CBOS: coraz mniej Polaków boi się biedy

W tym roku odnotowaliśmy najniższe poczucie zagrożenia biedą w ostatnim dziesięcioleciu.

Większość badanych - 58 proc. ocenia stopę życiową ich rodzin jako przeciętną, przez co rozumie, że starczy im na podstawowe potrzeby, że już większe wydatki są problemem. Mniej więcej co czwarty - 23 proc. uważa, że jego rodzina żyje poniżej przeciętnej, choć jedynie 3 proc. stwierdziło, że żyją bardzo biednie. Prawie co piąty - 19 proc. ocenia, ich poziom jest wyższy od przeciętnego, ale tylko 2 proc. twierdzi, że stać ich na luksus.

Dobrze ocenia swoją kondycję materialną grupa młodych respondentów między 18-24 rokiem życia (40 proc). O swojej bardzo dobrej sytuacji mówi jedynie 8 proc. najstarszych ankietowanych - 65 lat i więcej.

Autorzy opracowania podkreślają, że w ostatnim dziesięcioleciu nastąpił zdecydowany spadek odsetka badanych określających standard życia swoich gospodarstw domowych jako niższy niż przeciętny (spadek o połowę w stosunku do 2004 roku) i wzrost odsetka tych, którym żyje się lepiej niż przeciętnie (trzykrotny wzrost).

Ankieterzy pytali też o bieżące problemy finansowe rodzin. Mniej więcej co szósty badany deklaruje, że w okresie ostatnich dwunastu miesięcy jego rodzina miewała problemy z regulowaniem opłat mieszkaniowych - 18 proc. - oraz z pokryciem wydatków na żywność - 16 proc.. Co czwarty - 25 proc. stwierdził, że w jego gospodarstwie domowym były problemy z zaspokojeniem potrzeb kulturalnych członków rodziny, a mniej więcej co piąty - że zabrakło na pokrycie wydatków związanych z leczeniem - 21 proc. lub zakupem odzieży - 20 proc. Blisko jedna dziesiąta badanych stwierdziła, że w minionym roku w ich rodzinach zabrakło pieniędzy na wydatki edukacyjne - 11 proc. lub na środki czystości i higieny osobistej (9 proc.).

Badacze pytali też o poczucie zagrożenia biedą. Na takie pytanie co czwarty Polak - 24 proc. - twierdzi, że jest spokojna o finansową przyszłość swoich rodzin. W tym roku odnotowano więc najniższe poczucie zagrożenia biedą w ostatnim dziesięcioleciu - o 13 punktów procentowych więcej niż w 2004 roku.

Ponad dwie piąte - 41 proc. (wzrost o 5 punktów) generalnie nie boi się biedy, ale bierze pod uwagę pogorszenie się sytuacji materialnej swoich gospodarstw domowych. Mniej więcej co czwarty 28 proc. boi się biedy (o 9 punktów mniej niż dekadę wcześniej), ale wierzy, że jego rodzina sobie poradzi. Natomiast co szesnasty - 6 proc. - bardzo pesymistycznie ocenia sytuację finansową swojej rodziny, boi się biedy i nie wie, jak sobie radzić z tą sytuacją.

Poczucie zagrożenia biedą zależy od wieku respondentów. Najmłodsi, w wieku od 18 do 24 lat, właściwie nie obawiają się biedy. Poczucie zagrożenia i bezradność wobec tej sytuacji pojawia się dopiero wśród części respondentów w wieku od 45 lat, a najczęściej notowane jest wśród najstarszych badanych - powyżej 65. roku życia.

"W porównaniu z latami dziewięćdziesiątymi Polakom żyje się znacznie lepiej. Coraz mniej osób deklaruje, że poziom życia ich rodzin lokuje się poniżej przeciętnego. Rośnie odsetek przekonanych, że w ich gospodarstwach domowych żyje się dobrze bądź bardzo dobrze. Równocześnie znacząco zmniejszył się odsetek osób, których rodziny doświadczyły problemów z zaspokojeniem potrzeb uwzględnianych w minimum socjalnym. Zmniejszyło się również poczucie zagrożenia biedą. Mimo widocznej poprawy, trudno jest jednak nazwać Polaków społeczeństwem zamożnym" - konkludują autorzy badania.

Badania przeprowadzono w dniach 6-12 marca 2014 roku na liczącej 1098 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.