Czy można zmierzyć "Efekt Franciszka"?

Po roku pontyfikatu papieża Franciszka opinie na temat sytuacji Kościoła katolickiego w Polsce, Europie i na świecie uległy zdecydowanej poprawie - wynika z najnowszego sondażu Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS).

Zdaniem respondentów Kościół katolicki w Polsce jest w lepszej sytuacji niż w Europie i na świecie - ponad dwie trzecie badanych określa ją jako dobrą (69 proc.) - wzrost w stosunku do poprzednich badań z 2013 r. o 7 punktów procentowych. Podobną tendencję można zauważyć wśród osób, które sytuację Kościoła katolickiego w Polsce określiły jako zdecydowanie dobrą (wzrost z 10 proc. w ubiegłym roku do 15 proc. w roku bieżącym).

Krytycznie o niej wyraziła się ponad jedna czwarta respondentów (26 proc.), z czego tylko sześciu na stu (6 proc.) uznało ją za zdecydowanie złą. Można tutaj dostrzec poprawę w stosunku do poprzednich badań z 2013 roku (spadek odsetka ocen krytycznych z 31 proc. do 26 proc.).

Według CBOS bardzo zbliżone do siebie są oceny sytuacji Kościoła katolickiego w Europie i na świecie. Ponad połowa ankietowanych określa ją jako dobrą (dla Europy 54 proc. i dla całego świata 58 proc.), z czego jako zdecydowanie dobrą mniej więcej co dwudziesty respondent (odpowiednio 5 proc. i 6 proc.)

Krytycznie o sytuacji Kościoła katolickiego w Europie i na świecie wypowiedziała się jedna trzecia respondentów (odpowiednio 33 proc. i 32 proc.), w tym jako zdecydowanie złą określił ją co dwudziesty badany (odpowiednio 5 proc. i 6 proc.). Można jednak zauważyć zdecydowaną różnicę w porównaniu z poprzednim badaniem w 2013 roku, w którym pozytywnie o sytuacji Kościoła katolickiego wypowiedziało się znacząco mniej osób (38 proc. pozytywnych ocen sytuacji Kościoła w Europie i 45 proc. na świecie).

W badaniu przeprowadzonym tuż przed wyborem papieża Franciszka niemal połowa respondentów (48 proc.) stwierdziła, że "chciałaby, aby nowy papież, następca Benedykta XVI wprowadził pewne zmiany" w nauczaniu Kościoła.

Respondenci, zapytani o ocenę "działań papieża Franciszka mających na celu rozwiązanie problemów współczesnego Kościoła", niemal jednogłośnie oceniają je pozytywnie (95 proc.), z czego ponad połowa jako zdecydowanie pozytywne (57 proc.). Tylko jeden procent badanych oceniło je raczej negatywnie, a 4 proc. nie potrafiło wyrazić opinii na ten temat.

Dla porównania, w badaniu przeprowadzonym tuż po abdykacji papieża Benedykta XVI, byłego papieża pozytywnie oceniło 82 proc. respondentów (o 13 proc. mniej niż papieża Franciszka), z czego tylko jedna czwarta zdecydowanie korzystnie (24 proc., o 33 punkty procentowe mniej niż papieża Franciszka).

Dla ponad trzech czwartych badanych (83 proc.) papież Franciszek jest ważnym autorytetem moralnym, przy czym ponad połowa spośród nich (44 proc. ogółu) stwierdziła zdecydowanie, że jest ważnym autorytetem moralnym. Odmiennego zdania był co ósmy respondent (13 proc.), ale jedynie niewielka część badanych zdecydowanie nie uznała papieża Franciszka za autorytet moralny (3 proc. ogółu badanych).

Jak wynika z badań CBOS, spośród trzech ostatnich papieży największym autorytetem cieszy się Jan Paweł II - za wzór do naśladowania uznała go ogromna większość respondentów (92 proc.), ponad połowa badanych stwierdziła zdecydowanie, że jest ważnym autorytetem moralnym (67 proc.). Jedynie niewielka część respondentów oceniła Jana Pawła II negatywnie (5 proc.).

Najmniejszym autorytetem cieszył się wśród Polaków papież Benedykt XVI. Tuż po jego abdykacji na pytanie, czy w trakcie trwania jego pontyfikatu był ważnym autorytetem moralnym, pozytywnie odpowiedziało prawie dwie trzecie badanych (64 proc.), natomiast ponad jedna czwarta (29 proc.) respondentów nie uznała go za autorytet, przy czym prawie co dziesiąty badany stwierdził, że Benedykt XVI zdecydowanie nie był dla niego autorytetem moralny (9 proc.).

Sondaż CBOS został przeprowadzony w dniach 3-9 kwietnia tego roku na liczącej 1028 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.