Narcyz

Imię pochodzenia greckiego Nárkissos, od mitycznego Narcyza, syna boga rzeki Kephisos (w Beocji) i nimfy Liriope. Jest on symbolem autoerotyzmu, zakochania się w sobie. Mit narcyzmu był wielokrotnie tematem dzieł literackich, m.in. Owidiusza, Verlaine'a, Rilkego, Hofmannstahla i A. Gide'a, oraz dzieł muzycznych, np. D. Scarlattiego, J. Masseneta i Szymanowskiego.

W Polsce występuje w 1495 r. jako imię kanonika katedry krakowskiej. Dziś bardzo rzadkie.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Narcissus, gr. Nárkissos, ang. Narcissus, fr. Narcisse, niem. Narzissus, Narcissus, wł. Narcisso, Narciso.

W martyrologiach imię pojawia się pięciokrotnie. Dwa z zapisów zawierają same imiona i nie są wsparte o jakiekolwiek oznaki kultu; możemy je tedy pominąć. Krótko przedstawimy trzy pozostałe.

Narcyz, biskup Jerozolimy. Znamy go przede wszystkim dzięki Euzebiuszowi. Około r. 195, kiedy już był podeszły wiekiem, wstąpił Narcyz na dostojną stolicę. W Cezarei uczestniczył w synodzie, który zajmował się ustalaniem daty Wielkanocy. Przypisywano mu cudowną zamianę wody w oliwę, gdy w wigilię Zmartwychwstania okazało się, że tej ostatniej zabrakło. Kiedy go zniesławiono, schronił się na pustyni. Wróciwszy do świętego miasta, zmarł po r. 212. Na Wschodzie go nie wspominano, natomiast Ado wprowadził go pod dniem 29 października do martyrologiów łacińskich.

Narcyz i Krescencjo. Ado, a po nim Usuardus bez szczególnego kultowego uzasadnienia zebrali ich w jedno wspomnienie pod dniem 17 września. Wedle apokryficznej Passio Polychronii św. Wawrzyniec miał u Narcyza spotkać całą grupkę chrześcijan, wśród nich zaś ślepego Krescencjona, którego też od razu uzdrowił. Nikt tego Krescencjona nie wspominał jako męczennika. Natomiast jakiś inny Krescencjo pochowany został na Cmentarzu Pryscylli.

Narcyz i Feliks. Narcyz miał być biskupem Gerony. Na początku IV stulecia przybył rzekomo do Augsburga ze swym diakonem Feliksem. Przyjęcie znaleźli u Afry, którą też ochrzcili. Jej wuja Dionizego wyświęcili na pierwszego biskupa Augsburga. Po dziewięciomiesięcznym pobycie wrócili rzekomo do Gerony. W trzy lata później doczekali się śmierci męczeńskiej. Wszystko to wydedukowano z Conversio S. Afrae (BHL 108), a wiadomo, że jest to utwór legendarny z VIII w. Męczenników wspominano w dniu 18 marca.