Krakowscy księża wystosowali list do proboszczów w sprawie wykorzystywania seksualnego

"Lęki, obawy i niepokoje mogą sprawiać, że osoby skrzywdzone wykorzystaniem seksualnym nie otrzymają w naszych wspólnotach kościelnych potrzebnego wsparcia i zrozumienia. Dlatego chcemy podzielić się swoim doświadczeniem spotkań z osobami, które doświadczyły wykorzystania seksualnego przez duchownych" - piszą autorzy listu.

Ks. Marcin Cholewa, delegat ds. ochrony dzieci i młodzieży, oraz ks. Artur Chłopek, duszpasterz osób pokrzywdzonych wykorzystywaniem seksualnym, skierowali wyjątkowy list do proboszczów z archidiecezji krakowskiej. List ukazał się również na stronie internetowej diecezji. Zachęcają w nim do otwartego konfrontowania się z wyzwaniem jaki stanowi dramat wykorzystywania seksualnego dzieci przez duchownych.

Autorzy listu starają się odpowiedzieć na częste obawy, które mogą towarzyszyć duchownym słyszącym o problemie pedofilii w Kościele. Pytania, które wymieniają, towarzyszą nie tylko księżom, ale i świeckim, którzy miewają problem z odniesieniem się do tych trudnych spraw.

"Tego rodzaju lęki, obawy i niepokoje mogą sprawiać, że osoby skrzywdzone wykorzystaniem seksualnym nie otrzymają w naszych wspólnotach kościelnych potrzebnego wsparcia i zrozumienia. Dlatego chcemy podzielić się swoim doświadczeniem spotkań z osobami, które doświadczyły wykorzystania seksualnego przez duchownych – pokazać co jest dla nich ważne, czego oczekują od wspólnoty Kościoła w parafii i jakiej pomocy potrzebują" - piszą księża Cholewa i Chłopek.

Duchowni charakteryzują swoją pracę polegającą na żywym spotkaniu z osobami pokrzywdzonymi i opisują doświadczenia, których dzięki niej nabyli. Podkreślają niepokój, jaki towarzyszy skrzywdzonym i zachęcają innych księży do empatii oraz słuchania głosów ofiar. Zaznaczają, że zranienie nie dotyka tylko sfery cielesnej, lecz również duchowej, prowadząc do zniekształconego obrazu Boga, dlatego proszą o otoczenie osób skrzywdzonych szczególną duszpasterską troską.

"Chcemy aktywnie wyjść naprzeciw osobom skrzywdzonym – niezależnie od tego, czy jest ich dużo czy mało, czy zostali skrzywdzeni przez osobę duchowną, czy przez kogoś innego. Jeżeli są we wspólnocie Kościoła i chcą wierzyć, to pomóżmy im, aby ich uzdrowienie mogło się dokonywać w Kościele, przy konkretnym wsparciu wspólnoty parafialnej" - apelują autorzy listu.

Do pisma dołączyli również niezbędne informacje o osobach i miejscach, u których można szukać profesjonalnej pomocy. Podkreślają, że zależy im na tworzeniu bezpiecznej przestrzeni dla osób, które doznały wykorzystania i nakłaniają do zapraszania do parafii czy szkoły pracowników Centrum Ochrony Dziecka, jak również pokrzywdzonych, którzy są gotowi dzielić się swoimi bolesnymi historiami, ale także świadectwem uzdrowienia. Przy okazji zapraszają do udziału w trzeciej już modlitwie za pokrzywdzonych w Kościele, która odbędzie się 15 grudnia o godzinie 17:00 w kościele pw. św. Marka w Krakowie.

Poniżej publikujemy treść listu:

Czcigodny Księże Proboszczu,

Dramaty wykorzystywania seksualnego osób małoletnich przez duchownych wyzwalają wiele emocji we wspólnocie Kościoła. W pracy duszpasterskiej wielu księży zmaga się z obawami i lękami rodzącymi się z pytań, które pojawiają się w spotkaniach z wiernymi oraz innymi kapłanami, a także z przekazu medialnego:

⸭ Czy informacje o wykorzystaniu seksualnym są prawdziwe? Jak to w ogóle możliwe? Przecież tyle lat żyję i nigdy wcześniej nie spotkałem się z tym problemem?

⸭ Dlaczego osoby pokrzywdzone zgłaszają się dopiero po wielu latach? Dlaczego dopiero teraz mówią o wykorzystaniu seksualnym przez księdza? Czy te stare i nieraz przedawnione sprawy nie lepiej zostawić Panu Bogu i więcej do nich nie wracać?

⸭ Wykorzystywanie seksualne osób małoletnich ma też miejsce w innych środowiskach, więc dlaczego atakowany jest tylko Kościół? Czy osobom oskarżającym duchownego nie zależy tylko na uzyskaniu odszkodowań?

⸭ Ile czasu będzie jeszcze trwało „samobiczowanie się” Kościoła? Po co kolejne nabożeństwa pokutne za grzechy wykorzystywanie seksualnego przez duchownych? Jak długo jeszcze będziemy za to przepraszać?

Podobne pytania powstają również u wiernych, tworzących wspólnoty parafialne, szczególnie w tych miejscach, gdzie doszło do przypadków wykorzystania seksualnego przez księdza. Mogą pojawiać się również trudności i wątpliwości wynikające z niedostatecznej informacji ze strony biskupów lub osób zajmujących się w diecezji sprawami ochrony dzieci i młodzieży:

⸭ Nie wiem jak postępować, kiedy przychodzi do mnie osoba mówiąca, że została wykorzystana seksualnie przez księdza, siostrę zakonną, kościelnego, organistę, animatora...

⸭ Nie potrafię rozeznać, czy zgłoszenie jest prawdziwe, a przecież nie chcę zaszkodzić poprzez fałszywe oskarżenie osoby...

⸭ Nie jestem przekonany, że trzeba informować wspólnotę parafialną co się dzieje z księdzem, który nagle opuścił parafię, ponieważ postawiono mu zarzuty...

Tego rodzaju lęki, obawy i niepokoje mogą sprawiać, że osoby skrzywdzone wykorzystaniem seksualnym nie otrzymają w naszych wspólnotach kościelnych potrzebnego wsparcia i zrozumienia. Dlatego chcemy podzielić się swoim doświadczeniem spotkań z osobami, które doświadczyły wykorzystania seksualnego przez duchownych – pokazać co jest dla nich ważne, czego oczekują od wspólnoty Kościoła w parafii i jakiej pomocy potrzebują.

Z powodu dotychczasowych bolesnych doświadczeń osoby te odczuwają ogromny niepokój jak zostaną potraktowane zarówno w rozmowie poza konfesjonałem, jak i podczas spowiedzi. Dużą pomocą jest dla nich cierpliwe, empatyczne i uważne wysłuchanie, z zapewnieniem, że przeżyte wykorzystanie seksualne nie jest absolutnie z ich winy. Kolejną ważną kwestią, poruszaną przez wiele osób skrzywdzonych, są głębokie zranienia duchowe i zniekształcony obraz Boga. Jedna z osób pokrzywdzonych w świadectwie skierowanym do kapłanów zawarła takie słowa: „Jeden kapłan potrafi zniszczyć świątynię Twojego ducha, ale Bóg może ją odbudować przy pomocy innych, dobrych kapłanów. I życzę Wam żebyście właśnie tacy byli. Abyście byli kapłanami, którzy wysłuchają i spróbują zrozumieć. Kapłanami, którzy ochronią nas swoją modlitwą. Kapłanami, którzy nie potępią w konfesjonale. Kapłanami, którzy pokażą nam, jak być dzieckiem Boga i ukażą Jego prawdziwe Oblicze”.

Dla wielu osób skrzywdzonych niezwykle ważne jest poczucie przynależności do wspólnoty. Chcą one doznawać uzdrowienia – w tej wspólnocie parafialnej, w której zostały zranione. Osoby te wyrażają potrzebę modlitwy razem ze świeckimi i duchownymi, aby poprzez Eucharystię i modlitwę za siebie nawzajem tworzyć przestrzeń uzdrowienia dla siebie, swoich bliskich i całej wspólnoty. Poprzez dawanie świadectwa chcą udzielać wsparcia innym ofiarom oraz wskazywać drogę do radzenia sobie w dalszym życiu, do trwania w wierze i wspólnocie Kościoła, do przebaczenia sprawcy... Chcą to robić z wielką wrażliwością, bez rozgłosu medialnego, gdyż historia życia każdej z osób wykorzystanych seksualnie jest nad wyraz delikatna.

W ten sposób chcą też pomóc innym osobom, które doświadczyły lub nadal doświadczają wykorzystywania seksualnego tak we wspólnocie Kościoła, jak i w innym środowisku. Z badań przeprowadzonych w roku 2017 wynika, że ponad 12% dzieci i młodzieży w Polsce doświadcza jakiegoś rodzaju przemocy seksualnej.
Chcemy aktywnie wyjść naprzeciw osobom skrzywdzonym – niezależnie od tego, czy jest ich dużo czy mało, czy zostali skrzywdzeni przez osobę duchowną, czy przez kogoś innego. Jeżeli są we wspólnocie Kościoła i chcą wierzyć, to pomóżmy im, aby ich uzdrowienie mogło się dokonywać w Kościele, przy konkretnym wsparciu wspólnoty parafialnej.

Informacje o osobach i miejscach, gdzie można szukać specjalistycznej pomocy zostały umieszczone na osobnych kartach, dołączonych do tego listu. Są to zarówno instytucje kościelne, jak i pozakościelne, które w sposób profesjonalny zajmują się pomocą osobom skrzywdzonym wykorzystaniem seksualnym. W razie jakichkolwiek pytań, czy wątpliwości w temacie pomocy osobom skrzywdzonym wykorzystywaniem seksualnym prosimy śmiało korzystać z tych kontaktów. Załączone infografiki pozostawiamy do wykorzystania przez Księdza Proboszcza. Na stronie internetowej Archidiecezji Krakowskiej, w zakładce Ochrona dzieci młodzieży, znajdują się również aktualne dokumenty Kościoła oraz informacje, które mogą okazać się pomocne nie tylko w razie zetknięcia się z problemem wykorzystywania seksualnego małoletnich, ale także podczas rozmów z wiernymi, których krzywda dzieci boli i niepokoi.

Zależy nam na tym, aby osobom pokrzywdzonym stworzyć bezpieczną przestrzeń do udzielania potrzebnej pomocy oraz do zgłoszenia faktu wykorzystania seksualnego, także w sytuacji kiedy miało ono miejsce wiele lat temu. Jeżeli w Parafii, w której Ksiądz Proboszcz posługuje, miało miejsce takie zdarzenie, także w przeszłości, istnieje możliwość zaproszenia osób z Centrum Ochrony Dziecka do parafii, dekanatu, szkoły. Mamy kontakt także z osobami pokrzywdzonymi, które są gotowe dać świadectwo i współpracować w poprowadzeniu nabożeństwa w Księdza parafii (kontakt poprzez duszpasterza – ks. Artura Chłopka). Jeżeli parafianie będą przychodzić z inicjatywą i chęcią poprowadzenia takiej modlitwy, mamy prośbę do Księdza Proboszcza o ich wsparcie i zaangażowanie w przygotowanie nabożeństwa.

Osoby, które czują potrzebę modlitwy za pokrzywdzonych wykorzystaniem seksualnym, za ich rodziny i wspólnoty, za kapłanów – zapraszamy do kościoła św. Marka w Krakowie, 15 grudnia 2019 r. na godzinę 17.00.

W podejmowanych działaniach, przykładem oraz inspiracją dla nas są współcześni papieże, którzy zaczynając od Jana Pawła II, poprzez Benedykta XVI i Franciszka wyznaczają linię odważnego mierzenia się z tym grzechem i przestępstwem w Kościele. Jesteśmy przekonani, że "patrząc w przeszłość, nigdy nie będzie dość proszenia o przebaczenie i prób naprawienia wyrządzonych szkód. Patrząc w przyszłość, nigdy nie będzie dość tego, co się czyni, aby stworzyć kulturę zdolną do zapobiegania takim sytuacjom, nie tylko, aby się nie powtarzały, lecz także nie znajdowały miejsca na ukrywanie i utrwalanie" (Papież Franciszek, List do Ludu Bożego).

Dobre owoce podejmowanych działań niech mają swoje źródło w Bogu, który poprzez dobrych i wrażliwych ludzi, dla których życie ofiar wykorzystania seksualnego nie jest obojętne, chce otaczać opieką swoje dzieci. Sprawę wszystkich osób pokrzywdzonych, osobę Księdza Proboszcza i wspólnotę parafialną, w której Ksiądz posługuje powierzamy w modlitwie Miłosiernemu Ojcu.

ks. dr Marcin Cholewa
_{delegat biskupa ds. ochrony dzieci i młodzieży}

ks. Artur Chłopek
_{duszpasterz osób pokrzywdzonych
wykorzystaniem seksualnym przez duchownych}