Iran żąda wstrzymania interwencji w Jemenie

Iran zażądał w czwartek natychmiastowego wstrzymania operacji w Jemenie prowadzonych pod wodzą Arabii Saudyjskiej i zapowiedział, że uczyni wszystko co niezbędne, by zapanować nad jemeńskim kryzysem.

Samoloty bojowe Arabii Saudyjskiej i jej arabskich sojuszników zaatakowały w czwartek w Jemenie pozycje szyickiego ugrupowania Huti, walczących o obalenie popieranego przez Zachód jemeńskiego prezydenta gen. Abd ar-Raba Mansura al-Hadiego. Telewizja Al-Arabija poinformowała, że przygotowywana jest też ofensywa lądowa wojsk z innych państw muzułmańskich.

Irański minister spraw zagranicznych Mohamad Dżawad Zarif wezwał do niezwłocznego zaprzestania nalotów, podkreślając, że stanowią one naruszenie suwerenności Jemenu. Zarif wypowiedział się na ten temat w Lozannie, gdzie uczestniczy w negocjacjach z mocarstwami światowymi w sprawie irańskiego programu nuklearnego.

Wcześniej w czwartek irańskie MSZ zażądało "natychmiastowego wstrzymania wszelkiej militarnej agresji przeciwko Jemenowi i jego narodowi". Teheran stoi na stanowisku, że Jemen stoi w obliczu "wewnętrznego kryzysu" i że obca interwencja militarna jest przeszkodą w staraniach o pokojowe rozwiązanie tego kryzysu. Rzecznik MSZ ostrzegł, że rezultatem "agresji pod wodzą Arabii Saudyjskiej" będzie "szerzenie się terroryzmu i ekstremizmu w rejonie Bliskiego Wschodu".

Strona irańska zaprzecza, jakoby szkoliła Huti w Jemenie i dostarczała im pieniądze. Zarzuty takie postawili przedstawiciele kilku państw zachodnich, a także niektóre jemeńskie osobistości oficjalne.

Władze Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Kuwejtu, Bahrajnu i Kataru poinformowały w czwartek we wspólnym oświadczeniu, że zdecydowały się działać, aby chronić Jemen przed - jak to nazwały - agresją ze strony milicji Huti - podała oficjalna saudyjska agencja prasowa.

Ambasador Arabii Saudyjskiej w USA Adel al-Dżubeir powiedział dziennikarzom, że koalicja państw połączyła siły w kampanii wojskowej w celu - jak to ujął - "ochrony i obrony prawowitego rządu" prezydenta Jemenu gen. Abd ar-Raba Mansura al-Hadiego. Saudyjski dyplomata nie chciał podać żadnych informacji na temat losu prezydenta Jemenu.

Dodał jedynie, że Rijad konsultował się z Waszyngtonem w związku z operacją wojskową, ale - jak zastrzegł - Stany Zjednoczone nie biorą w niej udziału.

Polityczne i militarne wsparcie operacji w Jemenie zadeklarował Egipt. Według saudyjskiej agencji prasowej, przyłącza się też do tej operacji Pakistan, Jordania, Maroko i Sudan.

Tymczasem przedstawiciel amerykańskich władz powiedział anonimowo Reuterowi, że Stany Zjednoczone wspierają operację Arabii Saudyjskiej w Jemenie przeciwko Huti. Nie powiedział jednak, o jakiego rodzaju wsparcie dla amerykańskiego sojusznika w regionie chodzi. Wskazał jedynie, że Rijad konsultował się z Waszyngtonem przed rozpoczęciem operacji.

W Jemenie walka o władzę między Hadim a ugrupowaniem Huti trwa od kilku miesięcy. Huti są wspierani przez szyicki Iran, a prezydent Hadi przez kraje Zatoki Perskiej, w tym sunnicką Arabię Saudyjską.

Nie wiadomo jednak, co dzieje się z jemeńskim prezydentem w momencie, gdy Huti prowadzą ofensywę na Aden. Doradcy prezydenta twierdzą, że przeniósł się on do innego pałacu w innej części miasta, lecz nie wiadomo, czy w nim pozostał. Siły bezpieczeństwa i przedstawiciele władz portu Aden utrzymują, że prezydent opuścił kraj drogą morską. Niektóre jemeńskie media informowały w środę, że prezydent Hadi mógł się udać do Arabii Saudyjskiej.

Siły lojalne wobec prezydenta Jemenu Abd ar-Raba Mansura al-Hadiego odbiły w czwartek międzynarodowe lotnisko w Adenie na południu kraju po ciężkich walkach z siłami szyickiej rebelii Huti.

Ludzie Hadiego utracili w środę kontrolę nad Adenem, przejętym przez wojska lojalne wobec sprzymierzonego z Huti byłego prezydenta Alego Abd Allaha Salaha, który jest nadal w Jemenie znaczącą postacią mimo ustąpienia w 2011 roku po 33 latach u władzy.

Biały Dom sprecyzował, że prezydent Barack Obama zatwierdził wsparcie logistyczne i wywiadowcze operacji militarnej w Jemenie. Siły amerykańskie nie biorą w niej bezpośrednio udziału - podkreśliła rzeczniczka Rady Bezpieczeństwa Narodowego przy Białym Domu Bernadette Meehan.