2011 - Kościół na świecie w wydarzeniach

Katolicka Agencja Informacyjna opublikowała wykaz najważniejszych wydarzeń 2011 roku w Kościele na świecie.

1 stycznia tuż po północy doszło do zamachu w pobliżu koptyjskiego kościoła w portowej dzielnicy Aleksandrii. Bomba wybuchła po zakończeniu noworocznej mszy, gdy wierni wychodzili ze świątyni. W efekcie zginęło co najmniej 23 osób a ok. 100 zostało rannych. Zamach wywołał falę protestów egipskich chrześcijan. 3 stycznia w Aleksandrii, Kairze i Asjucie odbyły się masowe demonstracje przeciw prześladowaniu i dyskryminacji wyznawców Chrystusa. Nikt nie przyznał się do zamachu, ale zaatakowany kościół znajdował się na długiej liście celów Al-Kaidy.

W centrum Madrytu 2 stycznia odprawiono wielką Mszę św., na którą - na zaproszenie arcybiskupa stolicy Hiszpanii - przybyło pół miliona rodzin z dziećmi. Pod 20-metrowym, białym krzyżem, ustawionym na Placu Kolumba, sprawowało ją 50 kardynałów i biskupów z Hiszpanii i zagranicy. Zgromadzenie przebiegało pod hasłem "Rodzina chrześcijańska nadzieją dla Europy". Liturgia została odprawiona w ramach akcji w obronie rodziny chrześcijańskiej, złożonej z matki, ojca i dzieci. Stanowiła ona także wyraz sprzeciwu wobec polityki socjalistycznego rządu José Luisa Rodrigueza Zapatero, który m.in. ułatwił rozwody, zalegalizował "małżeństwa" homoseksualne i zliberalizował ustawodawstwo aborcyjne.

Biskupi z Europy i Ameryki w dniach 9-13 stycznia przebywali w Ziemi Świętej. Zniesienie ograniczeń na przybywanie i poruszanie się duchowieństwa i osób zakonnych w Ziemi Świętej, zakończenie długich rokowań między Stolicą Apostolską a Izraelem i osiągnięcie sprawiedliwego pokoju na tym terenie - to główne myśli przesłania, jakie wystosowali oni po zakończeniu wizyty. Była to 11. pielgrzymka przedstawicieli episkopatów, a także kilku instytucji kościelnych z Europy i Ameryki Północnej do Ziemi Świętej.

Arabska "wiosna ludów" rozpoczęła się już w grudniu 2010 r. od masowych demonstracji w Tunezji, które doprowadziły do obalenia prezydenta Ben Alego. Niedługo po tym za przykładem Tunezyjczyków poszli Egipcjanie i po protestach na placu Tahrir w Kairze 11 lutego dymisję złożył prezydent Hosni Mubarak. Wśród protestujących byli nie tylko muzułmańscy Arabowie, ale także chrześcijańscy Koptowie. Ci ostatni, stanowiący niespełna 10 proc. społeczeństwa kraju, zazwyczaj dyskryminowani, sprawowali na placu publicznie liturgię w obecności wyznawców islamu.

Fala niepokojów społecznych przetoczyła się przez niemal wszystkie państwa arabskie od Maroka po Egipt i Jemen. Te niecodzienne jak na ten region świata wydarzenia wzbudziły nadzieje na pozytywny wpływ tej arabskiej "wiosny ludów" zarówno na stosunki islamsko-chrześcijańskie, jak i na poprawę sytuacji wyznawców Chrystusa w całej Afryce Północnej. Chrześcijanie są tam mniejszością. Jedynie w Egipcie tworzą zwartą społeczność, mającą w dodatku korzenie historyczne.

W pozostałych krajach Afryki Północnej - od Libii przez Tunezję i Algierię po Maroko - są nie tylko znikomą mniejszością, ale najczęściej także obywatelami obcych państw. Wiarę w Chrystusa wyznają przeważnie zagraniczni robotnicy, pracujący tam na kontraktach. Na całym ogromnym obszarze Maghrebu (ponad 4,7 mln km kwadratowych), zamieszkanym przez 85 mln ludzi, żyje około 200 tys. katolików, są też niewielkie wspólnoty innych wyznań. Ze względu na tę delikatną sytuację Kościoła jego hierarchowie ostrożnie wypowiadali się o rewolucji, która przetoczyła się przez Tunezję i Egipt. "Wiosna ludów" ogarnęła Algierię, Liban, Jordanię, Sudan, Irak, Bahrajn, Kuwejt i Maroko.

Protesty w Bengazi doprowadziły do wybuchu wojny domowej w Libii. Po wielu miesiącach krwawych walk w sierpniu powstańcy zdobyli Trypolis, w październiku schwytali i zabili Muammara Kadafiego. Wojna domowa trwa nadal w Syrii, gdzie demonstracje trwają nieprzerwanie od marca. W Algierii w wyniku protestów zniesiono stan wyjątkowy, a w Maroku doszło do wyborów parlamentarnych, podobnie w Tunezji i Egipcie. W obu krajach zwycięzcami głosowania okazały się nowoczesne ugrupowania islamskie. Według szacunkowych wyliczeń, w protestach i walkach wojennych we wszystkich krajach w wyniku protestów zginęło co najmniej 38 tys. osób; najwięcej ofiar - co najmniej 30 tys. - pochłonęła wojna w Libii.

20 lutego ministrowie spraw zagranicznych państw Unii Europejskiej po raz pierwszy w historii zdecydowanie potępili "przemoc i akty terroryzmu", do których doszło "ostatnio w różnych krajach, przeciwko chrześcijanom i ich miejscom kultu, pielgrzymom muzułmańskim i innym wspólnotom religijnym". W komunikacie po obradach Komitetu Ministrów Spraw Zagranicznych UE w Brukseli szefowie dyplomacji 27 państw członkowskich wyrazili ubolewanie, że "żaden region świata nie jest niestety wolny od plagi nietolerancji religijnej" oraz potwierdzili przywiązanie do "promocji i ochrony wolności religijnej i przekonań bez jakiejkolwiek dyskryminacji".

W Islamabadzie 2 marca zamordowano pakistańskiego ministra ds. mniejszości, 42-letniego Shahbaza Bhattiego. Był on chrześcijaninem, zdecydowanym przeciwnikiem "ustawy o bluźnierstwie" przewidującej drakońskie kary, łącznie z karą śmierci, za obrażanie uczuć muzułmańskiej większości. Przepisy te są wykorzystywane do szykanowania mniejszości religijnych. Kondolencje po śmierci ministra przesłał m.in. Benedykt XVI.

Japonia. Cały świat modlił się i pomagał ofiarom trzęsienia ziemi i fali tsunami, jakie nawiedziło ten kraj 11 marca. Papież wyraził "duchową bliskość wobec drogich mieszkańców" Japonii, którzy "godnie i mężnie stawiają czoła skutkom nieszczęść". Z natychmiastową pomocą pospieszyła Papieska Rada "Cor Unum", przekazując na konto Caritas Japonii 150 tys. dolarów. Również Caritas Internationalis przekazała od razu 50 tys. euro.

Jednocześnie, obok zbiórki pieniędzy w instytucjach katolickich, wolontariusze Caritas wzięli udział w bezpośrednich działaniach na miejscu. Kataklizm pochłonął ponad 8,6 tys. osób.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu w pełnym składzie tzw. Wielkiej Izby przyjął 18 marca odwołanie się Włoch od wyroku w sprawie obecności krzyża w szkole. Stosunkiem głosów 15 do 2 sędziowie odrzucili pozew Włoszki fińskiego pochodzenia Soile Lautsi Albertin, domagającej się usunięcia krzyża z klasy, do której chodziło jej dwoje dzieci. Sąd uznał, że obecność krzyża w szkole nie jest złamaniem praw rodziców do wychowania dzieci według ich przekonań ani prawa dziecka do wolności religijnej. Tym samym Trybunał w Strasburgu uwolnił Włochy od oskarżenia o naruszanie praw rodziców do wychowywania dzieci w zgodzie z własnym sumieniem.

W Paryżu w dniach 24-25 marca po raz pierwszy odbył się Dziedziniec Pogan. Pomysłodawcą tych spotkań, które mają być przestrzenią dialogu wierzących z ateistami, agnostykami i obojętnymi religijnie, był Benedykt XVI. Dziedziniec zrealizował przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury, kard. Gianfranco Ravasi. Miejscem spotkania były siedziba UNESCO, uniwersytet Sorbona i Kolegium Bernardynów archidiecezji paryskiej. Na zakończenie odbył się koncert na placu przed katedrą Notre-Dame z udziałem młodzieży, do której z telebimu przemówił papież. Wezwał on wierzących i niewierzących zebranych na tym pierwszym Dziedzińcu Pogan do "obalenia barier lęku przed innymi ludźmi, przed obcymi". Spotkania z tego cyklu odbyły się jeszcze w październiku w Bukareszcie i w listopadzie w stolicy Albanii - Tiranie.

Belgia. Komisja Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE) dostrzega znak nadziei w "wiośnie arabskiej" po latach zatorów dyplomatycznych i konfliktów na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. Przekonanie to zawarte jest w oświadczeniu ogłoszonym 8 kwietnia w Brukseli na zakończenie trzydniowego wiosennego zgromadzenia plenarnego tej organizacji, poświęconego sytuacji Kościołów chrześcijańskich w Maghrebie i Maszriku (zachodniej i wschodniej części Afryki Północnej) i Bliskiego Wschodu.

W Wielkim Tygodniu, 18-24 kwietnia, do pełnej jedności z Kościołem katolickim powróciło w Anglii i Walii około tysiąca anglikanów. Odpowiednie obrzędy z tym związane odbyły się w obu tych częściach Wielkiej Brytanii, na które rozciąga się jurysdykcja Ordynariatu Personalnego pw. Matki Bożej z Walsingham, utworzonego przez papieża 15 stycznia br.

Msze św. dziękczynne, czuwania modlitewne, koncerty, wystawy, okolicznościowe strony internetowe, tysiące publikacji - tak świat, w prawie każdym zakątku, oddał hołd Janowi Pawłowi II. Papież Polak został ogłoszony błogosławionym 1 maja przez swego następcę Benedykta XVI. Transmisję z uroczystości przed Bazyliką św. Piotra w Watykanie oglądało ponad miliard ludzi.

Niepokój o losy "egipskiej rewolucji" po starciach muzułmańsko-chrześcijańskich w Kairze wyrażano powszechnie zarówno w Egipcie, jak i w innych krajach Bliskiego Wschodu. Nawet tak radykalny nurt islamski, jak Bracia Muzułmańscy, potępił zamieszki z 7 maja, w których zginęło 12 osób, w tym ośmiu chrześcijan i czterech muzułmanów. Atak skrajnych fundamentalistów, należących do ruchu salafitów, na kairskie kościoły uświadomił Koptom, że nadal są w swej ojczyźnie dyskryminowaną mniejszością.

Umocnienie rodziny, apel o prymat sumienia w życiu publicznym, a także poparcie dla integracji Chorwacji z Unią Europejską - to główne elementy przesłania Benedykta XVI podczas pielgrzymki do tego kraju w dniach 4-5 czerwca. Chorwaci serdecznie przyjęli papieża, a we Mszy św. na hipodromie w Zagrzebiu wzięło udział 400 tys. osób, czyli co dziesiąty obywatel kraju. Głównym motywem tej papieskiej pielgrzymki było I Narodowe Spotkanie Chorwackich Rodzin Katolickich.

Ojciec Święty podczas Mszy św. na hipodromie zaznaczył, że także w dzisiejszym społeczeństwie niezbędna jest i pilnie potrzebna obecność przykładnych rodzin chrześcijańskich. Podkreślił, że jest to szczególnie ważne zwłaszcza w Europie w obliczu szerzącego się zeświecczenia, które prowadzi do spychania Boga na margines życia i do nasilającego się rozpadu rodziny. Na znaczenie prawdziwej miłości, kształtowanej w szkole Chrystusa i prowadzącej ku wyżynom Boga, wskazał papież na spotkaniu na placu Bana Josipa Jelačicia w centrum stolicy z młodym pokoleniem Chorwatów.

Podczas spotkania z przedstawicielami życia publicznego i gospodarczego w stołecznym Teatrze Narodowym wskazał na znaczenie prawidłowo uformowanego sumienia. Ojciec Święty podkreślił, że "religia stawia człowieka w relacji wobec Boga, Stwórcy i Ojca wszystkich i powinna być siłą pokoju". Podczas Nieszporów w katedrze w Zagrzebiu papież wezwał Kościół w Chorwacji, aby "z pokorą i odwagą" był "sumieniem społeczeństwa", "solą ziemi" i "światłem świata". Modlił się tam również przy sarkofagu męczennika czasów komunizmu, bł. Alojzego Stepinaca, arcybiskupa chorwackiej stolicy w latach 1937-60. Konkretne kwestie polityczne papież omawiał z prezydentem Ivo Josipoviciem i premier Jadranką Kosor. Dodał chorwackim politykom odwagi, aby pomyślnie zakończyli rozmowy w sprawie przystąpienia ich kraju do Unii Europejskiej.

Nowa ewangelizacja nie jest pojęciem magicznym, ale przede wszystkim oznacza postawę, jest aktem zaufania do Chrystusa, który "czyni nowymi wszystkie rzeczy" - przypomnieli rzecznicy episkopatów europejskich w Wilnie. Zebrali się tam w dniach 19-21 czerwca, a ich spotkanie poprzedziły obrady w dniach 16-19 tegoż miesiąca sekretarzy generalnych konferencji biskupich naszego kontynentu. Oba wydarzenia zorganizowała Rada Konferencji Biskupich Europy (CCEE). Spotkania - sekretarzy i rzeczników - zgromadziły łącznie ok. 60 osób, reprezentujących 30 episkopatów z naszej części świata.

Po raz trzeci od listopada 2010 r. doszło w tym kraju 14 lipca do nielegalnego udzielenia sakry biskupiej. Tym razem otrzymał ją bez mandatu papieskiego ks. Joseph Huang Bingzhang. Uroczystościom w katedrze w Shantou przewodniczył stojący na czele Patriotycznego Stowarzyszenia Katolików Chińskich bp Fang Xinyao z Linyi, a wzięło w nich udział m.in. ośmiu biskupów, którzy przyjęli sakrę za zgodą papieża. Niektórzy z nich wyjaśnili, że zostali zmuszeni do udziału w uroczystości. Stolica Apostolska poinformowała, że nie uznaje biskupa wyświęconego nielegalnie.

W wieku prawie 97 lat zmarł w Pińsku 21 lipca kard. Kazimierz Świątek, emerytowany metropolita mińsko-mohylewski i były administrator apostolski diecezji pińskiej. Był drugim pod względem wieku członkiem Kolegium kardynalskiego. Uroczystościom pogrzebowym 23 lipca w Pińsku z udziałem tysięcy wiernych, białoruskiego episkopatu i gości z zagranicy, przewodniczył kard. Stanisław Dziwisz, metropolita krakowski.

Kościół rozpoczął akcję pomocy dla ofiar klęski głodu we Wschodniej Afryce. Najbardziej dramatyczna sytuacja występuje w Somalii oraz w Etiopii, Erytrei, Dżibuti i Kenii. W sumie katastrofa humanitarna dotknęła kilkanaście milionów ludzi. O wsparcie dla głodującej ludności Rogu Afryki apelował do wspólnoty międzynarodowej Benedykt XVI.

Prawie dwumilionowa rzesza młodych na Mszy św. i wieczornym czuwaniu modlitewnym, setki tysięcy na Drodze Krzyżowej i spotkaniach z Benedyktem XVI, katechezy, oblegana od rana do nocy Strefa Pojednania i tłumnie odwiedzane Targi Powołaniowe, koncerty, wystawy i inne imprezy złożyły się na XXVI Światowy Dzień Młodzieży w Madrycie. Jego obchody odbyły się w dniach 16-21 sierpnia br. pod hasłem "Zakorzenieni i zbudowani na Chrystusie, mocni w wierze". ŚDM rozpoczął się pod znakiem bł. Jana Pawła II. Mszy św. inauguracyjnej na placu Cibeles z udziałem 100 tys. młodych z całego świata przewodniczył arcybiskup Madrytu kard. Antonio María Rouco Varela.

Liturgię sprawowano według formularza o bł. Janie Pawle II, a przy ołtarzu znajdowały się jego relikwie, przywiezione przez kard. Stanisława Dziwisza. Wielkim zainteresowaniem uczestników ŚDM cieszyły się katechezy, głoszone przez kardynałów i biskupów z całego świata. Młodzież gromadziła się w 250 parafiach miasta. Na przedpołudniowe spotkania w 30 językach składały się zwykle śpiewy, katechezy biskupa, świadectwa oraz Eucharystia.

Na madryckim Placu Niepodległości podczas pierwszego oficjalnego spotkania papieża z kilkusettysięczną rzeszą młodych burmistrz wręczył mu klucze do bram miasta, a potem na placu Cibeles odbyła się oficjalna ceremonia powitania. W drugim dniu wizyty Benedykt XVI odbył oficjalne spotkania z królem i jego rodziną oraz z premierem hiszpańskiego rządu José Luisem Rodríguezem Zapatero. W słynnym klasztorze św. Wawrzyńca w San Lorenzo de El Escorial spotkał się z zakonnicami, a w bazylice św. Wawrzyńca z grupą ok. 1,5 tys. młodych wykładowców uniwersyteckich. Papież zjadł także obiad z 12 uczestnikami ŚDM. Wieczorem setki tysięcy młodych ludzi uczestniczyły w nabożeństwie Drogi Krzyżowej pod przewodnictwem Benedykta XVI.

Trzeciego dnia pielgrzymki przed południem odprawił w madryckiej katedrze Santa María la Real de la Almudena Mszę św. dla hiszpańskich seminarzystów. Zapowiedział wtedy, że ogłosi św. Jana z Awili (1500-69) Doktorem Kościoła Powszechnego. Wieczorem papież odwiedził młode osoby niepełnosprawne w Instytucie św. Józefa, prowadzonym przez bonifratrów. Podczas wieczornego czuwania na wojskowym lotnisku Cuatro Vientos dokonano uroczystej intronizacji krzyża ŚDM. Ostatniego dnia pielgrzymki we Mszy św. kończącej obchody XXVI ŚDM na Cuatro Vientos uczestniczyło prawie 2 mln osób. W przemówieniu podczas modlitwy "Anioł Pański" Ojciec Święty oznajmił zgromadzonym, że miejscem XXVIII ŚDM w 2013 r. będzie Rio de Janeiro.

Tradycyjnie w ostatnim tygodniu sierpnia (od 22 do 28) w Rimini nad Adriatykiem odbył się Mityng Przyjaźni Narodów organizowany przez ruch "Comunione e Liberazione". Była to już 32. edycja tego dorocznego spotkania, na które w tym roku przybyło ponad 800 tys. osób. Jego hasłem były słowa: "Istnienie staje się bezmierną pewnością".

W wieku 87 lat zmarł 3 września w Rzymie kard. Andrzej Maria Deskur - bliski przyjaciel kard. Karola Wojtyły jako arcybiskupa krakowskiego, a następnie papieża Jana Pawła II. Był emerytowanym przewodniczącym Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu i przewodniczącym Papieskiej Akademii Maryi Niepokalanej. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 12 września w krakowskich Łagiewnikach.

W dniach 22-25 września Benedykt XVI przebywał z wizytą apostolską w tym kraju. Była to trzecia, a zarazem pierwsza oficjalna, wizyta papieża Niemca w Ojczyźnie. Objęła Berlin, Erfurt, Etzelsbach i Fryburg Bryzgowijski. Przebiegała pod hasłem "Tam gdzie jest Bóg, jest przyszłość". "Przybyłem tutaj, żeby spotkać ludzi i mówić o Bogu" - powiedział Benedykt XVI w zamku Bellevue w Berlinie, gdzie odbyła się oficjalna ceremonia powitania. Po rozmowie w cztery oczy z prezydentem papież udał się do Akademii Katolickiej - siedziby Konferencji Biskupów Niemieckich, gdzie spotkał się z kanclerz Angelą Merkel.

Po południu przybył do Reichstagu na spotkanie z niemieckimi parlamentarzystami, wieczorem zaś odprawił Mszę św. na berlińskim Stadionie Olimpijskim. Uczestniczyło w niej 70 tys. wiernych. W drugim dniu podróży przed południem Ojciec Święty przybył do Erfurtu. Odwiedził katedrę, po czym w dawnym klasztorze augustianów spotkał się z przedstawicielami Rady Kościołów Ewangelickich w Niemczech; w kościele klasztornym odbyło się nabożeństwo ekumeniczne z udziałem 300 osób, wśród których byli m.in. prezydent i kanclerz Niemiec. Wieczorem papież odprawił Nieszpory Maryjne w sanktuarium Etzelsbach w powiecie Eichsfeld w Turyngii z udziałem 50 tys. wiernych.

Trzeci dzień podróży rozpoczęła Msza św., jaką papież sprawował na placu przed katedrą w Erfurcie dla 30 tys. osób. Stamtąd udał się do Fryburga, gdzie witały go tysiące ludzi z transparentami i flagami. Benedykt XVI nawiedził tam katedrę, w seminarium spotkał się z byłym kanclerzem Niemiec Helmutem Kohlem, przyjął przedstawicieli Prawosławnej Konferencji Biskupów w Niemczech (OBKD) i Starożytnych Kościołów Wschodu, rozmawiał też z seminarzystami i spotkał się Prezydium Centralnego Komitetu Katolików Niemieckich (ZdK). Wieczorem na terenach wystawowych przewodniczył czuwaniu modlitewnemu młodzieży z udziałem 30 tys. młodych ludzi. Najważniejszym punktem ostatniego dnia i całej wizyty była poranna Msza św. pod przewodnictwem papieża na lotnisku turystycznym we Fryburgu z udziałem 100 tys. wiernych. Na zakończenie swego pobytu w Niemczech Ojciec Święty spotkał się z katolikami zaangażowanymi w życie kościelne i społeczne.

Nowa ewangelizacja była głównym tematem dorocznego zgromadzenia plenarnego Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE). Odbyło się ono w Tiranie w dniach 29 września-2 października. Wzięli w nim udział przewodniczący episkopatów z krajów naszego kontynentu, w tym abp Józef Michalik. Był też obecny bp Wojciech Polak, kierujący Europejską Służbą Powołań. Podczas obrad wybrano władze CCEE na lata 2011-2016. Przewodniczącym ponownie został 59-letni obecnie kard. Péter Erdő z Węgier, zaś wiceprzewodniczącymi: kard. Angelo Bagnasco z Włoch i abp Józef Michalik z Polski.

Dzień Refleksji, Dialogu i Modlitwy o Pokój i Sprawiedliwość na Świecie "Pielgrzymi prawdy, pielgrzymi pokoju" odbył się 27 października w Asyżu z inicjatywy Benedykta XVI. Na jego zaproszenie do Miasta św. Franciszka przybyło 300 delegatów z 31 Kościołów chrześcijańskich i 12 religii świata. Po raz pierwszy na tego typu spotkanie zaproszono nie tylko przedstawicieli religii, ale też agnostyków, otwartych na dialog z wierzącymi. Dzień odbył się dokładnie w 25. rocznicę historycznego spotkania zwołanego przez Jana Pawła II w 1986 r., na którym po raz pierwszy w historii przywódcy Kościołów i religii modlili się o pokój. Na zakończenie tego spotkania przedstawiciele różnych religii uchwalili 12 zobowiązań do podejmowania działań na rzecz pokoju.

W dnach 18-20 listopada Benedykt XVI odwiedził ten zachodnioafrykański kraj. Papieska podróż pod hasłem: "Pojednanie, sprawiedliwość i pokój" odbyła się z okazji 150-lecia ewangelizacji tego kraju i w związku z ogłoszeniem posynodalnej adhortacji apostolskiej "Africae munus", będącej owocem II Zgromadzenia Specjalnego dla Afryki Synodu Biskupów w 2009 r.

We wszystkich spotkaniach z papieżem w największym mieście i stolicy gospodarczej kraju - Kotonu oraz w Ouidah wzięło udział kilkaset tysięcy osób. Przyjęcie Ojca Świętego było jednym z najbardziej gorących i żywiołowych ze wszystkich jego 22 podróży zagranicznych. Drugiego dnia wizyty przed południem papież spotkał się w Pałacu Prezydenckim w Kotonu z przedstawicielami rządu, życia instytucjonalnego kraju, korpusem dyplomatycznym oraz reprezentantami głównych religii kraju, a potem w Ouidah z księżmi, zakonnikami, zakonnicami, seminarzystami i świeckimi Beninu; w bazylice Niepokalanego Poczęcia NMP podpisał adhortację "Africae munus".

Wieczorem odwiedził dzieci w kościele parafialnym św. Rity na przedmieściach Kotonu i spotkał się z biskupami Beninu w kaplicy nuncjatury apostolskiej. Głównym punktem tej podróży apostolskiej była uroczysta Msza św. z udziałem ok. 80 tys. wiernych na Stadionie Przyjaźni w Kotonu w ostatnim dniu wizyty. Wraz z Ojcem Świętym koncelebrowało ją ok. 200 biskupów z całej Afryki. Na zakończenie Eucharystii Ojciec Święty wręczył egzemplarze "Africae munus" 35 przewodniczącym episkopatów krajowych i 7 przewodniczącym regionalnych konferencji biskupich z tego kontynentu.

RPA

W dniach 28 listopada-9 grudnia w Durbanie odbyła się sesja Konferencji Stron Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatatycznych. Na czele delegacji Stolicy Apostolskiej stał przewodniczący Caritas Internationalis kard. Oscar Rodríguez Maradiaga z Hondurasu. Porównał on obojętność rządów w dziedzinie ochrony środowiska do "długoterminowego samobójstwa". Jego zdaniem, sprawa ta nie jest w żadnym wypadku marginesowa, dlatego "powinno się wysłuchać także głosów krytycznych". Na zakończenie konferencji przyjęto pakiet rozwiązań prowadzących do nowego porozumienia klimatycznego w 2015 r.

W uroczystość Bożego Narodzenia doszło w tym kraju do zamachów bombowych na świątynie katolickie. Liczba ofiar ataków w miastach: Abudża, Gadaka, Damaturu i Jos wyniosła 39 osób. Do ich przeprowadzenia przyznał się radykalny islamistyczny ruch Boko Haram, który dąży do wprowadzenia szariatu (prawa koranicznego) we wszystkich 36 stanach Nigerii. W ostatnich latach jest to kolejna fala przemocy jaka dotknęła chrześcijan tego największego pod względem ludności afrykańskiego kraju.