Premier Hiszpanii przyjmuje wyjaśnienia USA

Premier Hiszpanii Mariano Rajoy, który złożył w poniedziałek wizytę w Białym Domu, powiedział, że wyjaśnienia jakie Madryt uzyskał od USA w sprawie prowadzonych przez Agencję Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) programów inwigilacji "są satysfakcjonujące".

"Rząd (hiszpański) miał pełen kontakt z dyplomatami USA w Hiszpanii, a także na innych szczeblach i uznajemy otrzymane wyjaśnienia za satysfakcjonujące" - powiedział dziennikarzom Rajoy po spotkaniu z Obamą.

W październiku dziennik "El Mundo" ujawnił, że NSA w ramach jednego z programów inwigilacyjnych przechwyciła dane o 60,5 milionach rozmów telefonicznych w Hiszpanii w okresie od 10 grudnia 2012 r. do 8 stycznia 2013 r. Na dowód gazeta załączyła wykres uzyskany od byłego pracownika amerykańskich służb Edwarda Snowdena.

Z jednego z dokumentów ujawnionych przez Snowdena wynikało, że NSA monitorowała rozmowy telefoniczne aż 35 niewymienionych z nazwiska "światowych liderów". Ich numery telefonów NSA miała dostać od urzędników rządowych. Źródła w Białym Domu wskazywały jednak, że Obama nie wiedział np. iż podsłuchiwano telefon kanclerz Niemiec Angeli Merkel. Jak informował dziennik "El Pais", wśród inwigilowanych przez NSA byli też członkowie hiszpańskiego rządu, w tym były premier Jose Luis Zapatero.

Doniesienia o prowadzonej na masową skalę inwigilacji komunikacji telefonicznej i internetowej, zarówno Amerykanów jak i obcokrajowców, wywołały burzę krytyki w USA i na świecie. Wiele stolic UE zażądało wyjaśnień, a w ich imieniu Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje z USA w sprawie praktyk wywiadowczych.

W piątek spodziewane jest ogłoszeniem przez Obamę decyzji o zmianach w programach inwigilacji NSA w odpowiedzi na obawy, iż dochodzi do nadużyć i naruszania prywatności obywateli. Już dwóch federalnych sędziów oskarżyło NSA o naruszenie zapisów konstytucji USA.

W grudniu powołana przez Obamę grupa niezależnych ekspertów zarekomendowała mu ponad 40 zmian, które - jeśli zostałyby wdrożone - dość znacząco ograniczyłyby kontrowersyjne praktyki NSA. Większość rekomendacji dotyczy inwigilacji Amerykanów. Ale eksperci proponują, by to prezydent USA osobiście podejmował decyzję w sprawie szpiegowania przywódców sojuszniczych państw. Eksperci proponują też zawieranie z innymi krajami dwustronnych umów antyszpiegowskich.

Jak poinformował Biały Dom, w rozmowie z Rajoyem Obama podkreślał, że głównym wyzwaniem Hiszpanii jest obecnie walka z bezrobociem i pobudzanie wzrostu gospodarczego. Jednocześnie chwalił dotychczas przeprowadzone przez Madryt reformy.