Wiktorian

Imię pochodzenia łacińskiego, genetycznie cognomen utworzone sufiksem -anus od imienia mitycznej bogini Victorii, uosabiającej zwycięską siłę Jowisza.

W Polsce imię zawsze było rzadkie, częściej występuje jedynie w zakonach.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Victorianus, fr. Victorien, niem. Victorian, Viktorianus, wł. Vittoriano.

Dawni hagiografowie wymieniają sześciu świętych noszących to imię. Dwóch z nich śmiało możemy pominąć: tego, który razem z Akwilinem wspominany jest pod dniem 16 maja; oraz tego, który z Symplicjanem, Faustynem i innymi występuje w zapisach pod dniem 26 sierpnia. O jednym i drugim nic nie da się powiedzieć; tkwili w dawnych martyrologiach jako pura nomina, imiona, które znalazły się na wskazanym miejscu przypadkowo lub też przez omyłkę, a w każdym razie nie powiązano ich z żadnymi konkretnymi okolicznościami miejsca i czasu (zob. Com. mart. rom. 192 i 361). Wiktorian pojawia się również pośród męczenników z Abiteny, przedstawionych pod hasłem Saturnin, Feliks, Datyw.

Wiktorian, męczennik afrykański. Był diakonem, towarzyszem kapłana Mammariusza. On i inni diakoni oraz przedstawiciele chrześcijańskiego laikatu, w tym dwie kobiety, zostali pochwyceni w rozmaitych miejscowościach Numidii, a potem uwięzieni w Vega, w Afryce zwanej Prokonsularną, i w końcu wydani na śmierć w Boseth Amphoraria, w miejscowości, której nie zdołano zidentyfikować. Męczeństwa dokonali może w dniu 10 czerwca 259 r. Pasja, która o tym męczeństwie opowiada, nie we wszystkim jest wiarogodna, ale zawiera chyba kościec historycznej prawdy.

Wiktorian, Frumencjusz i inni. Byli męczennikami z czasów prześladowania katolików w ariańskim państwie Wandalów w Afryce Północnej. Wiktor z Wity wymienia ich lub wspomina bezimiennie w swoim dziełku o prześladowaniach. Z lektury tegoż dziełka wynika jednak jasno, że nie zginęli razem i nie w tym samym dniu. W jedno wspomnienie zgrupował ich dowolnie Florus pod dniem 23 lipca; natomiast Baroniusz wybrał na wspomnienie 23 marca.

Wiktorian, opat z Asán. Był twórcą jednego z najstarszych na Półwyspie Iberyjskim opactw. Założył je około 507 r., a więc w czasie, gdy Chlodwig pobił Alaryka i dla katolików podległych Wizygotom zaczęła się era względnego spokoju. Opactwo powstało w Pirenejach, mówiąc ściślej, w Asán, na terenie dawnej diecezji Huesca. Patronem opactwa obwołano św. Marcina. Założyciel zmarł około 558 r., gdy miał osiemdziesiąt lat. Epitafium ułożył dlań sam Wawrzyniec Fortunat. Po najazdach muzułmańskich opactwo upadło i odrodziło się dopiero po rekonkwiście. Założyciela nazywano w nim primus homo, bo był pierwszym z wielkiej wspólnoty mnichów. Jego wspomnienie obchodzono 12 stycznia.