Debata pomiędzy panią rabin i księdzem

Debata między Tanyą Segal - pierwszą rabin w Polsce, a duszpasterzem akademickim ks. Rafałem Dudałą stała się ważnym i oczekiwanym wydarzeniem Dnia Judaizmu w dawnej synagodze w Chmielniku, przekształconej w Ośrodek Edukacyjno-Muzealny (OEM) "Świętokrzyski Sztetl".

Podczas obchodów odbyła się także promocja książki, wernisaż obrazów oraz inauguracja trzeciej edycji konkursu "Nasi sąsiedzi Żydzi".

Ks. dr Rafał Dudała i rabin Tanya Segal - rabin Postępowej Społeczności Krakowa - Beit Kraków mówili m.in. o historii dialogu z punktu widzenia chrześcijaństwa i judaizmu oraz o swoim osobistym doświadczeniu dialogu.

Rabin Tanya opowiadała o postrzeganiu Jezusa, o swojej "wewnętrznej potrzebie dialogu" doświadczanej np. podczas seminariów rabinackich w Izraelu, a także o tym, czym zafascynowała ją Polska.

Dyskutanci wskazywali na różnice, które jednak nie są przeszkodą w dialogu. "Nasze modlitwy się różnią, ale mają wspólne korzenie, nawet wspólny motyw, rdzeń. Modlitwy chrześcijan zakorzenione są w tradycji żydowskiej, z której wywodził się Jezus i jego uczniowie. Nabożeństwa w judaizmie i chrześcijaństwie mają wspólny fundament w przekazie biblijnym" - mówiła rabin Tanya Segal.

Wśród uczestników spotkania była m.in. młodzież szkolna, profesorowie uniwersyteccy, studenci z Kielc, księża z różnych stron.

Po dyskusji pomiędzy panią rabin a księdzem, dr Tomasz Domański z Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach, przedstawił wybrane przykłady postaw Polaków, represjonowanych za pomoc Żydom na Kielecczyźnie. Bartłomiej Gierasimowicz y Archiwum Państwowego w Kielcach przypomniał o Chmielniku - miasteczku Polaków i Żydów, na podstawie wybranych materiałów archiwalnych.

Pierwszą część obchodów Dnia Judaizmu zakończyła projekcja filmu dokumentalnego Mariusza Malca "Gancwol Fotograf" oraz prezentacja obrazów autorstwa Ryszarda Rosińskiego - malarza ze Skarżyska, z udziałem autora.

W drugiej część spotkania odbyła się promocja książki "Życie codzienne społeczności żydowskiej na ziemiach polskich do 1942 roku", wydanej przez Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, jako pokłosie konferencji naukowej zorganizowanej w Chmielniku.

OEM "Świętokrzyski Sztetl" i Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach ogłosiły trzecią edycję konkursu wojewódzkiego dla szkół "Nasi sąsiedzi - Żydzi", tym razem w rozszerzonej formule, uwzględniającej udział uczniów szkół podstawowych.

Do II wojny światowej Chmielnik był jednym z większych sztetli regionu, zamieszkałym w większości (ponad 80%) przez ludność żydowską, zgodnie, bez większych konfliktów żyjącą obok ludności polskiej. Podczas II wojny światowej, w październiku 1942 r., Niemcy wywieźli do Treblinki i zagazowali ok. 16 tys. ludzi (także deportowanych tutaj w czasie wojny).

Po wojnie, pamięć o wspólnocie żydowskiej przywracała jedynie synagoga. Gmina postanowiła ją odbudować i przekształcić w miejsce pamięci o dawnych, pokojowych czasach zgodnego współistnienia dwóch kultur - polskiej i żydowskiej.

Dawny obiekt kultu wg koncepcji architektonicznej Mirosława Nizio (Mirosław Nizio Design Internacional) przeistoczył się w nowoczesny, multimedialny ośrodek edukacyjno - muzealny, przeznaczony dla wszystkich zainteresowanych kulturą i tradycją żydowską na Kielecczyźnie.

Projekt realizowano od 2009 do 2013 roku. Obiekt - jedyny tego typu na Kielecczyźnie, przyjmuje turystów od ponad roku.