Kard. Stella: komentarze nt. instrukcji o parafiach są zawężone

Opublikowana 20 lipca instrukcja watykańska „Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła” wywołała szeroką dyskusję, zwłaszcza w Kościele w Niemczech.

Prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa kard. Beniamino Stella, który pracował nad jej tekstem, wyraził ubolewanie z powodu zawężonego spojrzenia na ten dokument.

W rozmowie z włoskim dziennikiem „La Stampa” z 29 lipca kard. Stella powiedział, że instrukcja podkreśla szczególną rolę Eucharystii. Potwierdzenie specyfiki kapłana miało przede wszystkim na celu potwierdzenie „centralnego miejsca Eucharystii jako źródła oraz głównego punktu życia i misji Kościoła”. Nie oznacza to, że ksiądz musi robić wszystko sam. Proboszcz musi zostać odciążony od prac administracyjnych i biurokratycznych, aby mógł poświęcić się swojej roli pasterza. Należy jednak uważać, aby parafia nie przekształciła się w rodzaj „filii przedsiębiorstwa”, którą każdy może kierować.

Kard. Stella sprzeciwił się również zarzutowi, że instrukcja przeciąża księży zadaniami administracyjnymi: wręcz przeciwnie, dokument pragnie przestrzec przed pojmowaniem parafii jako „agencji” różnego rodzaju nabożeństw. Podkreśla, że parafia jest „wspólnotą misyjną”, w której poszczególne osoby mogą wnieść swój wkład zgodnie ze swoimi charyzmatami i kompetencjami. Powinno to pomóc kapłanowi skoncentrować się na ważnych zadaniach jego posługi: „Eucharystii, głoszeniu Słowa Bożego, kierownictwu duchowemu i spowiedzi, promowaniu miłości i bliskości z wiernymi, zwłaszcza z tymi najbardziej potrzebującymi”, stwierdził prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa.

Przypomniał jednocześnie, że podział zadań i urzędów w parafii musi zawsze uwzględniać „horyzont misyjny i ewangelizacyjny”, tak aby parafia mogła być aktywna nie tylko w stosunku do osób do niej należących, ale także wobec stojących z dala od wiary. Za misję ewangelizacyjną musi być odpowiedzialny każdy członek Kościoła.

Dotychczasowy odbiór instrukcji w odniesieniu do roli świeckich kard. Stella określił jako „redukujący”. Przypomniał, że w porozumieniu między biskupem, konferencją biskupów i Stolicą Apostolską jest już możliwe, aby świeccy przewodniczyli obrzędom małżeńskim i pogrzebowym. Jest tu już wyraźnie uregulowane, co wolno świeckim i co należy tylko do księdza. Jednak istnienie kilku możliwości sprawowania obrzędów „nie powinno skłonić nas do popadnięcia w funkcjonalizm, oderwany od doświadczenia wiary ludu Bożego”.

Kongregacja ds. Duchowieństwa ogłosiła 20 lipca instrukcję „Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła”. Stanowi ona między innymi, że ludzie świeccy nie mogą kierować parafiami, ani też grupa osób konsekrowanych i świeckich. Proboszczem może być jedynie kapłan. W tym kontekście instrukcja podkreśla rolę księdza jako „właściwego duszpasterza”.

Dokument watykański skrytykowała większość biskupów niemieckich określając ją jako „nierealistyczną i zacofaną”. Kard. Reinhard Marx z Monachium, członek Rady Kardynałów doradzającej papieżowi w reformie Kurii Rzymskiej, przypomniał wyrażaną przez papieża Franciszka ideę Kościoła synodalnego, który - jego zdaniem - jest czymś innym niż to, z czym mamy do czynienia w dokumencie Kongregacji. Kilku biskupów zapowiedziało, że nie bacząc na instrukcję watykańską nie odstąpią od planowanej reformy parafii.

Inni hierarchowie niemieccy, wśród nich kard. Rainer Maria Woelki z Kolonii, bp Bertram Meier z Augsburga i bp Gregor Maria Hanke z Eichstätt wyrazili uznanie dla watykańskiego dokumentu, który – ich zdaniem – wyznacza kierunek misyjny. Pozytywnie odniósł się do dokumentu także kard. Walter Kasper, emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan.

W reakcji na silną krytykę watykańskiego dokumentu przez biskupów niemieckich, kard. Stella zapowiedział, że chętnie spotka się z przedstawicielami episkopatu Niemiec, aby wyjaśnić ich wątpliwości i wzburzenie, poinformowała niemiecka agencja katolicka KNA. Spotkanie może się odbyć „kiedy biskupi tego zechcą i w dogodnym dla nich czasie”.