Rafaela
Imię żeńskie, utworzone od męskiego RAFAŁ. W Polsce było już używane w XIV w., ponieważ z tego czasu mamy poświadczone zdrobnienie Rafałka.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Raphaëla, ang., niem. Raphaela, fr. Raphaële, wł. Raffaella.
W dokumentach kościelnych i w literaturze hagiograficznej znajdujemy tylko dwie święte, które nosiły to imię. Są to święte czasów najnowszych. Przedstawiamy obydwie.
Rafaela Ibarra (Ybarra) de Vilallonga. Urodziła się 16 stycznia 1843 r. w Bilbao. W jedenastym roku życia przystąpiła do pierwszej Komunii św. i wtedy to już rozmiłowała się w nabożeństwie do Męki Pańskiej. Nauki pobierała w domu, potem w Bayonne, we Francji. W 1861 r. wyszła za mąż za zamożnego Józefa de Vilallonga. Przez 37 lat małżeństwa wypełniała dom pogodą, usłużnością i wyrozumiałością. Urodziła siedmioro dzieci, z których jednak dwoje zmarło przedwcześnie. W 1885 r. zdecydowała z mężem wyrzec się pożycia małżeńskiego. Za zgodą swego kierownika duchownego złożyła wtedy śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, przy czym to ostatnie praktykowała wobec jednej ze swych służących. Można powiedzieć, że we własnym domu stała się zakonnicą. Wspierała równocześnie szpitale, przytułki i inne kościelne instytucje. Szczególne współczucie okazywała dziewczętom, które wystawione były na rozmaite niebezpieczeństwa. Dla nich to w Bilbao ufundowała przytułek pod wezwaniem Świętej Rodziny. Z myślą o nich założyła potem zgromadzenie, które oddała w opiekę aniołom stróżom: Sorores ab Angelis Custodibus. Aprobatę papieską otrzymało ono w 1914 r. Kiedy owdowiała w 1898 r., sama chciała do tego zgromadzenia wstąpić, ale już nie zdążyła. Spracowana i trawiona ukrytą chorobą, zmarła 23 lutego 1900 r. Jan Paweł II beatyfikował ją w 1984 r.
Rafaela od Najśw. Serca Porras y Ayllón. Urodziła się 1 marca 1850 r. w Pedro Abad, w pobliżu Kordoby. Gdy w dziewiętnastym roku życia straciła matkę, postanowiła oderwać się od zainteresowań ziemskich oraz nigdy swej miłości nie koncentrować na stworzeniach. Chciała wstąpić do Karmelu, jednakże ks. Ortiz Urruela skierował ją do Zgromadzenia Marii Wynagrodzicielki. Wstąpiła do niego w 1875 r. razem ze swą siostrą. Wkrótce potem nowy biskup okazał zgromadzeniu nieufność, wobec czego zakonnice zdecydowały się opuścić jego diecezję. Same wyjechały, a nowicjuszki pozostawiły pod opieką Don Ortiza. Gdy ten zmarł, nowicjuszki przeniosły się w końcu do Madrytu. Znalazły tam opiekę duchowną i znów mogły żyć we wspólnocie. Siostry Porras złożyły wówczas (1877) śluby zakonne. Rafaela, wspomagana przez jezuitę Cotanillę, zredagowała zarys konstytucji zakonnych. Przez dzienne i nocne adoracje miały wynagradzać Najśw. Sercu wyrządzane Mu zniewagi, odmawiać oficjum o Najśw. Sercu, a równocześnie pomagać w nauczaniu, zwłaszcza w nauczaniu bezinteresownym, oraz organizować rekolekcje zamknięte. W 1885 r. zgromadzenie liczyło już ponad sto sióstr. Uzyskało wówczas papieską aprobatę. W rok później Rafaelę wybrano na przełożoną generalną, ale niektóre z jej otoczenia, w tym jej własna siostra, a także duchowni opiekunowie zgromadzenia byli przeświadczeni, że do roli tej nie dorosła i że ze sprawami administracyjnymi poradzić sobie nie zdoła. Ulegając takim opiniom, kardynał-protektor zaproponował jej w 1893 rezygnację. Propozycję przyjęła bez sprzeciwu. Przez trzydzieści lat żyła potem w całkowitym odosobnieniu i samotności, pogrążona w modlitwie, która pozwoliła jej przetrzymać wszystkie próby. Obrała sobie jako zasadę wiernie trwać w rękach Bożych. Zmarła 6 stycznia 1925 r. Pius XII beatyfikował ją w 1952 r., kanonizował zaś w dwadzieścia pięć lat później Paweł VI.