Z kart historii: Młokos kontra stary mistrz

Zwyciężył po wyrównanym pojedynku i został najmłodszym mistrzem świata w historii dyscypliny. Przez wielu uznawany za najwybitniejszego zawodnika. 9 listopada 1985 swój pierwszy tytuł szachowego mistrza świata zdobył Garri Kasparow.

Urodził się w Baku - obecnej stolicy Azerbejdżanu. W szachy zaczął grać w wieku 5 lat. Szybko okazało się, że ma niespotykany talent. Już jako trzynastolatek został mistrzem juniorów ZSRR. Sukcesy w międzynarodowych turniejach na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku otworzyły przed nim szansę pojedynku o mistrzostwo świata.

Po drugiej stronie szachownicy czekał doświadczony Anatolij Karpow, od 1975 roku dzierżący nieprzerwanie tytuł najlepszego szachisty świata. Mecze dwóch "Panów K" na stałe zapisały się w annałach historii sportu. Nie zabrakło w nich wielkich emocji, zaskakujących zwrotów akcji i olbrzymich kontrowersji, a nade wszystko - wspaniałego pokazu gry w szachy w wykonaniu obu arcymistrzów.

Po raz pierwszy panowie spotkali się w 1984 roku. Grano do 6 wygranych partii. Pojedynek rozpoczął się wyśmienicie dla Karpowa, który wygrył 4 partie z początkowych dziewięciu i ani razu nie przegrał. Kasparow, znalazłszy się w arcytrudnej sytuacji, zaczął wywierać presję na obrońcy tytułu. Ustawicznie grając na remis nie poprawiał wprawdzie swojej pozycji, ale psychicznie coraz bardziej męczył rywala. Po 17 kolejno zremisowanych partiach Karpow znów wygrał i już tylko jednej wygranej brakowało mu do obrony tytułu. Był jednak skrajnie zmęczony wielotygodniowym napięciem, a Kasparow wyglądał, jak gdyby dopiero co zasiadł do szachownicy. Pretendent zaczął zyskiwać przewagę, wygrał 3 partie, ale po 48 pojedynku sędziowie zdecydowali się przerwać walkę - rzekomo z troski o zdrowie zawodników, a w rzeczywistości by uratować wyczerpanego obrońcę tytułu. Ta decyzja wzbudziła olbrzymie niezadowolenie Kasparowa i nieufność wobec działaczy, która po wielu latach doprowadziła do rozłamu w świecie szachów. Znacznie pogorszyły się - już wcześniej nienajlepsze - relacje pomiędzy rywalami.

Po raz drugi arcymistrzowie spotkali się w 1985 roku. Walczyli już według zmienionego regulaminu, który mistrzostwo świata przyznawał temu, kto pierwszy zdobędzie 12,5 pkt. Tym razem pojedynek był wyrównany, ale minimalna przewaga należała do pretendenta. Kasparow wygrał 13:11, zwyciężając w 5 partiach, a trzykrotnie odchodząc od szachownicy pokonanym. Zdobywając tytuł w wieku 22 lat został trzynastym mistrzem świata w historii szachów, na dodatek najmłodszym.

Po roku doszło do rewanżu pomiędzy Kasparowem i Karpowem. Zakończył się on ponownym zwycięstwem młodego mistrza. Rok później Kasparow był jednak niezwykle bliski utraty tytułu na rzecz wielkiego rywala, bowiem przed ostatnią partią to Karpow prowadził jednym punktem. Obrońcy tytułu udało się w ostatniej chwili doprowadzić do remisu w meczu, co w świetle przepisów oznaczało zachowanie mistrzowstwa. Stary mistrz jeszcze raz próbował odzyskać koronę, jednak w 1990 roku Kasparowowi znów udało się zwyciężyć.