Konstantynopol rozwiązał zachodnioeuropejski egzarchat parafii rosyjskich. Biskupi postanowili odwołać tomos

Synod Biskupów Patriarchatu Konstantynopola rozwiązał Egzarchat Zachodnioeuropejski dla Parafii Rosyjskich. Decyzję w tej sprawie podjęto na posiedzeniu Synodu 27 listopada w Stambule.

Ta kościelna jednostka terytorialna powstała po wojnie domowej w Rosji w celu opieki duszpasterskiej nad emigrantami rosyjskimi, którzy po rewolucji bolszewickiej 1917 znaleźli się na Zachodzie i z różnych powodów nie weszli do struktur niekanonicznego Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego za Granicą (RKPzG).

Oficjalne oświadczenie w tej sprawie, ogłoszone po pierwszej sesji Synodu, który rozpoczął się 27 bm. w siedzibie Patriarchatu w dzielnicy Stambułu - Fanarze, stwierdza, że biskupi postanowili "odwołać tomos [dekret] patriarszy z 1999, na mocy którego Patriarchat powierzał troskę duszpasterską i zarządzanie parafiami prawosławnymi tradycji rosyjskiej w Europie Zachodniej swemu arcybiskupowi - egzarsze". Podkreślono, że decyzja ta "odpowiada duszpasterskim i duchowym potrzebom naszych czasów, z zachowaniem najwyższego szacunku dla prawa kanonicznego i naszej odpowiedzialności duchowej".

Przypomniano też okoliczności i wydarzenia historyczne, które doprowadziły do utworzenia egzarchatu, począwszy od rewolucji październikowej 1917 i związanych z nią prześladowań religijnych w Rosji. Konstantynopol wyraził radość, że jako Kościół-Matka wziął na siebie odpowiedzialność za kanoniczną obronę tych wspólnot [emigrantów rosyjskich] i tym samym pozwolił im - przy zachowaniu porządku kościelnego - korzystać z wolności, będącej synonimem życia w Duchu Świętym".

Nawiązując do najnowszej decyzji, rozwiązującej Egzarchat, biskupi zaznaczyli, że ma ona na celu "dalsze umocnienie więzi parafii tradycji rosyjskiej z macierzystym Kościołem Konstantynopola". Zwrócili uwagę, że "każda wspólnota ma spuściznę duchową, powstałą po dramatycznych dziejach prześladowań i wypędzenia oraz proroczo uczestniczyła w teologicznym odrodzeniu prawosławia w XX wieku". To właśnie dzięki osobowościom, teologom, filozofom, artystom i wychodźcom z emigracji rosyjskiej wiara prawosławna promieniowała w Europie Zachodniej i poza nią - podkreśla oświadczenie synodalne.

Patriarchat oznajmił "pobożnym wiernym z parafii tradycji rosyjskiej w Europie Zachodniej", że postanowił zjednoczyć ich i połączyć ich parafie ze swymi "różnymi świętymi miastami w tych krajach, gdzie się one znajdują". Kościół macierzysty będzie nadal zapewniał i gwarantował zachowanie ich tradycji liturgicznej i duchowej, a ich synowska więź z Tronem Konstantynopolskim stanie się jeszcze ściślejsza, gdyż chce on nadal "okazywać swoją łaskę pasterską i swoją troskę apostolską o lud Boży, za który ponosi on odpowiedzialność".

Autorzy oświadczenia podziękowali dotychczasowemu egzarsze arcybiskupowi Chariopolisu - Janowi "za prowadzenie swych wspólnot z miłością i wiernością do tego nowego etapu ich historii, ufając łasce Bożej". Na zakończenie powierzyli wiernych Trójcy Świętej oraz modlitwom Matki Bożej i wszystkich świętych.

Zachodnioeuropejski Egzarchat Patriarchatu Konstantynopola dla Parafii Rosyjskich powstał po wojnie domowej, która toczyła się w Rosji po rewolucji 1917 roku. Chodziło o zapewnienie posługi duszpasterskiej prawosławnym emigrantom tradycji rosyjskiej, którzy znaleźli się na Zachodzie. Początkowo były to parafie skupione w Tymczasowym Egzarchacie Świętego Apostolskiego i Patriarszego Tronu Konstantynopola w Europie Zachodniej, który w 1971 zmienił nazwę na Rosyjskie Arcybiskupstwo Prawosławne Europy Zachodniej. W 1999 patriarcha Bartłomiej przywrócił nazwę i status Egzarchatu, ale już nie "Tymczasowego".

Jurysdykcja tej jednostki kościelnej obejmowała dotychczas Francję, Belgię, Holandię, Wielką Brytanię, Niemcy, Norwegię, Danię, Szwecję, Hiszpanię i Włochy. Na tym rozległym obszarze istniało ok. 65 parafii, obsługiwanych przez prawie 100 księży i 30 diakonów.

Według ukraińskiego portalu kościelnego Cerkvarium na decyzję o rozwiązaniu Egzarchatu wpłynęły niedawne wydarzenia we Florencji, podczas których grupa duchownych, podlegających Konstantynopolowi, usiłowała przenieść miejscową wspólnoty do RKPzG, zjednoczonego z Patriarchatem Moskiewskim.