Kard. Nycz: Jesteśmy europocentryczni

Zdaniem kard. Kazimierza Nycza, w mówieniu o problemach i wyzwaniach Kościoła na świecie panuje zbytni europocentryzm.

Podkreślając, że w obliczu kryzysu wiary na Starym Kontynencie katolicyzm zyskuje wyznawców głównie w Afryce i Azji, metropolita warszawski - gość konferencji o Soborze Watykańskim II na UKSW w Warszawie - pytał, czy w 50 lat po Vaticanum II można mówić o "wiośnie Kościoła" i odpowiadał, że tak, "ale chyba niekoniecznie w Europie".

Kard. Kazimierz Nycz nawiązał w swoim wystąpieniu do zakończonego niedawno w Rzymie Synodu Biskupów na temat nowej ewangelizacji. Uczestniczyło w nim - jak poinformował - 262 biskupów i ok. 100 audytorów świeckich i duchownych.

Mówiąc o tzw. geografii nowej ewangelizacji, metropolita warszawski nazwał synod najbardziej prawdziwą reprezentacją biskupów, w odróżnieniu od Kolegium Kardynalskiego, w którym wyraźna jest dominacja przedstawicieli krajów euroatlantyckich.

Zdaniem kard. Nycza ostatni Synod był znaczący ze względu na dominację języka angielskiego i hiszpańskiego wśród prelegentów, w porównaniu np. z wszechobecnym zazwyczaj językiem włoskim oraz francuskim, używanym głównie przez biskupów afrykańskich.

Poruszaną podczas Synodu tematykę - kontynuował kard. Nycz - miała jak zwykle zagadnienia będące przedmiotem troski Kościołów europejskich, jak laicyzacja, rola małżeństwa, aborcja i eutanazja, wreszcie kwestie demograficzne. Jednak po zwróceniu uwagi przez hierarchów azjatyckich, głównie z Indii, ciężar dyskusji synodalnych musiał zostać zmieniony. Sugerowano bowiem, że owe europejskie problemy w Azji, Afryce i Ameryce Południowej są o wiele mniej obecne.

Dlatego pojawił się postulat, aby o nowej ewangelizacji mówić nie tylko z perspektywy europejskiej i aby poszerzyć poszukiwanie jej definicji, gdyż "jesteśmy trochę europocentryczni w mówieniu o Kościele - zauważył kard. Nycz.

Tym, co łączyło biskupów z różnych kontynentów był postulat poważnego zajęcia się kwestiami rodziny i jej niezastąpionej roli w Kościele. Rozważano tę kwestię w odniesieniu do wzrastającej roli misji "ad gentes" wśród ludów Azji i Afryki, gdzie liczba katolików w ostatnich dziesięcioleciach bardzo się zwiększyła.

Czy w kontekście tych postulatów można mówić o "wiośnie Kościoła" w 50 lat po Soborze Watykańskim II? - pytał kard. Nycz i konstatował: "Można, ale chyba niekoniecznie w Europie".

Zagadnieniem szeroko dyskutowanym na Synodzie była rola parafii w budzeniu i pogłębianiu wiary. Przeciwstawiano sobie modele parafii dużych, np. wielkomiejskich z małymi, ale sprawnymi duszpastersko wspólnotami, w których działali nierzadko pojedynczy, ale wielce zaangażowani wierni.

Za twórcą powstałego w diecezji mediolańskiej systemu ewangelizacyjnych komórek parafialnych, ks. Pigim Perinim, kard. Nycz nazwał parafię "wielkim, uśpionym w Europie olbrzymem", a jej możliwości w ewangelizowaniu nowych środowisk za niewykorzystywane.

Innym zagadnieniem poruszanym podczas ostatniego Synodu w kontekście dokonań Soboru Watykańskiego II była relacja między tzw. katolicyzmem masowym lub ludowym, a katolicyzmem intelektualnym lub pogłębionym. Kard. Nycz przypomniał, aby nie odrzucać lub nie ośmieszać tego pierwszego, "a z drugiej strony aby się nie zadowolić tym, co mamy i nie mówić, że u nas nie ma potrzeby realizowania nowej ewangelizacji". - Musimy znaleźć złoty środek - przypominał hierarcha.

Podkreślając akcentowaną na Synodzie potrzebę organizowania "dziedzińców pogan", czyli spotkań dialogu wierzących z niewierzącymi, kard. Nycz precyzował, że nie chodzi o przygotowanie jednorazowego, a przy tym masowego wydarzenia, ale stworzenie forów rzeczywistego dialogu ludzi Kościoła z ludźmi niewierzącymi. - Nie można też się zadowalać tym, że zaprosiło się niewierzącego znanego z pierwszych stron gazet, trzeba zapraszać tych, którzy mają owo minimum chęci szukania rozmowy - stwierdził za kard. Gianfranco Ravasim, przewodniczącym Papieskiej Rady ds. Kultury, który zaznaczał na Synodzie, że nowa ewangelizacja nie może się odbywać poza światem kultury, gdyż wówczas nie miałaby sensu.

Organizatorami odbywającej się na UKSW konferencji "Dylematy obecności Kościoła i chrześcijan w świecie - przełom Soboru Watykańskiego II" są Instytut Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie i Fundacja Jerzego Turowicza.