Romuald

Jest to imię złożone pochodzenia germańskiego. W pierwszym członie zawarty jest element hrom- / hruom (niem. Ruhm) 'sława', ten sam co i w imieniu Romaryk. Drugim członem jest natomiast temat czasownikowy -walt, ten sam co w czasowniku waltan, waldan 'rządzić, panować'.

W Polsce jest to imię znane, choć niezbyt częste. Formy skrócone to Romek, Romcio, Romuś itp.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Romualdus, fr. Romuald, Romold, hiszp., wł. Romualdo, niem. Romuald, Rumold.

Obok znanego patriarchy mnichów-eremitów pojawia się w literaturze hagiograficznej także inny święty, oznaczany niekiedy tym imieniem. O tym ostatnim kilka słów powiemy poniżej pod hasłem Rumold.

Romuald z Camaldoli. Urodził się około r. 950. Niektórzy uściślają tę datę (952), ale inni utrzymują, że nie jest to zgodne z relacją Piotra Damiani i innymi danymi; są oni za poważnym przesunięciem daty wstecz. Po r. 972 widzimy go już jako mnicha w opactwie Św. Apolinarego w Classe pod Rawenną. Długo tam nie zabawił. Spragniony życia doskonalszego, opuścił po trzech latach zasobne opactwo i przyłączył się na lagunie pod Wenecją do pustelnika Maryna. W r. 978 razem z obalonym dożą weneckim, Piotrem Orseolo, opuścił kraj i udał się w stronę Hiszpanii. Zatrzymali się w Katalonii, w klasztorze w Cuxa, z którego opat Gweryn stworzył właśnie ośrodek reformy klasztornej. Przybysze osiedlili się niedaleko opactwa i oddali się surowej ascezie. Romuald przestudiował wówczas dzieła Kasjana oraz żywoty Ojców pustyni. W ten to sposób stworzył sobie pewną koncepcję życia eremickiego, znajdującego swe oparcie we wspólnocie pod przewodnictwem przeora. W r. 987 lub następnym wrócił do Italii. Był teraz bez ustanku zajęty reformą i zakładaniem klasztorów lub pustelni, do których mogli się schronić mnisi spragnieni życia kontemplacyjnego i doskonalszego skupienia. Jednym z najbardziej ulubionych klasztorów-eremów było Pereum pod Rawenną. Znacznie później (1012) założył w Apeninach (na terenie Toskanii), w miejscu podarowanym mu przez hrabiego Maldoli (Casa Maldolo) erem, który stał się macierzą kongregacji mnichów-eremitów, znanych powszechnie pod nazwą kamedułów. Dzięki swej reformatorskiej działalności Romuald zaczął stawać się coraz to bardziej znanym, fascynował wielu możnych tego świata. Coraz więcej też zdążało doń osób wybitnych, pełnych religijnego zapału i entuzjazmu. Wśród wielu innych znaleźli się także późniejsi święci, związani ściśle z naszymi dziejami: Benedykt i Jan, a także Bruno z Kwerfurtu. Ten ostatni przybył do Pereum w otoczeniu cesarza Ottona III, który uległ bez wahania wpływowi potężnej osobowości Romualda. Cesarz skłonił go w r. 998 do objęcia urzędu opata w Classe. Gdy w niespełna trzy lata później Romuald, nie chcąc nadal narzucać mnichom swych surowych reguł, zrezygnował z tego urzędu, cesarz dał mu nowe fundacje; liczył się też z jego zdaniem i przyjął z ust świętego surowe napomnienia. Pod wpływem Romualda zamyślał nawet przez jakiś czas o złożeniu korony i schronieniu się w pustelni. Romuald tymczasem, usunąwszy się z Classe, przebywał na Monte Cassino, potem na życzenie cesarza mieszkał w eremie pod Rzymem. W tym też mniej więcej czasie myślał o wyprawach misyjnych. Poprzez Istrię zamierzał przede wszystkim ruszyć na Węgry, gdzie dostrzegał pole dla swego apostolskiego działania. Przypuszczali niektórzy, że zamierzenia te zostały częściowo urzeczywistnione i że święty przez trzy lata apostołował wśród Madziarów. Jakkolwiek nie odpowiada to historycznym faktom, jest rzeczą oczywistą, że wielki duch Romualda ogarniał tereny pozyskiwane dla chrześcijaństwa. Jednym z nich zaś była bez wątpienia Polska, dla której urabiał misjonarzy i apostołów. W życiorysie, który napisał jego duchowy spadkobierca - św. Piotr Damiani, Polska wymieniana jest wiele razy. Z drugiej zaś strony, Żywot Pięciu Braci Męczenników (zob. pod hasłem Benedykt i Jan) stanie się cennym źródłem do poznania dziejów Romualda. Święty zmarł 19 czerwca 1027 r. w Val di Castro. Ponieważ w tym dniu przypadało wspomnienie świętych Gerwazego i Protazego, Klemens VIII (1595) kazał wspominać Romualda w dniu 7 lutego, w którym relikwie Romualda przeniesione zostały do Fabriano. Nowy kalendarz liturgiczny (1969) przywraca temu wspomnieniu jego właściwe miejsce (19 czerwca).