daty graniczne wymiany kotłów. Dla najstarszych urządzeń mających ponad 10 lat - od daty produkcji - ma to być 1 stycznia 2022 r., dla kotłów mających 5-10 lat - początek 2024 r., dla kotłów poniżej 5 lat - początek 2026 r., a dla kotłów klasy 3 i 4 (na taką klasę można było do 2016 r. wymieniać starsze urządzenia przy wsparciu środków publicznych) - początek 2028 r.

Jednocześnie na każdym, kto buduje nowy dom i zamierza ogrzewać go węglem lub drewnem, ma ciążyć obowiązek zainstalowania od razu kotła 5 klasy.

Projekt przewiduje też zakaz używania w domowych kotłach paliw, których spalanie powoduje wysoką emisję trujących substancji do atmosfery, tj. węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, mułów lub flotokoncentratów węglowych, tj. paliw o uziarnieniu mniejszym niż 3 mm, paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem mułów lub flotokoncentratów, paliw stałych produkowanych z węgla kamiennego, w których zawartość frakcji poniżej 3 mm jest większa niż 15 proc., a także drewna, którego wilgotność w stanie roboczym przekracza 20 proc.

W uchwale nie znajdują się zapisy o zakazie spalania odpadów, ponieważ reguluje to ustawa o odpadach z 14 grudnia 2012 r. Uchwała ma też nie obejmować kominków, za wyjątkiem wskazania, jakiego drewna nie można w nich spalać.

Regionalną uchwałę antysmogową jako pierwszy w kraju przyjął 23 stycznia tego roku sejmik woj. małopolskiego.

Nad uchwałami antysmogowymi pracują także władze woj. dolnośląskiego oraz mazowieckiego. Prace nad projektami tych dokumentów mają - według zapowiedzi regionalnych samorządowców - potrwać do jesieni.