Z kart historii: Styczniowe derby Krakowa

Przez ponad 40 lat przekonywano, że 18 stycznia to jedna z najważniejszych rocznic dla krakowian. Przynajmniej tak twierdziła władza ludowa. Ale obchody wkroczenia Armii Czerwonej do miasta miały też swój sportowy wymiar...

Przyniesiony Polsce na bagnetach czerwonoarmistów - choć może należałoby napisać, że narzucony "knutem" enkawudzistów - system komunistyczny ingerował we wszystkie dziedziny życia społecznego. Nie ominął sportu, który stał się potężnym narzędziem propagandy. W Krakowie komuniści zdecydowali się uczynić krakowską Wisłę sztandarowym klubem, Cracovii rezerwując rolę pariasa. Otaczana opieką pionu gwardyjskiego "Biała Gwiazda" rozkwitała, podczas gdy biedujące "Pasy", dodatkowo jeszcze źle zarządzane przez nieudolnych działaczy, sukcesywnie obniżały sportowy poziom. W efekcie Kraków na wiele lat pozbawiony został możliwości oglądania wzbudzających olbrzymie emocje derbowych meczów piłkarskich.

Jednak mimo sportowej przewagi Wisły, obrastający legendą lat przedwojennej świetności klub z Kałuży wciąż miał bardzo liczne grono wiernych fanów. Toteż gdy w 1973 roku redakcja krakowskiego "Tempa" wyszła z inicjatywą zorganizowania styczniowych derbów obu drużyn "dla uczczenia rocznicy wyzwolenia Krakowa", idea została przyjęta z entuzjazmem. Pierwsze spotkanie rozegrano w roku następnym.

Derby nazwano oficjalnie meczem o "Herbową Tarczę Krakowa". O trofeum rywalizowano szesnastokrotnie, a spotkanie rozgrywano w niedzielę najbliższą dacie 18 stycznia. Odmienna sytuacja obu klubów sprawiała, że zaledwie dwa razy można było mówić o wyrównanych siłach - w 1983 i '84 roku obie krakowskie ekipy grały w pierwszej lidze. Lecz zazwyczaj dzieliła je różnica przynajmniej jednej klasy rozgrywkowej. Nic zatem dziwnego, że bilans tych specyficznych - rozgrywanych często na śniegu i w mrozie, w obecności wielotysięcznych tłumów kibiców - spotkań jest korzystny dla Wisły. Nie zabrakło jednak wyników zaskakujących, jak choćby ten z 1975 roku, gdy grająca w lidze "okręgowej" Cracovia pokonała naszpikowaną reprezentantami Polski, pierwszoligową "Białą Gwiazdę" aż 4:1.

Po przełomie 1989 roku usiłowano kontynuować tradycję spotkań. W styczniowym terminie rozegrano jeszcze dwa spotkania pomiędzy odwiecznymi rywalami, pierwsze o Puchar Prezydenta Krakowa, drugie o Puchar Rektora UJ. Niestety - nasilająca się wojna pomiędzy chuliganami, mieniącymi się kibicami krakowskich drużyn, sprawiła, że stanowcze weto postawiła policja...