Krzyż jest centralnym symbolem chrześcijaństwa, jednak w piątą niedzielę Wielkiego Postu zostaje zasłonięty. Ten niezwykły zwyczaj pochodzi jeszcze ze średniowiecza i jest zachowywany do dziś. Co oznacza zasłanianie krzyży i dlaczego Kościół nadal praktykuje tę tradycję?
W piątą niedzielę Wielkiego Postu wierni wchodzący do kościoła zauważają, że krzyże są zasłonięte fioletowym płótnem. To praktyka mająca swe korzenie w średniowiecznej tradycji Kościoła, która symbolicznie przygotowuje katolików do przeżywania Męki Pańskiej i tajemnicy zbawienia.
Chrystus na krzyżu kiedyś wyglądał inaczej niż dziś
Dzisiejszy obraz Chrystusa na krzyżu, pełen cierpienia i pokory, znacząco różni się od wizerunków średniowiecznych. W tamtych czasach Jezus przedstawiany był raczej jako triumfujący król, w bogatych szatach królewskich i koronie – nie cierniowej, lecz złotej. Taki wizerunek symbolizował zwycięstwo i triumf Chrystusa nad śmiercią.
W okresie Wielkiego Postu, który jest czasem pokuty, rozważania cierpienia i śmierci Jezusa, triumfalny wizerunek nie współgrał ze skupieniem wiernych. Dlatego właśnie wprowadzono zwyczaj zasłaniania krzyża.
Współczesne zasłanianie krzyża – symbol pokory i skupienia
Mimo że dzisiejsze wizerunki Chrystusa są zupełnie inne i pomagają wiernym skupić się na Jego cierpieniu, zwyczaj zasłaniania krzyży pozostał. Obecnie praktykę tę reguluje Konferencja Episkopatu poszczególnych krajów. W Polsce krzyże są zasłaniane od piątej niedzieli Wielkiego Postu aż do Wielkiego Piątku, kiedy następuje ich uroczyste odsłonięcie i adoracja krzyża.
Zasłonięcie krzyża jest dla wiernych przypomnieniem, że Chrystus na krótko zostanie "ukryty" – symbolizuje to oczekiwanie na wydarzenia Wielkiego Tygodnia, szczególnie śmierć i zmartwychwstanie Jezusa.
Dawniej zasłaniano nie tylko krzyż, ale także ołtarz
Zwyczaj zasłaniania krzyży w Wielkim Poście ma też swoje odniesienie do jeszcze starszej tradycji zasłaniania całych ołtarzy. Od XI wieku w Kościele główny ołtarz przykrywano tzw. suknem postnym. Było to symboliczne nawiązanie do pokutnego charakteru Wielkiego Postu – postu oczu i przypomnienia wiernym o ich grzeszności.
Dawniej osoby uznawane za publicznych grzeszników nie mogły nawet patrzeć na ołtarz – miało im to uświadamiać potrzebę pokuty i nawrócenia. Atmosfera tajemniczości i ukrycia pomagała wiernym głębiej przeżyć czas Wielkiego Postu.
Symboliczne znaczenie zasłaniania krzyża dzisiaj
Dziś zasłonięty krzyż przypomina wiernym o potrzebie zatrzymania się i zastanowienia nad własnym życiem. Jest symbolem duchowego wyciszenia, pokuty i gotowości na przeżywanie najważniejszych wydarzeń w historii zbawienia.
Współczesny Kościół zachowuje ten zwyczaj, by wierni mogli w głębszy sposób przeżyć Wielki Tydzień i docenić znaczenie ofiary Jezusa na krzyżu. Zasłonięcie to jest także zaproszeniem do refleksji i pogłębienia duchowego przygotowania do Wielkanocy.
Skomentuj artykuł