Kościół odpowiada na kryzys w Syrii i Iraku [LICZBY]

29 września odbyła się konferencja zorganizowana przez Papieską Radę Cor Unum. Zaprezentowano tam dane na temat pomocy humanitarnej udzielanej przez organizacje kościelne w Syrii i Iraku.

DANE DOTYCZĄCE KRYZYSU

Kryzys syryjsko-iracki jest jednym z najpoważniejszych kryzysów humanitarnych od dziesięcioleci. Najnowsze dane ONZ (źródła OCHA i UNHCR z lipca 2016) pokazują, jak dramatyczna jest sytuacja humanitarna:

- Ponad 270 tys. ofiar śmiertelnych w Syrii od początku konfliktu i ponad milion rannych;
- 13,5 mln ludzi potrzebuje pilnie pomocy humanitarnej w Syrii i ponad 10 mln ludzi w Iraku;
- W Syrii jest 8,7 mln osób wewnętrznie przesiedlonych, a w Iraku 3,4 mln.
- 4,8 mln osób uciekło z Syrii od 2011 roku, poszukując schronienia w Turcji (2,7 mln), Libanie (1,1 mln) i Jordanii (ponad 600 tys. ludzi).

W październiku 2014 roku, w porozumieniu z wieloma katolickimi organizacjami charytatywnymi działającymi w kontekście kryzysu syryjsko-irackiego, utworzono w Papieskiej Radzie "Cor Unum" centrum usług wymiany informacji na temat kryzysu (Informacje katolickich agencji pomocowych dotyczące iracko-syryjskiego kryzysu humanitarnego).

Dzięki temu, możliwe było zaprezentowanie we wrześniu 2015 roku pierwszego badania na temat odpowiedzi organizacji katolickich na syryjsko-iracki kryzys humanitarny (dane za rok 2014 i szacunkowe dane za rok 2015). Głównymi założeniami badania było zdobycie ogólnej wiedzy z działalności charytatywnej Kościoła Katolickiego w kontekście pomocy doraźnej oraz rozpoznanie priorytetów działań interwencyjnych, problemów i wspólnych kierunków przyszłych działań. Drugie wydanie zawierające dane ostateczne za rok 2015 i dane do lipca 2016, zostało zaprezentowane przez "Cor Unum" podczas 5 spotkania na temat kryzysu, które odbyło się 29 września w Watykanie w obecności kard. Parolina, sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej i Staffana de Mistura, specjalnego wysłannika Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Syrii.

Badanie obejmuje siedem krajów (Syrię, Irak, Liban, Jordanię, Turcję, Egipt, Cypr) i zawiera dane jakościowe i ilościowe dotyczące pomocy humanitarnej w roku 2015 oraz dane szacunkowe za rok 2016 (dane do lipca 2016), dostarczone przez 73 organizacje katolickie (prawie 20 organizacji więcej niż w poprzedniej edycji 2014-2015), w tym 44 katolickie organizacje charytatywne, 13 instytucji religijnych i 16 diecezji w Syrii i Iraku.

Szerokie uczestnictwo w badaniu, jak również doroczne spotkania są dowodem na zwiększenie wymiany informacji, a także stopniowej realizacji i rozwoju synergii oraz współpracy zarówno na miejscu i pomiędzy lokalnymi instytucjami katolickimi, jak i pomiędzy lokalnymi i międzynarodowymi instytucjami katolickimi.

Niniejsze badanie, podobnie jak ubiegłoroczne, oparte jest na kwestionariuszu przesłanym do organizacji charytatywnych, diecezji oraz instytucji religijnych i integruje dwa aspekty zgodnie ze szczególnymi uprawnieniami i misją każdej uczestniczącej instytucji: pomoc humanitarna udzielana wszystkim potrzebującym, bez rozróżnienia i konkretna pomoc lokalnym społecznościom chrześcijańskim dotkniętym przez kryzys.

Działania interwencyjne organizacji kościelnych są wielowymiarowe, co oznacza, że obejmują wiele sektorów i odpowiadają w sposób zintegrowany na różnorodne potrzeby ludzi. Działania te są również rozległe, w odniesieniu do rozmieszczenia geograficznego i personelu działającego w odpowiedzi na sytuacje nadzwyczajne. Na poziomie geograficznym, działania interwencyjne mają szeroki zasięg terytorialny obejmując prawie wszystkie tereny ogarnięte kryzysem oraz obszary, gdzie znajdują się osoby wewnętrznie przesiedlone w różnych krajach regionu. Jest wiele podmiotów, a każdy ma własne cechy charakterystyczne, działa bezpośrednio na miejscu albo poprzez lokalne instytucje, zatrudniając wykwalifikowany personel i angażując dużą liczbę wolontariuszy.

Według zgromadzonych danych, sieć organizacji kościelnych obejmuje obecnie 4 tys. specjalistów (dwukrotnie więcej niż w roku 2014) i ponad 8 tys. wolontariuszy (wzrost o 3 tys. w porównaniu z rokiem 2014), którzy są zaangażowani w działania pomocowe. Do tej liczby należy dodać jeszcze księży i osoby duchowne, którzy działają na miejscu. Wzrost w tym obszarze w stosunku do roku 2014 wynika z faktu, że w badaniu uczestniczyła większa liczba podmiotów, a także zwiększyły się pozyskane fundusze i liczba beneficjentów.

DANE ZA ROK 2015

Dane końcowe za rok 2015 pokazują, że instytucje kościelne (w tym organizacje katolickie, diecezje i instytucje religijne) pozyskały ponad 207 mln $, aby odpowiedzieć na kryzys humanitarny w siedmiu krajach - Syrii, Iraku, Libanie, Jordanii, Turcji, Egipcie i Cyprze. Dane dostarczone przez instytucje biorące udział w badaniu wskazują, że liczba bezpośrednich beneficjentów przekroczyła 4,6 mln osób.

Priorytetowe sektory działań interwencyjnych w roku 2015 to:
- pomoc żywnościowa (ok. 36 mln $, ponad 17% wszystkich pozyskanych funduszy), z czego ponad 25 mln $ w Syrii;
- edukacja (ok. 35,6 mln $, 17% całości), z czego 17 mln $ przypadło na Liban; jest to priorytetowy sektor działań interwencyjnych w tym kraju, gdzie według danych ONZ, połowa z 500 tys. dzieci uchodźców w wieku szkolnym nie ma dostępu do edukacji;
- opieka zdrowotna: ponad 30 mln $ (co stanowi prawie 15% pozyskanych funduszy), równo podzielone pomiędzy Syrię, Irak, Jordanię i Liban;
- artykuły nieżywnościowe: ponad 25 mln $ (12% wszystkich przyznanych fundusz), z czego ponad 11 mln $ przypadło na Syrię i 7 mln $ na Irak;
- schronienie: ponad 15 mln $ (7,5% wszystkich funduszy), z czego 8 mln $ w Iraku.

Według zebranych danych, 31% funduszy przeznaczono na Syrię docierając do ponad 2,3 mln beneficjentów, 26% na Irak, 25% na Liban i 11,5% na Jordanię.

DANE ZA ROK 2016 (DO LIPCA)

W 2016 roku (dane tymczasowe) sieć organizacji kościelnych pozyskała, z publicznych i prywatnych funduszy, ponad 196 mln $ docierając do ok. 4,5 mln bezpośrednich beneficjentów.

Priorytetowe sektory działań interwencyjnych to:
- pomoc żywnościowa: ponad 42 mln $ (ok. 22% pozyskanych funduszy), z czego ponad 33 mln $ w Syrii;
- edukacja: ok. 34 mln $ (ok. 17% przyznanych funduszy), z czego większa część wykorzystywana jest na programy realizowane w Libanie i Jordanii;
- opieka zdrowotna: ok. 31 mln $ (16% wszystkich pozyskanych funduszy), dość równo rozdzielone pomiędzy Syrię, Jordanię i Irak;
- artykuły nieżywnościowe: ponad 7 mln $ (8% dostępnych funduszy) wydatkowane zwłaszcza na Syrię i Irak.
Według zebranych informacji, 36,5% funduszy przeznaczonych jest na Syrię, dla szacunkowo ponad 2,6 mln beneficjentów, 16% dla Iraku, 14% dla Libanu i 10% dla Jordanii.

DANE OGÓLNE 2014-2016

Według zebranych danych, sieć organizacji kościelnych pozyskała ponad 530 mln $ w przeciągu trzech lat, aby odpowiedzieć na syryjsko-iracki kryzys humanitarny. Odnotowano znaczny wzrost przyznanych funduszy i beneficjentów pomiędzy 2014 i 2015. Co się tyczy roku 2016, udokumentowana suma jest nieco gorsza w porównaniu z rokiem ubiegłym, ale tendencja jest pozytywna zważywszy, że ostatnia aktualizacja danych miała miejsce w lipcu.

Dane te pokazują nie tylko olbrzymie starania sieci organizacji kościelnych, aby odpowiedzieć na złożony i przedłużający się kryzys, ale również ciągłość i uwagę tej sieci wobec kontekstowego i humanitarnego rozwoju kryzysu.

PRIORYTETY DZIAŁAŃ INTERWENCYJNYCH

Znaczna większość osób biorących udział w badaniu wskazała, że edukacja jest sektorem działań interwencyjnych niewystarczająco finansowanym i jest też szczególnym obszarem, w którym należy wzmocnić działalność charytatywną. Opieka zdrowotna to kolejny sektor wskazany jako priorytetowy, gdzie konieczne jest zwiększenie zaangażowania, zarówno w Syrii i Iraku, jak również w krajach przyjmujących uchodźców. Poza tymi dwoma sektorami uznawanymi przez wszystkich za sprawę najwyższej wagi, na kolejnych pozycjach znajduje się wsparcie osób przesiedlonych i uchodźców w znalezieniu godnego mieszkania i pomoc w opłaceniu czynszu, wsparcie psycho-społeczne, a także działania na rzecz pokoju i pojednania oraz prawna ochrona uchodźców w krajach przyjmujących.

Pojawił się nowy sektor, który nie występował w ubiegłych latach i uznawany jest za niezbędny i priorytetowy w średniej i dłuższej perspektywie, a mianowicie tworzenie miejsc pracy i rozpoczęcie działań generujących dochód, szczególnie dla ludzi młodych. Mimo że działania w tym obszarze są wciąż ograniczone, to jednak powoli się rozwijają.

Wnioski płynące z pracy organizacji zajmujących się pomocą ofiarom konfliktu syryjsko-irackiego.

• Edukacja i ochrona dzieci stanowią absolutne priorytety pomocy doraźnej
• Zdrowie pozostaje priorytetowym sektorem interwencji dla wszystkich krajów dotkniętych bezpośrednio i pośrednio kryzysem
• Działania skoncentrowane i obejmujące wsparcie psycho-społeczne, budowanie pokoju i pojednania są kluczowe w kontekście charakteryzującym się podziałami i konfliktami i gdzie populacja przeżywa ciężkie traumy z powodu konfliktu i przymuszonych migracji. Szczególnie wspólnoty chrześcijańskie mogą wnieść swój wkład w pojednanie w tamtym regionie
• Opłata za czynsz i wsparcie godnego zakwaterowania, wraz z projektami oferującymi możliwość profesjonalnego szkolenia i pracy dla młodych, są traktowane jako podstawowe sektory, których celem jest zaoferowanie jak największej stabilności dla tych, którzy dzisiaj widzą tylko niepewność i ubożenie. W obszarze projektów post-doraźnych, odbudowa nie tylko w wymiarze materialnym ale także w obszarze tkanki społecznej
• Niezbędne jest kontytuowanie przeznaczenia części wsparcia humanitarnego na potrzeby wspólnot goszczących w krajach, gdzie są uchodźcy
• Pomimo że zaangażowanie sieci kościelnej i licznych organizacji narodowych oraz międzynarodowych w obecny kryzys humanitarny jest olbrzymie, potrzeby populacji dotkniętych przez kryzys nie są całkowicie zaspokojone. Potrzebne jest zatem zapewnienie i wzmocnienie wparcia działań doraźnych i jednocześnie możliwość zapewnienia trwałości pomocy, bazując na źródłach finansowych, które mogą zapewnić długoterminową stabilność
• Konieczność pamiętania o kryzysie w Iraku i sytuacji uchodźców irackich w krajach sąsiadujących tj. Jordanii i Libanie i zapewnienie finansowania projektów ich dotyczących w celu odpowiedzi na ogromne potrzeby tej populacji
• Wzmocnienie zdolności instytucji lokalnych jest nieuniknionym elementem żeby odpowiedź na obecny kryzys humanitarny, jak również na wszystkie przyszłe działania odbudowy i rozwoju, była jak najbardziej odpowiednia i skuteczna. Zachęcanie do wzmocnienia i zwiększenia skoordynowanych działań w tym celu
• Olbrzymią troską Kościoła jest zwrócenie szczególnej uwagi na potrzeby wspólnot chrześcijańskich i ich przyszłość w regionie Bliskiego Wschodu oraz na potrzebę duchowego i pastoralnego towarzyszenia 
• Centralna rola instytucji religijnych zaangażowanych w działalność pastoralną i humanitarną w kontekście obecnego skomplikowanego kryzysu   
• Świadomość utrzymania na najwyższym poziomie wymiaru humanitarnego kryzysu w tych krajach i konsekwencji na poziomie lokalnym, regionalnym i międzynarodowym, by ujawniać wszystkie formy przemocy i niesprawiedliwości 
• Potrzeba ponowienia apelu o odpowiedzialność do wszystkich partii o zaprzestanie wrogości, otwarcie bezpiecznych korytarzy humanitarnych i opieki populacji bez ochrony
• Zaangażowanie na rzecz pokoju jest centralnym elementem i wyjątkowym działaniem Kościoła na wszystkich poziomach